3 yếu tố cấu thành, 4 nguyên tắc cốt lõi trong sử dụng công cụ quản lý MFCA

Hiền Nguyễn

Quản lý chi phí dòng nguyên liệu (MFCA) là công cụ cải tiến hữu hiệu nhằm giảm thiểu lãng phí nguyên vật liệu và năng lượng trong quá trình sản xuất, nâng cao năng suất của DN. Công cụ MFCA được cấu thành bởi 3 yếu tố chính, bao gồm nguyên liệu; dòng và kiểm toán chi phí. 4 nguyên tắc trong sử dụng MFCA gồm: Hiểu dòng nguyên liệu và năng lượng sử dụng, Liên kết dữ liệu vật chất và tiền tệ; Đảm bảo tính chính xác, tính đầy đủ và tính so sánh của dữ liệu vật chất; Ước tính và phân bổ chi phí cho nguyên liệu thất thoát.

Ảnh minh họa. Nguồn: Internet
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet

Mô hình MFCA (Quản lý chi phí dòng nguyên liệu) là phương pháp quản lý, tối ưu hóa hiệu quả sử dụng nguyên vật liệu. Phương pháp MFCA cũng đã được Tổ chức Tiêu chuẩn hóa quốc tế ISO ban hành thành tiêu chuẩn 14051:2011.

MFCA được cấu thành bởi 3 yếu tố chính, bao gồm nguyên liệu; dòng và kiểm toán chi phí. Yếu tố nguyên liệu đề cập tới mọi nguyên liệu thô, vật liệu phụ trợ, thành phần, chất xúc tác hoặc phần được sử dụng nhằm sản xuất ra sản phẩm. Bất kỳ nguyên liệu nào không trở thành một phần của sản phẩm cuối cùng được xem như là nguyên liệu thất thoát.

Trong bất kỳ quá trình nào, chất thải và nguồn thất thoát xảy ra trong những giai đoạn khác nhau của quá trình, bao gồm: Nguyên liệu thất thoát khi chế biến, sản phẩm bị lỗi, tạp chất; Nguyên liệu còn lại trong thiết bị sản xuất sau khi thiết lập; Vật liệu phụ trợ như dung môi, chất tẩy rửa để rửa thiết bị, nước; Nguyên liệu thô không sử dụng được vì bất kỳ lý do gì.

Với yếu tố dòng lưu chuyển của nguyên liệu, MFCA truy xuất nguồn gốc tất cả nguyên liệu đầu vào qua các quá trình sản xuất đồng thời đo lường các sản phẩm và nguyên liệu thất thoát (chất thải) bằng các đơn vị vật lý sử dụng công thức sau: Đầu vào = Sản phẩm + Nguyên liệu thất thoát (chất thải).

Yếu tố kiểm toán chi phí, theo MFCA, dòng và dự trữ nguyên liệu trong một tổ chức được truy xuất nguồn gốc và định lượng theo đơn vị vật lý, sau đó được gắn với chi phí liên quan. 4 loại chi phí được định lượng gồm: Chi phí nguyên liệu, chi phí hệ thống, chi phí năng lượng và chi phí quản lý chất thải.

Công cụ cải tiến MFCA không chỉ giúp doanh nghiệp tăng lợi nhuận mà còn giúp cải thiện hoạt động môi trường và đóng góp cho sự phát triển bền vững. Được biết, MFCA có thể áp dụng cho mọi tổ chức sử dụng nguyên vật liệu và năng lượng, bất kể sản phẩm, dịch vụ, qui mô, cấu trúc, vị trí và hệ thống quản lí và kế toán hiện có của tổ chức.

MFCA có thể được sử dụng để tăng tính minh bạch của dòng nguyên liệu và sử dụng năng lượng, cùng với những chi phí và tác động môi trường liên quan, và hỗ trợ những quyết định tổ chức trên cơ sở thông tin thu thập được thông qua MFCA. Điều này có thể đạt được bằng 4 nguyên tắc cốt lõi trong sử dụng MFCA.

Nguyên tắc thứ nhất là hiểu dòng nguyên liệu và năng lượng sử dụng. Dòng của tất cả các nguyên liệu và năng lượng sử dụng cho mỗi khối lượng trung tâm cần được truy xuất nguồn gốc nhằm hiểu được cách thức các nguyên liệu được sử dụng và biến chuyển suốt theo cả quá trình.

Nguyên tắc thứ 2 là liên kết dữ liệu vật chất và tiền tệ. Thông qua MFCA, quá trình ra quyết định liên quan tới môi trường có thể được kết nối với thông tin tài chính qua mô hình dòng nguyên liệu, cung cấp sự hiểu biết tốt hơn về chi phí thực tế của nguyên liệu và năng lượng sử dụng và các kết quả trong quá trình ra quyết định được cải thiện.

Nguyên tắc thứ ba là đảm bảo tính chính xác, tính đầy đủ và tính so sánh của dữ liệu vật chất. MFCA yêu cầu tất cả dữ liệu phải được xác minh và rằng mọi đầu vào và đầu ra đều được nhận diện và định lượng. Việc sử dụng chính xác và dữ liệu đầy đủ là quan trọng để xác định nguyên nhân và nguồn của mọi thiếu sót giữa đầu vào và đầu ra.

Nguyên tắc thứ tư là ước tính và phân bổ chi phí cho nguyên liệu thất thoát. Chi phí thực tế cần được phân bổ tới mọi nguyên liệu thất thoát cũng như sản phẩm. Khi thông tin chính xác không sẵn có, phân bổ chi phí nên chính xác và thực tế nhất có thể. Trong MFCA, thông tin về chi phí do nguyên liệu thất thoát là một trong những động lực chính đối với việc cải tiến quá trình.