Ngày 29/9/2020, Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 38/CT-TTg của về việc tiếp tăng cường quản lý nhà nước đối với các hoạt động thăm dò, khai thác, chế biến, sử dụng và xuất khẩu khoáng sản (thay thế Chỉ thị số 03/CT-TTg ngày 30/3/2015).

Thực hiện Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ, Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo các đơn vị hải quan địa phương tăng cường kiểm soát chặt chẽ hoạt động này tại cửa khẩu theo quy định. Ngày 30/10/2020, Tổng cục Hải quan đã ban hành Công văn số 6981//TCHQ-GSQL về giấy phép thu hồi đá vôi, đôlômít và Công văn số 8019/TCHQ-TXNK ngày 22/12/2020 hướng dẫn phân loại mặt hàng Đá. Theo đó, mặt hàng xuất khẩu là đá vôi, đá chứa canxi (trừ: nhũ đá vôi, đá vôi trắng và đá hoa trắng), đáp ứng Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 6072:2013 thì thuộc nhóm 25.21.

Tổng cục Hải quan đã yêu cầu các cục hải quan tỉnh, thành phố rà soát các tờ khai xuất khẩu và hồ sơ xuất khẩu đối với mặt hàng khai báo là đá vôi, đá chứa canxi, đá xây dựng... đáp ứng Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 6072:2013 nhưng chưa phân loại thuộc nhóm 25.21 nêu tại điểm 1 Công văn số 8019/TCHQ-TXNK để thực hiện phân loại và áp dụng mức thuế đúng quy định, thu đủ thuế và xử phạt theo quy định.

Sau khi Tổng cục Hải quan có công văn hướng dẫn phân loại nêu trên, một số doanh nghiệp xuất khẩu mặt hàng khai báo là Đá xây dựng có nguồn gốc từ đá vôi đã có văn bản kiến nghị việc áp dụng điểm g khoản 1 Điều 64 Luật Khoáng sản là chưa đầy đủ.

Các doanh nghiệp cho rằng, mặt hàng đá xuất khẩu đủ tiêu chuẩn làm nguyên liệu sản xuất xi măng pooc lăng theo tiêu chuẩn Việt Nam nhưng không đủ tiêu chuẩn làm nguyên liệu sản xuất đá ốp lát, đá mỹ nghệ theo tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật Việt Nam thì mặt hàng thuộc Danh mục khoáng sản làm vật liệu thông thường.

Tuy nhiên, căn cứ theo nội dung đã được trao đổi thống nhất giữa Tổng cục Hải quan, đại diện Vụ Vật liệu Xây dựng (Bộ Xây dựng) và đại diện Viện Tiêu chuẩn Chất lượng Việt Nam (Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng, Bộ Khoa học và Công nghệ) và kết quả công tác kiểm soát cho thấy kiến nghị “việc áp dụng điểm g khoản 1 Điều 64 Luật Khoáng sản là chưa đầy đủ của một số các doanh nghiệp xuất khẩu mặt hàng khai báo là Đá xây dựng có nguồn gốc từ đá vôi’’ nêu trên là không có căn cứ.

Chiều ngày 30/12/2020, Tổng cục Hải quan đã tổ chức buổi họp với đại diện Vụ Vật liệu xây dựng (Bộ Xây dựng), đại diện Viện Tiêu chuẩn Chất lượng Việt Nam (Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng, Bộ Khoa học và Công nghệ). Tại buổi họp, đại diện các đơn vị đều thống nhất, khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường bao gồm: Đá vôi, sét vôi, đá hoa (trừ nhũ đá vôi, đá vôi trắng và đá hoa trắng) không đủ tiêu chuẩn làm nguyên liệu sản xuất xi măng pooc lăng theo tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật Việt Nam hoặc không đủ tiêu chuẩn làm nguyên liệu sản xuất đá ốp lát, đá mỹ nghệ theo tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật Việt Nam.

Căn cứ quy định nêu trên, mặt hàng đá vôi đáp ứng TCVN 6072:2013 về Đá vôi làm nguyên liệu để sản xuất xi măng clanhke pooc lăng thì không thuộc Danh mục khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường. Hiện nay, việc xác định mặt hàng đá vôi làm nguyên liệu sản xuất xi măng pooc lăng vẫn áp dụng TCVN 6072:2013, không có tiêu chuẩn bổ sung, thay thế.

Trong thời gian rà soát, làm rõ các dấu hiệu gian lận, Tổng cục Hải quan đã kịp thời chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ (Cục Điều tra chống buôn lậu, Cục Kiểm định Hải quan, một số Cục Hải quan địa phương) khẩn trương, phối hợp thực hiện tăng cường công tác kiểm soát. Qua đó, đơn vị giám sát trực tuyến đã tiến hành chỉ đạo Chi cục Hải quan lấy mẫu để phân tích phân loại đối với 02 lô hàng thuộc Tờ khai số 303659537921, số vận đơn 122000013145632 của Công ty TNHH Xuất khẩu Quốc tế GIMEXCO ngày 17/12/2020 khai báo: Đá xây dựng có nguồn gốc từ đá vôi, dùng làm vật liệu xây dựng, đã được gia công đập nghiền, sàng, dùng làm vật liệu xây dựng khối lượng dung sai 10% (2 dòng hàng), mã số 2517.49.00.30 (thuế suất thuế xuất  khẩu 15%) và lô hàng thuộc Tờ khai số 303658143520 ngày 17/12/2020, số vận đơn 122000013130121 của Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Toàn Cầu Thành Đạt, khai báo: Đá xây dựng có nguồn gốc từ đá vôi dạng viên có kích thước 40-90 mm thu được từ quá trình đập, nghiền, sàng, tuyển dùng làm vật liệu xây dựng, mã số 2517.49.00.30 (thuế suất thuế xuất  khẩu 15%) được mở tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Cảng Cẩm Phả.

Trên cơ sở kết quả giám định ngày 25/12/2020 của Chi nhánh Công ty cổ phần Giám định và Khử trùng FCC tại Hải Phòng, thông báo kết quả phân tích các mẫu hàng thuộc 02 tờ khai trên là Đá có nguồn gốc từ đá vôi có thành phần Canxi Cacbonat (CaC03) trên 85% và Magie cacbonat (MgC03) dưới 7%, mã số 2521.00.00. Như vậy, các mẫu hàng trên phải chịu thuế suất thuế xuất khẩu 17%.