Số liệu thống kê của Hải quan Việt Nam cho thấy, trong quan hệ trao đổi buôn bán hàng hóa với quốc gia láng giềng này, Việt Nam luôn ở trong tình trạng nhập siêu với mức thâm hụt khá cao. Đáng lưu ý là trong năm 2011, với mức tăng đột biến về trị giá hàng hóa nhập khẩu từ Lào (tăng 57,7% so với năm 2010), mức nhập siêu tăng lên đến 185,9 triệu USD, cao gấp 2 lần so với 1 năm trước đó.

Tuy nhiên, bước sang năm 2012, nhờ sự tăng cường đáng kể xuất khẩu hàng hóa của các công ty Việt Nam sang thị trường này đi kèm với mức nhập khẩu hàng hóa giảm nhẹ 3,3% nên thâm hụt thương mại của Việt Nam trong quan hệ trao đổi buôn bán hàng hóa với Lào giảm 87,5% xuống chỉ còn mức 23,3 triệu USD.

Mặc dù là một quốc gia láng giềng thân cận nhưng hoạt động giao thương hàng hóa giữa Việt Nam và Lào vẫn chưa xứng đáng với tiềm năng của hai nước. Tổng kim ngạch hàng hóa xuất nhập khẩu với Lào trong nhiều năm qua chỉ chiếm một tỷ trọng rất nhỏ trong tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam (chỉ khoảng 0,3%). Về phía Lào, theo số liệu thống kê của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), trong năm 2011, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của nước này là 4,6 tỷ USD. Như vậy, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Lào với Việt Nam chỉ chiếm khoảng 16% tổng trị giá giao dịch thương mại hàng hóa của nước này.

Biểu đồ 1: Diễn biến xuất nhập khẩu và cán cân thương mại Việt Nam-Lào

trong giai đoạn 2008-2012

Về xuất khẩu, mặc dù tốc độ tăng trưởng xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang thị trường Lào liên tục giữ ở mức cao trong những năm qua nhưng quy mô sản xuất sang thị trường tiềm năng này vẫn còn rất nhỏ bé. Trong năm 2012, Lào là thị trường xếp thứ 33 trong khoảng 200 thị trường xuất khẩu của Việt Nam với tổng kim ngạch xuất khẩu là 421,4 triệu USD, tăng 53,7% so với năm 2011. Xét trong nội khối Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) thì xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường Lào chỉ cao hơn xuất khẩu sang thị trường Malaysia và Brunây.

Mặt hàng chính mà các doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu sang Lào trong năm 2012 là sắt thép các loại, đạt 67,2 triệu USD, chiếm 24% tổng trị giá hàng hóa nhập khẩu của Lào từ Việt Nam. Ngoài ra, các mặt hàng có trị giá xuất khẩu cao bao gồm: Máy móc thiết bị dụng cụ và phụ tùng ngô…

Số liệu thống kê mới nhất của Tổng cục Hải quan cho thấy,  trong 9 tháng kể từ đầu năm 2013, tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang quốc gia gần 7 triệu dân này là 329 triệu USD, tăng 12,3% so với kết quả thực hiện của cùng kỳ năm ngoái.

Về nhập khẩu, Lào là thị trường xếp thứ 28 trong việc cung cấp hàng hóa cho Việt Nam năm 2012 với tổng trị giá nhập khẩu là 444,6 triệu USD. Xét trong nội khối ASEAN thì Lào xếp thứ 8 và chiếm 2,14% trị giá nhập khẩu hàng hóa từ các quốc gia thành viên ASEAN vào Việt Nam.

Số liệu thống kê mới nhất của Tổng cục Hải quan cho thấy, trong 9 tháng đầu năm 2013, tổng kim ngạch nhập khẩu hàng hóa từ Lào vào Việt Nam đạt 394,6 triệu USD, tăng 10,3% so với cùng kỳ năm trước. Gỗ, sản phẩm gỗ và quặng kim loại và khoáng sản là hai nhóm hàng chính các doanh nghiệp Việt Nam nhập khẩu từ Lào trong những năm qua, tính chung chiếm trên 80% tổng kim ngạch nhập khẩu từ thị trường này. Trong 9 tháng đầu năm 2013, kim ngạch nhập khẩu hai nhóm hàng này từ Lào lần lượt là 246,7 triệu USD, giảm 2,4% so với cùng thời gian năm 2012 và 18,5 triệu USD, tăng 26%.