Một số DN nêu hiện nay, thủ tục khiếu nại thuộc thẩm quyền của cơ quan Hải quan còn rườm rà và gây mất nhiều thời gian cho DN. Cụ thể, DN đã gửi công văn về việc chấp nhận kết quả giải quyết khiếu nại của cục hải quan và đề nghị áp dụng kết quả này cho các tờ khai NK cùng loại mặt hàng theo cùng điều kiện thương mại. Tuy nhiên, kết quả giải quyết khiếu nại chỉ áp dụng cho từng tờ khai cụ thể, không linh hoạt áp dụng cho một loại mặt hàng NK theo các điều kiện thương mại giống hệt (chỉ khác số hợp đồng) với tờ khai đã có kết quả khiếu nại. DN phải liên tục tham vấn và khiếu nại. Do đó, DN đề nghị Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan xem xét sửa đổi quy định pháp luật, tháo gỡ khó khăn và tạo điều kiện để DN được thực hiện các thủ tục nhanh chóng, thuận lợi.

Về vấn đề DN nêu, theo Tổng cục Hải quan, việc áp dụng kết quả khiếu nại của cùng loại mặt hàng theo cùng điều kiện thương mại: Hiện nay, nhằm tạo điều kiện cho DN không phải thực hiện tham vấn nhiều lần trong quá trình làm thủ tục hải quan, Điểm b Khoản 4 Điều 25 Thông tư số 38/2015/TT-BTC quy định về tham vấn một lần, theo đó, người khai hải quan được yêu cầu tham vấn một lần nếu đáp ứng điều kiện hàng hóa XNK có cùng hợp đồng mua bán, được XK hoặc NK theo nhiều chuyến khác nhau và thông tin, dữ liệu để kiểm tra, xác định trị giá không thay đổi. DN có thể căn cứ quy định nêu trên để tháo gỡ vướng mắc hiện tại. Trong quá trình xây dựng Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư số 38/2015/TT-BTC, Tổng cục Hải quan tiếp tục nghiên cứu, sửa đổi nội dung về tham vấn một lần tạo sự thuận lợi hơn nữa cho DN XNK.

Công ty Trường Hải cho biết, công ty khiếu nại Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh do bác bỏ trị giá khai báo và ấn định thuế theo mức giá do cơ quan Hải quan xác định đối với mặt hàng xe Kia Rio NK.

Công ty đã cung cấp chứng từ chứng minh mức giá và giải trình giá xe phụ thuộc option mà có giá từ thấp đến cao. Các xe này đặt riêng cho thị trường Việt Nam nên có nhiều chi tiết không có hoặc thấp hơn so với xe tiêu chuẩn để giảm mức giá của xe. Mặt khác, các tờ khai NK mặt hàng này trước đây đã được chấp nhận trị giá khai báo tại Cục Hải quan TP. Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và Cục Kiểm tra sau thông quan.

Liên quan đến vấn đề DN thắc mắc, qua rà soát trên hệ thống cơ sở dữ liệu trị giá, Tổng cục Hải quan thấy mặt hàng xe Kia Rio xuất xứ Hàn Quốc NK tại Cục Hải quan TP. Hà Nội và Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh có giá khai báo thấp (giá khai báo đối với loại số tự động là 4.240 USD, loại số sàn là 3.725-3.911 USD trong khi giá tham chiếu tại Danh mục 1.565 là 6.500 USD) và việc thực hiện kiểm tra, xác định trị giá hải quan chưa đúng quy định (chấp nhận trị giá khai báo thấp hơn cơ sở dữ liệu sau tham vấn, kiểm tra sau thông quan) nên Tổng cục Hải quan đã có Công văn số 11382/TCHQ-TXNK ngày 2/12/2016 đề nghị các cục hải quan thực hiện xác định trị giá theo đúng quy định.

Trên cơ sở chỉ đạo của Tổng cục Hải quan, Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh báo cáo: Trong quá trình kiểm tra sau thông quan mặt hàng xe NK nêu trên có giá khai báo thấp hơn giá tham chiếu tại Danh mục và thấp hơn mức giá Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh khảo sát và tính toán theo phương pháp suy luận (vận dụng linh hoạt phương pháp khấu trừ). Do đó, Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh đề xuất bác bỏ trị giá khai báo đối với mặt hàng trên và ban hành quyết định ấn định thuế số 35/QĐ-HQHCM ngày 20/3/2017 với mức giá xác định lại đối với loại số sàn là 6.300 USD, số tự động là 6.600 USD. Tuy nhiên, DN không đồng ý và khởi kiện đề nghị hủy quyết định nêu trên.

Cục Hải quan TP. Hà Nội báo cáo đã chấp nhận trị giá khai báo và chuyển kiểm tra sau thông quan đối với mặt hàng nêu trên (hiện tại đang tiến hành kiểm tra sau thông quan và chưa có kết luận).

Để hướng dẫn thực hiện, Tổng cục Hải quan đã có công văn số 489/TCHQ-TXNK ngày 23/1/2017, công văn số 29/TCHQ-TXNK đề nghị Cục Hải quan TP. Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh căn cứ các quy định hiện hành, giải trình của DN, tiến hành kiểm tra thực tế hàng hóa để làm rõ các gói option kèm theo xe NK và đối chiếu 4 điều kiện để xác định trị giá giao dịch thực hiện theo quy định.

Hiệp hội DN Nhật Bản cho biết, cơ quan Hải quan yêu cầu DN nộp thuế theo giá hải quan ấn định. Khi phát sinh khoản thuế ấn định này, DN không thể tiến hành thủ tục hải quan cho các lô hàng mới. Điều này ảnh hưởng đến hoạt động của DN.

Về thứ tự thanh toán tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt, Tổng cục Hải quan cho biết, Điều 45 Luật Quản lý thuế được sửa đổi, bổ sung tại khoản 12 Điều 1 Luật số 21/2012/QH13 quy định về thanh toán các loại thuế do cơ quan Hải quan quản lý thực hiện theo thứ tự như sau:

“a) Tiền thuế nợ quá hạn thuộc đối tượng áp dụng các biện pháp cưỡng chế;

b) Tiền chậm nộp thuộc đối tượng áp dụng các biện pháp cưỡng chế;

c) Tiền thuế nợ quá hạn chưa thuộc đối tượng áp dụng các biện pháp cưỡng chế;

d) Tiền chậm nộp chưa thuộc đối tượng áp dụng các biện pháp cưỡng chế;

đ) Tiền thuế phát sinh;

e) Tiền phạt”.

Tại Điểm a Khoản 5 Điều 42 Thông tư 38/2015/TT-BTC của Bộ Tài chính quy định: “a) Các tờ khai hải quan đăng ký kể từ ngày 01/7/2013, cơ quan Hải quan ấn định số tiền thuế phải nộp thì thời hạn nộp tiền thuế ấn định được áp dụng theo thời hạn nộp thuế của tờ khai đó”.

Điểm c Khoản 3 Điều 47 quy định: “…Hàng hóa XNK của tờ khai hải quan mới phát sinh chỉ được thông quan khi người nộp thuế không còn nợ quá hạn tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt”.

Theo quy định trên, trường hợp cơ quan Hải quan thực hiện ấn định thuế và DN đăng ký tờ khai mới thì phải nộp cả tiền thuế ấn định và tiền thuế của lô hàng mới phát sinh mới để được thông quan, giải phóng hàng của lô hàng phát sinh.

Về cưỡng chế thuế đối với số tiền thuế ấn định, theo quy định tại Điều 28 Thông tư số 155/2016/TT-BTC ngày 20/10/2016 thì: “Đối với các trường hợp ấn định thuế sau khi hàng hóa đã thông quan, nếu quá 90 ngày, kể từ ngày hết thời hạn chấp hành quyết định ấn định thuế mà người nộp thuế hoặc người bảo lãnh không tự nguyện chấp hành quyết định, ấn định thuế thì cơ quan Hải quan thực hiện cưỡng chế theo quy định”.

Theo đó, sau 90 ngày kể từ ngày hết thời hạn chấp hành quyết định ấn định thuế mà DN không nộp tiền thuế ấn định thì cơ quan Hải quan thực hiện cưỡng chế thuế (trong đó có biện pháp dừng làm thủ tục hải quan). Như vậy, cơ quan Hải quan không thực hiện cưỡng chế ngay sau khi ban hành quyết định ấn định thuế.