Kho bạc Nhà nước và hành trình đi tới trong năm 2018

ThS. Nguyễn Hồng Đại

Nhiệm vụ đặt ra cho hệ thống Kho bạc Nhà nước năm 2018 và các năm tiếp theo là hết sức nặng nề, đòi hỏi hệ thống Kho bạc Nhà nước tiếp tục tập trung nguồn lực thực hiện Chiến lược phát triển Kho bạc Nhà nước đến năm 2020; Đẩy mạnh cải cách, hiện đại hóa các hoạt động nghiệp vụ và quản lý nội bộ; Thực hiện tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động; Thực hiện hiệu quả nhiệm vụ chính trị, chuyên môn được giao…

Giao dịch thủ tục hành chính tại Kho bạc Nhà nước tỉnh Gia Lai.
Giao dịch thủ tục hành chính tại Kho bạc Nhà nước tỉnh Gia Lai.

Năm 2018, kinh tế thế giới dự báo tăng trưởng cao hơn năm 2017 nhưng không đồng đều và tiềm ẩn nhiều rủi ro. Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đã len lỏi và tác động trên nhiều phương diện, tạo ra nhiều cơ hội nhưng cũng đặt ra không ít khó khăn, thách thức. Ở trong nước, nền kinh tế dự báo còn nhiều khó khăn; dư địa chính sách tài khóa, tiền tệ ngày càng thu hẹp. Nhu cầu đầu tư phát triển kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh, bảo vệ chủ quyền quốc gia và ứng phó biến đổi khí hậu ngày càng lớn, trong khi nguồn lực lại chưa đáp ứng đủ...

Xác định nhiệm vụ trong thời gian tới là hết sức nặng nề, hệ thống KBNN đề ra phương châm hành động năm 2018 là: Tập trung nguồn lực thực hiện Chiến lược phát triển KBNN đến năm 2020; Đẩy mạnh cải cách, hiện đại hóa các hoạt động nghiệp vụ và quản lý nội bộ; Thực hiện tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động; Hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ chính trị, chuyên môn được giao. Phương châm trên được cụ thể hóa bằng các mục tiêu và nhiệm vụ cụ thể sau:

Tập trung nguồn lực
thực hiện Chiến lược phát triển đến năm 2020

Đối với lĩnh vực quản lý quỹ ngân sách nhà nước (NSNN): Rà soát, đánh giá tình hình triển khai Chiến lược phát triển KBNN đến năm 2020; Xây dựng định hướng Chiến lược phát triển KBNN giai đoạn 2021-2030 phù hợp với Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, Chiến lược phát triển ngành Tài chính và các bộ, ngành liên quan; Rà soát, hoàn thiện các quy trình nghiệp vụ về quản lý thu, chi NSNN có liên quan; Xây dựng Nghị định quy định về thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực KBNN trình Chính phủ ban hành.

Cùng với đó, nghiên cứu và chủ trì dự thảo các Thông tư hướng dẫn thực hiện Nghị định về thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực KBNN. Đặc biệt là sửa đổi, bổ sung Thông tư 13/2017/TT-BTC ngày 15/02/2017 quy định việc quản lý thu, chi bằng tiền mặt qua hệ thống KBNN nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho khách hàng và đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt.

- Đối với lĩnh vực quản lý ngân quỹ nhà nước: Hệ thống KBNN tập trung tổ chức các hoạt động quản lý ngân quỹ theo quy định của Luật NSNN năm 2015, Nghị định 24/2016/NĐ-CP của Chính phủ và các Thông tư hướng dẫn của Bộ Tài chính như: Tập trung triển khai 2 nhiệm vụ của công tác quản lý ngân quỹ nhà nước là dự báo luồng tiền và quản lý rủi ro ngân quỹ thông qua việc triển khai các chương trình ứng dụng hỗ trợ, xây dựng quy trình và khung quản lý rủi ro; Trình Bộ Tài chính phương án điều hành ngân quỹ năm, quý sát với thực tế và phù hợp với các quy định pháp luật; Nghiên cứu và từng bước triển khai các giao dịch ngân quỹ theo quy định như: Nghiệp vụ mua lại có kỳ hạn trái phiếu chính phủ, phát hành tín phiếu kho bạc bù đắp ngân quỹ tạm thời thiếu hụt; Tiếp tục triển khai mở rộng tài khoản thanh toán và tài khoản chuyên thu của KBNN tại các ngân hàng thương mại (NHTM).

- Về triển khai chức năng Tổng kế toán nhà nước: Thực hiện đồng bộ các công việc về xây dựng khung pháp lý và xây dựng hệ thống thông tin phục vụ cho việc lập báo cáo tài chính nhà nước. Cụ thể, trình Bộ Tài chính ban hành Thông tư hướng dẫn Nghị định 25/2017/NĐ-CP về báo cáo tài chính nhà nước; Phối hợp với Vụ Chế độ Kế toán và Kiểm toán (Bộ Tài chính) trong việc trình Bộ Tài chính ban hành Thông tư hướng dẫn lập báo cáo tài chính hợp nhất của đơn vị cấp trên, chuẩn vị hạ tầng kỹ thuật để thực hiện nhiệm vụ về Tổng kế toán nhà nước.

Hoàn thiện cơ chế, chính sách
phục vụ công tác chuyên môn, nghiệp vụ

Trong năm 2018, KBNN tiếp tục bổ sung, hoàn thiện 02 quy trình về kiểm soát chi (Quy trình kiểm soát thanh toán vốn đầu tư và vốn sự nghiệp có tính chất đầu tư trong nước qua hệ thống KBNN; Quy trình kiểm soát chi thường xuyên, chi sự nghiệp từ NSNN qua KBNN); đồng thời, nghiên cứu, xây dựng mới 09 quy chế, quy trình theo yêu cầu nghiệp vụ (như Quy chế phát hành, thanh toán trái phiếu chính phủ theo phương thức bán lẻ qua hệ thống KBNN; Quy trình quản lý rủi ro hoạt động quản lý ngân quỹ nhà nước; quy trình tạm thời nghiệp vụ quản lý ngân quỹ nhà nước; Quy trình dự báo luồng tiền trong hệ thống KBNN; Quy trình quản lý đoàn ra, đoàn vào; Quy trình xây dựng kế hoạch đối ngoại và dự toán hàng năm; Quy trình tổ chức hội nghị quốc tế; Quy trình khai thác kho dữ liệu hợp tác quốc tế KBNN và quy chế quản lý hoạt động đối ngoại của hệ thống KBNN).

Điều hành quản lý quỹ ngân sách nhà nước
đảm bảo chặt chẽ, an toàn

Năm 2018, KBNN tiếp tục phối hợp chặt chẽ với cơ quan liên quan tổ chức tập trung đầy đủ, kịp thời các khoản thu vào NSNN, phấn đấu hoàn thành dự toán thu NSNN năm 2018; Tiếp tục mở rộng tài khoản chuyên thu tại các NHTM, tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế và tập trung nhanh, kịp thời các khoản thu vào NSNN; Tiếp tục mở rộng phạm vi địa bàn bắt buộc chi trả thanh toán cá nhân qua tài khoản tại ngân hàng, thanh toán bằng thẻ tín dụng, góp phần giảm tỷ trọng thanh toán bằng tiền mặt tại KBNN. 

Đẩy mạnh huy động vốn
cho ngân sách nhà nước và cho đầu tư phát triển

Để hoàn thành tốt kế hoạch huy động vốn năm 2018 của Bộ Tài chính giao.  KBNN sẽ tập trung nghiên cứu và triển khai phát hành các sản phẩm trái phiếu chính phủ (TPCP) mới; Phối hợp nghiên cứu các nghiệp vụ mới như mua lại, cho vay trái phiếu và triển khai theo lộ trình sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật liên quan; Nâng cao chất lượng công tác tổng hợp, thống kê, phân tích, đánh giá, dự báo tình hình ngân quỹ nhà nước và huy động vốn, diễn biến thị trường tài chính, tiền tệ trong và ngoài nước.

Cùng với đó, tiếp tục phát hành đa dạng các loại hình trái phiếu; (Trong đó, tập trung phát hành các loại trái phiếu dài hạn đảm bảo thực hiện mục tiêu kéo dài kỳ hạn TPCP trong nước theo lộ trình phát triển thị trường trái phiếu giai đoạn 2017-2020 và tầm nhìn đến năm 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt). Phấn đấu khối lượng TPCP kỳ hạn 5 năm trở lên phát hành năm 2018 tối thiểu đạt 80%. Đặc biệt, bám sát tình hình thị trường để quyết định kỳ hạn và khối lượng phát hành hợp lý của từng đợt đấu thầu. Trong trường hợp cần thiết, chủ động điều chỉnh kế hoạch, cơ cấu kỳ hạn TPCP theo thị trường để đảm bảo khối lượng vốn cần huy động; Điều hành lãi suất phát hành hợp lý phù hợp với định hướng điều hành chính sách tiền tệ nhằm ổn định thị trường, tiết kiệm chi phí cho ngân sách; Thanh toán TPCP đến hạn đảm bảo an toàn, chính xác và thuận lợi cho chủ sở hữu trái phiếu...

Tổ chức tốt công tác kế toán,
thanh toán an toàn, kịp thời, chính xác

Năm 2018, KBNN sẽ đẩy mạnh triển khai thực hiện hiệu quả chế độ kế toán NSNN và hoạt động nghiệp vụ KBNN theo đúng quy định tại Thông tư 77/2017/TT-BTC và các văn bản hướng dẫn của Bộ Tài chính và KBNN; Chuyển đổi số liệu và triển khai áp dụng thành công hệ thống Mục lục NSNN mới trên chương trình TABMIS và các ứng dụng có liên quan; Cải tiến quy trình tổng hợp, lập báo cáo nhanh, báo cáo định kỳ và đột xuất phục vụ điều hành NSNN, đảm bảo nâng cao chất lượng và tiến độ thực hiện cung cấp thông tin báo cáo;

Vận hành hệ thống thanh toán điện tử KBNN và các chương trình giao diện đảm bảo an toàn, ổn định, thông suốt; Hoàn thành việc tổng hợp, xây dựng dự thảo báo cáo quyết toán NSNN năm 2016; Tổng hợp thông tin thuyết minh, giải trình về quyết toán NSNN 2016 và tình hình thực hiện kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước đối với quyết toán ngân sách năm 2015; Phối hợp với các đơn vị có liên quan làm việc với Kiểm toán Nhà nước trong hoạt động kiểm toán báo cáo quyết toán NSNN năm 2016 một cách có hiệu quả, đảm bảo hoàn thành báo cáo quyết toán NSNN 2016 để trình Chính phủ báo cáo Quốc hội đúng thời gian quy định.

Đảm bảo an ninh, an toàn
tiền và tài sản Nhà nước giao quản lý

Quán triệt thực hiện nghiêm túc các quy định về chính sách an toàn bảo mật trong hệ thống, năm 2018, KBNN sẽ tăng cường công tác đảm bảo an ninh trong lĩnh vực CNTT, hạ tầng truyền thông, cơ sở dữ liệu; Tiếp tục đầu tư thiết bị, rà soát hoàn thiện các giải pháp bảo mật, khắc phục kịp thời các lỗ hổng có khả năng thâm nhập; Rà soát, hoàn thiện chế độ quản lý tiền mặt, giấy tờ có giá và tài sản quý trong hệ thống; Tăng cường các biện pháp kiểm tra thường xuyên và đột xuất công tác quản lý tài khoản tiền gửi của KBNN tại ngân hàng và quản lý an toàn kho quỹ; Chủ động phối hợp với cơ quan công an trên địa bàn thực hiện tốt các biện pháp nhằm bảo vệ an ninh, an toàn tuyệt đối tiền, tài sản trong hệ thống KBNN...

Đẩy mạnh công tác cải cách hành chính

Bám sát kế hoạch cải cách hành chính, cải cách thủ tục hành chính (TTHC) của Chính phủ, Bộ Tài chính, thời gian tới, hệ thống KBNN sẽ xây dựng kế hoạch, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng đơn vị, cá nhân thực hiện nhiệm vụ, đảm bảo chất lượng và theo đúng tiến độ đề ra. Bên cạnh đó, tiếp tục triển khai hiệu quả mô hình một cửa, một giao dịch viên; Đề án thống nhất đầu mối kiểm soát chi NSNN qua KBNN; Tiếp tục đơn giản hóa các TTHC, đặc biệt là các thủ tục thu, chi ngân sách thuộc lĩnh vực KBNN; Đẩy mạnh triển khai các đề án để thực hiện các Nghị quyết của Chính phủ về đơn giản hóa TTHC, giấy tờ công dân (Đề án 896) và Nghị quyết 19/NQ-CP về những nhiệm vụ, giải pháp, chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh; Triển khai mở rộng trên phạm vi toàn quốc 03 Dịch vụ công trực tuyến KBNN theo đúng lộ trình của Chính phủ; Triển khai có hiệu quả các hình thức thu, nộp NSNN hiện đại qua KBNN; Tiếp tục đẩy mạnh công tác thanh toán không dùng tiền mặt qua KBNN. 

Nâng cao năng lực ứng dụng công nghệ thông tin

Năm 2018, hệ thống KBNN tập trung triển khai và hoàn thành đúng tiến độ các đề án, dự án hiện đại hóa công nghệ thông tin (CNTT) như: Xây dựng và triển khai hệ thống Tổng kế toán nhà nước; Xây dựng chương trình quản lý, kiểm soát, thanh toán vốn đầu tư trên mạng diện rộng của ngành Tài chính; Nâng cấp và triển khai Kho dữ liệu và công cụ thống kê, phân tích nghiệp vụ; Nâng cấp phân hệ dự báo dòng tiền thành hệ thống quản lý ngân quỹ; Nâng cấp xây dựng ứng dụng Quản lý trái phiếu chính phủ phát hành tại KBNN trung ương; Nâng cấp cổng thông tin điện tử KBNN bổ sung các dịch vụ công; Triển khai chương trình kế toán nội bộ tập trung của ngành Tài chính...

Đẩy mạnh công tác quản lý cán bộ,
đào tạo phát triển nguồn nhân lực

Sau khi được Bộ Tài chính phê duyệt, hệ thống KBNN sẽ tổ chức triển khai thí điểm Đề án tổ chức lại KBNN cấp huyện như: Bố trí phương án nhân sự, chuẩn bị cơ sở vật chất; Rà soát, hoàn thiện lại các quy chế, quy trình nghiệp vụ và quản lý nội bộ; Xây dựng chính sách hỗ trợ cho công chức; Rà soát, điều chỉnh phương án quy hoạch, đầu tư xây dựng trụ sở KBNN các cấp và thực hiện nâng cấp các hệ thống ứng dụng CNTT có liên quan. Bên cạnh đó, tập trung triển khai Đề án Vị trí việc làm. Trên cơ sở đó, từng bước áp dụng cơ chế quản lý công chức và tuyển dụng công chức theo vị trí việc làm. Đồng thời, đẩy mạnh công tác luân phiên, luân chuyển, chuyển đổi vị trí công tác theo tinh thần Nghị quyết 02/NQ-BCSĐ của Ban Cán sự Đảng Bộ Tài chính.

Ngoài ra, KBNN cũng chủ động triển khai tiếp tục thực hiện đào tạo chuyên sâu về nghiệp vụ quản lý ngân quỹ, Tổng kế toán nhà nước, thanh tra chuyên ngành KBNN, CNTT, an toàn bảo mật; Tổ chức các lớp tập huấn nghiệp vụ về lập báo cáo tài chính nhà nước, công tác bảo vệ, văn thư lưu trữ để cán bộ, công chức kịp thời nắm bắt và thực hiện theo đúng quy định.

Tổ chức công tác quản lý tài chính, tài sản
nội ngành tiết kiệm, hiệu quả, đúng quy định

Để hoàn thành tốt mục tiêu này, trong năm 2018, hệ thống KBNN tiếp tục siết chặt công tác quản lý tài chính, tài sản nội ngành, cụ thể như: Tổ chức thực hiện tốt dự toán thu, chi đảm bảo sử dụng kinh phí tiết kiệm, hiệu quả, đúng chế độ, tiêu chuẩn, định mức quy định; Triển khai đúng tiến độ kế hoạch đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) nội ngành, danh mục dự toán tài sản, trang thiết bị, phần mềm CNTT năm 2018; Giải ngân vốn kịp thời, đạt 100% kế hoạch được giao. Phấn đấu đến hết 31/12/2018, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư XDCB nội ngành của toàn hệ thống đạt 95% (đến hết niên độ kế hoạch đạt 98%); Triển khai đảm bảo đúng tiến độ các dự án khởi công mới năm 2018; Chi ứng dụng CNTT, mua sắm, sửa chữa tài sản, đào tạo, nghiên cứu khoa học đạt 100% kế hoạch được giao.

Từ ngày 01/01/2018, bắt đầu triển khai hoạt động của Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản khu vực trong hệ thống KBNN đảm bảo hiệu quả, thông suốt, đúng quy định. Đồng thời, tiến hành tổng kết, đánh giá kết quả 05 năm thực hiện Quyết định 54/2013/QĐ-TTg ngày 19/09/2013 về cơ chế quản lý tài chính và biên chế của KBNN để trình Bộ Tài chính, báo cáo Chính phủ; Thực hiện tốt Chương trình hành động của Bộ Tài chính và của hệ thống KBNN về tăng cường thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; Tăng cường kiểm tra, tự kiểm tra công tác quản lý tài chính nội ngành, kịp thời phát hiện, uốn nắn, chấn chỉnh các tồn tại, thiếu sót, giữ vững kỷ cương, kỷ luật tài chính...

Nâng cao chất lượng công tác thanh tra,
kiểm tra và giải quyết khiếu nại, tố cáo

Năm 2018, hệ thống KBNN sẽ tập trung kiện toàn và nâng cao chất lượng đội ngũ công chức làm công tác thanh tra, kiểm tra. Thực hiện thanh tra toàn diện đối với các khoản chi thường xuyên và chi đầu tư XDCB; Thanh tra theo chuyên đề việc quản lý, sử dụng vốn các dự án đầu tư XDCB sử dụng vốn NSNN, vốn trái phiếu Chính phủ đang thực hiện kiểm soát chi qua KBNN. Đồng thời, thực hiện thanh tra đối với các đơn vị sử dụng NSNN có biểu hiện nghi ngờ lợi dụng, chiếm đoạt tiền NSNN phát hiện qua công tác kiểm tra, tự kiểm tra của các đơn vị KBNN.

Cùng với đó, đẩy mạnh công tác kiểm tra, tự kiểm tra nội bộ tại tất cả các đơn vị KBNN; tiếp tục thực hiện nghiêm Chỉ thị 4125/CT-KBNN ngày 26/9/2016 của Tổng giám đốc KBNN về tăng cường kỷ cương, kỷ luật đối với công chức hệ thống KBNN trong việc thực hiện nhiệm vụ kiểm soát chi NSNN qua KBNN; Gắn kết quả kiểm tra với trách nhiệm của người đứng đầu đơn vị, với công tác thi đua, khen thưởng hàng năm. Đặc biệt là quan tâm, thực hiện tốt công tác tiếp công dân, giải quyết dứt điểm các đơn thư phản ánh, khiếu nại, tố cáo theo thẩm quyền, không để tình trạng đơn thư gửi vượt cấp, kéo dài.

Thực hiện hiệu quả hoạt động hợp tác quốc tế

Phát huy những thành quả trong quả hợp tác quốc tế thời gian qua, năm 2018, hệ thống KBNN sẽ xây dựng và triển khai có hiệu quả các kế hoạch hợp tác song phương với Kho bạc quốc gia Lào, Bộ Tài chính và Vật giá Cuba, Kho bạc Liên bang Nga, Kho bạc Hungary; Phối hợp với các đơn vị triển khai các hoạt động với các đối tác Worldbank, IMF, Hiệp hội Kho bạc quốc tế (AIST), Cộng đồng hành nghề Kho bạc - thuộc tổ chức Mạng lưới chi tiêu công châu Á (PEMNA)... các hoạt động thuộc Chương trình hỗ trợ, tư vấn và phân tích quản lý tài chính công tại Việt Nam (Chương trình AAA) để học tập, trao đổi kinh nghiệm về quản lý nghiệp vụ với các thành viên các tổ chức này cũng như các chuyên gia quốc tế khác...