Nhiệm vụ của Tòa Thẩm kế Bồ Đào Nha

Theo Hiến pháp Bồ Đào Nha và các luật hiện hành, Tòa Thẩm kế Bồ Đào Nha có nhiệm vụ kiểm tra tính hợp pháp và tuân thủ của thu chi công, đánh giá quản lý tài chính lành mạnh, đánh giá việc thực hiện NSNN và ngân sách các vùng tự trị thông qua ý kiến kiểm toán các báo cáo tài chính tương ứng, thực thi trách nhiệm đối với những vi phạm tài chính và từ năm 2019, Tòa Thẩm kế cũng sẽ xác nhận Báo cáo tài chính NSNN.

Tòa Thẩm kế thực hiện chức năng kiểm soát tài chính và tài phán liên quan đến những đơn vị thuộc Khu vực hành chính công (PAS), Khu vực kinh doanh công (PBS) và tất cả các đơn vị quản lý hoặc sử dụng tài chính công nói chung.

Tại trụ sở của Tòa Thẩm kế có ba phân tòa. Trong đó, Phân tòa thứ nhất đánh giá, ra quyết định về những trường hợp liên quan đến phê duyệt hợp đồng và thực hiện kiểm soát đồng thời. Phân tòa thứ hai thực hiện kiểm soát đồng thời, kiểm soát nối tiếp trong quá trình ban hành ý kiến về Báo cáo tài chính tổng hợp của Chính phủ, Báo cáo tài chính tổng hợp của lĩnh vực an sinh xã hội, kiểm toán xác nhận Báo cáo tài chính và công tác thực thi trách nhiệm tài chính. Phân tòa thứ ba thực thi trách nhiệm tài chính.

Hiện nay, Tòa Thẩm kế Bồ Đào Nha chủ yếu thực hiện các loại hình: Kiểm toán tài chính, Kiểm toán hoạt động, Kiểm toán tuân thủ, Kiểm toán kết hợp và Kiểm toán theo dõi.

Nỗ lực nâng cao chất lượng báo cáo kiểm toán

Hằng năm, Tòa Thẩm kế Bồ Đào Nha lựa chọn và sắp xếp ưu tiên các chủ đề và vấn đề sẽ được kiểm toán. Trong quá trình lập kế hoạch kiểm toán, các kiểm toán viên tiến hành thu thập, đánh giá thông tin để nghiên cứu sơ bộ và xây dựng kế hoạch kiểm toán. Trong đó bao gồm: tìm hiểu cơ cấu tổ chức và môi trường kiểm soát nội bộ của đơn vị được kiểm toán, phân tích rủi ro, xác định trọng yếu, các phương pháp kiểm toán và nguồn lực cần thiết, xác định chiến lược kiểm toán. 

Khi thực hiện kiểm toán, các kiểm toán viên luôn nỗ lực thu thập đầy đủ bằng chứng thích hợp chứng minh rằng vấn đề được kiểm toán tuân thủ các tiêu chí hiện hành. Tòa Thẩm kế Bồ Đào Nha là cơ quan kiểm toán tối cao (SAI) có chức năng tài phán, giống như mô hình của các SAI: Braxin, Tây Ban Nha, Chile, Pháp, Italia, Thổ Nhĩ Kỳ…

Tại Tòa Thẩm kế Bồ Đào Nha, các kiểm toán viên cần xác định những trường hợp có thể đánh giá là vi phạm tài chính, thiếu sót trong quản lý tài chính công, có thể bị xử phạt bằng hình thức nộp phạt hoặc bồi hoàn tài sản công bị sử dụng bất hợp pháp. Trong những trường hợp này, kiểm toán viên cần thu thập bằng chứng về những cán bộ, công chức có liên quan đến sự việc, tác động tài chính của những vi phạm đó, bối cảnh xảy ra các hành vi vi phạm.

Trước khi đơn vị được kiểm toán đưa ra ý kiến phản biện, dự thảo báo cáo sẽ được gửi cho 2 thẩm phán khác nhau để đánh giá. Báo cáo cuối cùng có sự phê duyệt của một Ban gồm 3 thẩm phán hoặc cả Vụ Kiểm toán trong trường hợp có sự bất đồng về nội dung báo cáo. Các khuyến nghị kiểm toán và những hành động khắc phục mới sẽ được Tòa Thẩm kế Bồ Đào Nha theo dõi chặt chẽ sau kiểm toán.

Tòa Thẩm kế Bồ Đào Nha xây dựng báo cáo kiểm toán cuối cùng theo nội dung và cấu trúc bám sát chuẩn mực kiểm toán quốc tế, cũng như những quy định khác để đảm bảo chất lượng phù hợp của báo cáo. Nội dung và cấu trúc báo cáo có thể được điều chỉnh sau khi có ý kiến phản hồi của đơn vị được kiểm toán. 

Báo cáo kiểm toán cuối cùng được xây dựng đảm bảo các nguyên tắc: súc tích, rõ ràng, thuyết phục, mang tính xây dựng và phù hợp, trong đó liên kết hợp lý các bằng chứng, phát hiện, kết luận và kiến nghị. Phần phát hiện kiểm toán là nội dung chính của báo cáo cùng với những bằng chứng kiểm toán. Theo đó, các phát hiện kiểm toán được trình bày hợp lý, chi tiết nhất có thể. 

Tại Tòa Thẩm kế Bồ Đào Nha, tất cả các báo cáo kiểm toán, không phân biệt loại và chủ đề, đều được công bố đầy đủ trên website của Tòa Thẩm kế. Các báo cáo tuân thủ nguyên tắc công khai, là phương tiện thúc đẩy tính minh bạch của các hoạt động của Tòa Thẩm kế. Các báo cáo đều được phát hành đầy đủ theo định dạng PDF và có thể tải về.

Trước khi phát hành báo cáo, Tòa Thẩm kế đăng một bản mô tả ngắn gọn về báo cáo sắp phát hành, trong đó trình bày nội dung kiểm toán, kết luận và khuyến nghị kiểm toán. Những bên quan tâm có thể truy cập hồ sơ kiểm toán đề hiểu rõ hơn về quy trình làm việc và các thông tin định danh tham khảo của các cá nhân, tổ chức sẽ không được đăng tải nhằm tuân thủ các quy định về bảo vệ dữ liệu mới tại châu Âu.