“Lung linh”

Đánh giá lại một năm thực hiện khuôn khổ pháp lý mới về quản lý thị trường vàng, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho hay, quyền sở hữu, tích trữ, mua, bán vàng miếng hợp pháp của người dân đã được bảo vệ; thị trường vàng đã được sắp xếp lại một cách cơ bản; trật tự, kỷ cương trên thị trường cũng đã được xác lập vai trò quản lý nhà nước đã được nâng cao. Đặc biệt là đã kiểm soát được biến động giá vàng đến tỷ giá, lạm phát, tăng dự trữ ngoại hối và ổn định kinh tế vĩ mô. Tình trạng đầu cơ, nhập lậu vàng cũng được kiểm soát. “Vàng miếng đã không còn được sử dụng làm phương tiện thanh toán, tình trạng “vàng hóa” đang dần được đẩy lùi, tiến tới từng bước huy động nguồn lực vàng trong dân phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội đất nước”, đại diện NHNN khẳng định.

Ngược dòng câu chuyện chúng ta có thể thấy, kể từ khi triển khai Nghị định 24 (năm 2012) về kinh doanh vàng, NHNN đã có một thời gian dài vất vả để “uốn” thị trường vàng vào khuôn khổ và ra sức “dọn dẹp”, sắp xếp ngăn nắp những đơn vị, tổ chức tín dụng (TCTD) được phép trao đổi mua bán vàng. Đến nay, một mạng lưới kinh doanh mua, bán vàng miếng mới, có sự quản lý của Nhà nước đã được thiết lập với 38 TCTD, DN được cấp phép và gần 2.500 địa điểm giao dịch ở tất cả 63 tỉnh, thành phố trong cả nước.

Cùng với đó, màn trình diễn của “kim loại quý” cũng đã kết thúc với việc các TCTD tất toán số dư huy động vốn bằng vàng, giảm dư nợ cho vay vàng, góp phần loại bỏ rủi ro liên quan đến vàng trong hoạt động của các TCTD. “Sau một thời gian thực hiện mua bán vàng miếng qua mạng lưới mới, hoạt động mua bán vàng miếng trên thị trường diễn ra thông suốt, ổn định, quyền lợi hợp pháp của người dân được đảm bảo và bảo vệ”, Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình chia sẻ.

Nối tiếp thành công đó, NHNN đã triển khai can thiệp ổn định thị trường vàng thông qua hình thức đấu thầu bán vàng miếng nhằm đảm bảo tính công khai, minh bạch, bình đẳng về quyền lợi của các thành viên tham gia, không bao cấp, không bù lỗ, tuân thủ đúng quy định của pháp luật và bảo đảm lợi ích của Nhà nước.

Với vai trò là người mua bán cuối cùng trên thị trường, qua 76 phiên đấu thầu vàng, NHNN đã “bơm” ra thị trường gần 70 tấn vàng quy chuẩn, góp phần hỗ trợ các TCTD tất toán trạng thái về vàng và giảm nhiệt “cơn sốt vàng” trong dân. Giá vàng theo đó cũng đã giảm mạnh, đến nay chỉ dao động quanh ngưỡng 34 - 35,5 triệu đồng/lượng. Tính chung 12 tháng (năm 2013) giá vàng đã giảm tới 12 triệu đồng/lượng (kể từ thời điểm hoàng kim của vàng). Cảnh chen lấn, xô đẩy, tranh mua, tranh bán trong những đợt “sốt” vàng đã không còn, giới đầu cơ cũng đã “cám cảnh” và chuyển hướng dòng tiền đầu tư.

“Tôi đánh giá cao về cách điều hành thị trường vàng”, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng biểu dương những nỗ lực vừa qua của NHNN. Bao nhiêu năm qua, vàng làm cho tỷ giá rất gay go, nhưng dưới sự điều hành của mình, NHNN đã thiết lập được trật tự mới cho thị trường! Lời đánh giá này đã gút lại một “hành trình vàng đầy biến động”, chính thức đưa thị trường vàng bước sang một “trật tự” mới, theo đúng mục tiêu phát triển ổn định, bền vững.

Tìm hướng “nung chảy vàng thành tiền đồng”

Người dân quá “sùng bái vàng” vẫn là một thách thức lớn đặt ra cho quản lý điều hành thị trường vàng trong hiện tại và tương lai. “Trong suốt quá trình lịch sử, vàng luôn có một sức hấp dẫn đặc biệt với người Việt Nam, được sử dụng rộng rãi cho mục đích đầu tư và là phương thức thanh toán thay thế tiền mặt trong những giao dịch lớn…”, nhấn mạnh điều này đại diện Ngân hàng Standard Chartered đã từng chia sẻ, nhiều người dân Việt Nam coi vàng là một phương tiện tích lũy đáng tin cậy và vẫn tiếp tục mua vào dù giá cả bất ổn.

“NHNN cần có biện pháp nghiên cứu chính sách huy động nguồn lực vàng tích trữ trong dân để đưa ra phục vụ sản xuất kinh doanh, phát triển kinh tế đất nước”, người đứng đầu Chính phủ từng nhấn mạnh. Như vậy, điều quan trọng trong điều hành thị trường vàng là phải làm sao huy động được nguồn lực vàng và người có vàng không bị thiệt hại!

Câu chuyện thị trường vàng còn nhiều ngổn ngang cần đến quyết tâm mạnh mẽ và sự kiên định tiếp tục “chinh phục đỉnh cao” của NHNN. Trong quá trình chống “vàng hóa”, NHNN đã từng thừa nhận SJC là tiền vàng, SJC tham gia vào hệ thống tiền tệ và trở thành đơn vị tiền tệ. Cách đây hơn 10 năm vàng chỉ là phương tiện cất trữ, người dân muốn thanh toán bằng vàng chỉ là thỏa thuận với nhau và không được NHNN và luật pháp công nhận. Chính vì vậy, những biến động trên thị trường vàng sẽ khó kiểm soát và khó đưa ra những quyết sách điều hành kịp thời, hợp lý.

Hoạt động đầu tư kinh doanh vàng dẫu biết không sinh lại lợi nhuận thực cho nền kinh tế nhưng nhu cầu mua vàng với hy vọng kiếm lời vẫn chưa dứt. Nhu cầu vàng trong dân vẫn chưa nguôi! Theo nhìn nhận của giới chuyên gia, thị trường vàng vẫn là cuộc chơi dành cho người trong cuộc. Khoảng cách giá vàng trong nước và thế giới cũng vẫn còn là một “ẩn số lớn”!

“Cuộc chiến về vàng” với mục tiêu “bình ổn thị trường”, “đáp ứng cung - cầu” như khẳng định của Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình nhận định là rất khốc liệt, len lỏi dưới nhiều hình thức khác nhau và vấp phải những áp lực, quan điểm trái chiều. “Chúng ta đã quyết tâm và sẽ tiếp tục quyết tâm để đi đến kết quả cuối cùng”, Thống đốc nhấn mạnh.

Bài đăng trên Tài chính & Đầu tư số 1+2 - 2013