Việc kinh doanh vàng nhẫn bốn số 9 (99,99) đã tồn tại từ rất lâu và người tiêu dùng cả nước cũng khá quen thuộc với việc này. Có điều, sau khi Nghị định 24/2012/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh vàng có hiệu lực thì câu chuyện vàng nhẫn lại được khơi gợi và trở thành đề tài bàn tán sôi nổi theo kiểu: Đó có phải là chiêu “lách luật” hay không?

Hiểu theo thông lệ quốc tế, vàng có 2 loại: (1) vàng nằm trong dự trữ của ngân khố quốc gia; (2) vàng thương phẩm lưu hành tự do trên thị trường - bao gồm vàng miếng và vàng trang sức. Vàng dự trữ quốc gia do Ngân hàng Trung ương điều tiết. Như vậy chỉ còn lại vàng thương phẩm là được lưu hành ngoài thị trường nhằm đáp ứng các nhu cầu đa dạng của người dân, từ việc cất trữ, làm trang sức, quà tặng…

Theo nguyên lý thông thường, nhu cầu thị trường cần phải được đáp ứng bởi chính các chủ thể tham gia trên thị trường, đảm bảo các tiêu chí tối thiểu về tính cạnh tranh, tính minh bạch, thượng tôn pháp luật; tuân thủ những quy định của Ngân hàng Nhà nước về việc kinh doanh vàng miếng như: có đóng chữ số chỉ khối lượng, chất lượng và ký hiệu, mã hiệu của doanh nghiệp (DN).

Lấy những quy định trên làm chuẩn thì dễ dàng khẳng định một điều các DN kinh doanh vàng đang áp dụng rất rõ ràng, chuẩn mực đối với vàng nhẫn. Như vậy, hành động chuyển sang dập vàng nhẫn của DN được các chuyên gia đánh giá là thức thời, biết nắm bắt thị trường trước tác động của chính sách. Có điều xung quanh câu chuyện này khiến người ta nảy sinh nhiều câu hỏi liên quan đến quyền lợi của người mua cũng như áp lực cho quản lý mà thôi.

Nói như thế là vì suốt thời gian dài, chúng ta đã phải kêu trời về việc vàng nữ trang không đảm bảo chất lượng như thiếu tuổi, thiếu trọng lượng. Thậm chí đối với những thương hiệu lớn mới đây vẫn tiếp tục xảy ra tình trạng vàng giả và nhái khiến cho người dân bị thiệt… Như vậy, việc vàng nhẫn bán theo kiểu vàng miếng góp phần làm phức tạp thêm thị trường vàng mà thôi.

Hơn nữa, đại diện của thương hiệu vàng PNJ khẳng định, người mua vàng nhẫn PNJ hiện đang có lợi hơn cả vàng miếng. Lý do, vàng nhẫn tại PNJ được dập thành dây theo đúng tiêu chuẩn của vàng miếng, do đó, người mua với số lượng lớn dễ vận chuyển, cất giữ. Ngoài ra, chất lượng vàng nhẫn được đảm bảo như vàng miếng nhưng chỉ niêm yết bán theo giá vàng thế giới. Như vậy người mua không bị lỗ vì khoản chênh lệch đến vài triệu đồng như vàng miếng hiện nay.

Thoạt nghe rõ ràng việc mua vàng đang rất có lợi, nhưng ở góc độ nào đó chúng ta vẫn thấy ngay lỗ hổng. Thời gian qua đã rộ lên việc theo kiểm định của SJC, một lượng không nhỏ vàng miếng phi SJC là không đủ tuổi. Bởi vậy lấy gì để đảm bảo vàng nhẫn hiện nay là vàng 4 số 9. Như vậy, với chất lượng vàng này mà bán theo giá vàng miếng, giá vàng thế giới thì thiệt thòi chắc chắn sẽ thuộc về người mua.

Đó là chưa kể với loại vàng này, người mua ở thương hiệu nào chỉ bán được ở công ty đó, đến nơi khác không bán được hoặc bị ép giá. Ngay cả khi bán ở chính nơi sản xuất, khách hàng cũng phải chịu chênh lệch giá mua - bán cao hơn so với vàng miếng. Giả sử thị trường biến động, thương hiệu vàng nào đó phải đóng cửa thì người mua sẽ rất thiệt thòi.

Xu hướng vàng nhẫn sôi động chẳng qua vì các DN “chạy” quy định mới về kinh doanh vàng miếng tới thời điểm tháng 1/2013.

Thị trường vàng miếng sẽ có câu trả lời vào tháng 1/2013, sau khi các quy định về cấp mới giấy phép kinh doanh vàng miếng được thực thi, nhưng rõ ràng việc kinh doanh vàng nhẫn biến tướng đang tiềm ẩn nguy cơ gây xáo động trên thị trường. Vì DN sản xuất ra những chiếc nhẫn bán dưới dạng miếng vàng đang lợi dụng, do những chiếc nhẫn “cao tuổi” vàng tạo ra quá nhiều lợi nhuận cho nhà sản xuất, trong khi người tiêu dùng thiếu thông tin sẽ phải chịu thiệt nếu chọn nhẫn trơn làm tích lũy.