Không mong vốn ngoại

Thị trường chứng khoán Việt Nam vừa trải qua khoảng thời gian đầy sóng gió khi nguồn vốn của các nhà đầu tư nước ngoài rút khỏi các thị trường chứng khoán mới nổi, trong đó có Việt Nam. Giao dịch trên thị trường trong quý 3 chủ yếu bị tác động bởi các nhà đầu tư nước ngoài và các quỹ ETF (Quỹ hoán đổi danh mục), tập trung vào nhóm bluechips trong rổ VN30, trong khi hầu hết các cổ phiếu khác giảm giá rất nhiều.

Nhìn lại dòng vốn này thời gian qua cho thấy, trong tháng 8, các nhà đầu tư nước ngoài giao dịch thấp nhất trong 6 tháng trở lại đây và xu hướng bán ròng mạnh hơn, lên đến 700 tỷ đồng, so với khoảng 300 tỷ đồng của tháng 7. Hoạt động bán ròng của nhà đầu tư nước ngoài chủ yếu từ các quỹ ETF, bao gồm 2 quỹ lớn là Market Vector Vietnam ETF (VNM) và FTSE Vietnam ETF (FTSE). Trong tháng 8, rất nhiều cổ phiếu lớn nằm trong danh mục đầu tư của 2 quỹ này bị bán mạnh đã ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý của nhà đầu tư trên toàn thị trường. Trong tháng 8, VN-Index đã mất 19,15 điểm.

Tuy nhiên, sự lo ngại việc các quỹ ETF tiếp tục bán mạnh sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến thị trường thì trong tháng 9, lực mua từ phía nhà đầu tư nước ngoài đã tăng trên cả hai sàn so với tháng 8. Theo lý giải của Công ty chứng khoán SaigonBank Berjaya, trong tháng 9, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) quyết định giữ nguyên gói nới lỏng định lượng QE3 đã khiến áp lực chuyển dịch vốn ra khỏi thị trường mới nổi giảm bớt. Thời gian này cũng trùng với thời gian các quỹ ETF thay đổi danh mục đầu tư định kỳ của quý, giúp hoạt động mua vào của nhà đầu tư nước ngoài tăng cao. Tuy vậy, theo đại diện của Công ty Chứng khoán SaigonBank Berjaya, mặc dù khối ngoại mua ròng cho thấy áp lực rút vốn khỏi thị trường Việt Nam đã giảm bớt nhưng chưa phải là dấu hiệu trở lại của dòng vốn này. Bởi lẽ những năm qua, giai đoạn cuối năm thường các nhà đầu tư nước ngoài không giải ngân nhiều.

Bà Trần Thị Hà My, chuyên viên phân tích Công ty Chứng khoán Rồng Việt cho biết, sự tác động của ETF đối với VN-Index không bị biến động nhiều, số mã giảm giá nhiều hơn số mã tăng giá, hiệu ứng tiêu cực lớn hơn tích cực đối với từng cổ phiếu riêng lẻ. Theo bà My, hiện có một bộ phận nhà đầu tư mua cổ phiếu chủ động dự đoán và mua bán đón đầu trước động thái tái cơ cấu danh mục của các quỹ ETF. Tuy vậy, những thông tin tái cơ cấu có thể đã được phản ánh trước vào diễn biến giá cổ phiếu và những tác động còn lại từ thời điểm thông tin chính thức xuất hiện sẽ không còn quá lớn, vì vậy cổ phiếu có thể không tăng giảm như kỳ vọng của nhà đầu tư.

Dòng tiền quay trở lại?

Với hàng loạt thông tin xuất hiện trên thị trường thời gian qua đã giúp giao dịch trên thị trường chứng khoán Việt Nam sôi động. Những phiên giao dịch từ đầu tháng 10 thanh khoản thị trường đã tăng lên rất nhiều, trong đó VN-Index có đà tăng mạnh hơn VN30. “Điều này cho thấy mức độ đóng góp của các cổ phiếu trong danh mục đầu tư của nhà đầu tư nước ngoài đã ít hơn rất nhiều so với thị trường chung và các cổ phiếu ngoài rổ VN30 cũng tăng nhiều hơn.

Có thể nói, sự lạc quan của giới đầu tư trong nước đã tăng lên rất nhiều, tâm lý nhà đầu tư trên thị trường đang chuyển biến từ bi quan, thận trọng sang lạc quan trong ngắn hạn” - đại diện Công ty Chứng khoán Tân Việt nhận định. Cũng theo phân tích của Công ty Chứng khoán Tân Việt, thời gian qua, trong khi khối ngoại chỉ quan tâm đến các cổ phiếu có vốn hóa lớn và thanh khoản cao thì các cổ phiếu vốn hóa vừa do không đáp ứng được các tiêu chí đó nên chịu chi phối bởi dòng tiền trong nước. Nay tâm lý các nhà đầu tư trong nước đã ổn định hơn nên họ đã đầu tư vào nhóm cổ phiếu này không chỉ tìm kiếm cơ hội đầu cơ ngắn hạn mà còn có cả dòng tiền đầu tư trung và dài hạn.

Xét trên khía cạnh vĩ mô, các yếu tố về GDP, lạm phát, lãi suất, tỷ giá khá ổn định và nằm trong tầm kiểm soát nên không đủ mạnh để tạo nên các đợt sóng cho thị trường. Chính vì thế, nhiều công ty chứng khoán cho rằng, “cú hích” cho thị trường có thể là các vấn đề liên quan đến Công ty VAMC. Theo nhận định của Phòng Nghiên cứu Vietstock, việc Công ty VAMC đã đẩy nhanh việc mua bán nợ xấu với các tổ chức tín dụng là một trong những yếu tố sẽ mang đến sự tích cực về mặt tâm lý cho giới đầu tư.

Về việc nâng tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài, Công ty Chứng khoán Sài Gòn - Hà Nội (SHS) cho rằng, nếu được thông qua trong thời gian tới thì đây sẽ là nhân tố tác động tích cực về mặt tâm lý cho nhà đầu tư trong nước về ngắn hạn với kỳ vọng thị trường sẽ cải thiện thanh khoản. Về dài hạn có thể giúp thị trường có cơ hội thu hút thêm các nguồn vốn ngoại mới.

Có nhiều yếu tố cho thấy thị trường có thể lạc quan hơn. Các nhà đầu tư kỳ vọng việc tái cơ cấu các doanh nghiệp nhà nước sẽ mang đến cho thị trường số lượng hàng hóa là cổ phiếu của các lĩnh vực đã từng thu hút rất nhiều vốn như ngân hàng, bất động sản… trong thời gian tới.