Tại sao giá chào sàn của phiên đấu thầu vàng đầu tiên cao hơn giá thị trường, thưa ông?

Thị trường đang thiếu cung thì NHNN cung; nhu cầu của thị trường cao thì giá phải cao. Hơn nữa, việc tổ chức đấu thầu vàng nhằm bình ổn thị trường, chứ không phải bình ổn giá vàng. Theo đó, lợi ích Nhà nước phải được đảm bảo đầu tiên.

Trước đây, khi Nhà nước chưa tham gia vào việc bình ổn thị trường, thì một nhóm các doanh nghiệp (DN) kinh doanh vàng lũng đoạn thị trường, làm giá để hưởng lợi. Nhưng bây giờ, khi Nhà nước tham gia thị trường, phần phát sinh trục lợi (nếu có), các nhà đầu cơ sẽ không hưởng được, mà nộp về ngân sách Nhà nước.

Trên thực tế, mặc dù mức giá sàn bán vàng miếng của NHNN cao hơn giá niêm yết trên thị trường, nhưng vẫn có tổ chức đặt thầu và trúng thầu. Tôi muốn nhấn mạnh, việc xác định mức giá sàn bán vàng miếng của NHNN căn cứ vào nhiều yếu tố nhằm đảm bảo nhiều yêu cầu và tuân thủ quy định pháp luật về quản lý dự trữ ngoại hối Nhà nước, vì vàng miếng NHNN bán là tài sản của Nhà nước.

Ông có cho rằng, nếu giá đấu thầu thấp hơn sẽ có nhiều tổ chức tín dụng (TCTD), DN kinh doanh vàng tham gia đặt thầu hơn?

Nếu bán giá thấp, trước tiên, tài sản Nhà nước mà ở đây là dự trữ ngoại hối như tôi nói ở trên sẽ bị thất thoát. Thứ hai, bán ra giá thấp để kéo ngay chênh lệch giá, ai được hưởng lợi? Vẫn còn TCTD phải cân bằng lại trạng thái vàng trước ngày 1/6, nếu NHNN bán vàng giá thấp, TCTD tất toán trạng thái, bù lại lượng vàng của người dân gửi đã bán ra trước đây. Như vậy, vô tình NHNN dùng dự trữ ngoại hối để bù lỗ cho các TCTD đóng trạng thái, nghĩa là có thể làm phát sinh tình huống lợi ích nhóm. Thứ ba, NHNN khẳng định câu trả lời ngoài mong muốn của những thành phần chúng ta gọi là đầu cơ về ý đồ tung vàng ra bán, chờ NHNN chào bán giá thấp hơn để “vợt” lại hàng, trục lợi.

Trường hợp không có tổ chức nào đặt mua thì sao, thưa ông?

NHNN đưa ra mức giá sàn, nếu chào mãi không có ai mua và đánh giá được nhu cầu của thị trường chỉ chấp nhận mức giá thấp hơn thì NHNN sẽ hạ giá. Quy chế đấu thầu quy định rõ, Nhà nước tổ chức đấu thầu vàng với cơ chế chào giá tham chiếu. Trong trường hợp không có TCTD, DN mặn mà với giá đó, Nhà nước sẽ tổ chức các phiên đấu thầu khác, chào giá tham chiếu thấp hơn cho đến khi thị trường chấp nhận.

NHNN là người bán buôn, các TCTD và DN mua về là bán lẻ, giả sử người mua vàng thấy không thể có lãi với giá đó nên không mua, NHNN sẽ đưa ra giá thấp hơn và như thế giá sẽ giảm dần, chứ không thể xuống ngay được. Thị trường cần bao nhiêu thì NHNN cung bấy nhiêu. Bây giờ NHNN độc quyền về nhập khẩu vàng, bán được vàng thì nhập được vàng, nên cần bao nhiêu sẵn sàng can thiệp bấy nhiêu, nhưng phải đảm bảo lợi ích của quốc gia và không bao cấp cho thị trường.

Dự kiến khi nào NHNN sẽ tổ chức đấu thầu vàng tiếp, thưa ông?

Trên cơ sở đánh giá, phân tích diễn biến của thị trường vàng, trong thời gian tới, NHNN sẽ tiếp tục tổ chức các phiên đấu thầu bán vàng miếng, thậm chí mỗi ngày một phiên để tăng cung vàng miếng, nhằm bình ổn thị trường vàng theo chủ trương của Quốc hội và Chính phủ. Tuy nhiên, theo quy định, nếu DN chuyển tiền vào thứ Sáu thì thì thứ Hai tuần sau mới lấy được vàng. Vì vậy, để đảm bảo quyền lợi cho DN không mất 3 ngày tiền tồn đọng, NHNN sẽ không tổ chức đấu thấu vào ngày thứ Sáu. Việc làm này vì lợi ích DN, chứ không phải lợi ích NHNN.

NHNN có lường trước trường hợp phiên đấu thầu sau sẽ không có TCTD và DN nào tham gia?

NHNN không khuyến khích TCTD, DN phải mua vàng. Phiên đấu thầu vàng này không do kế hoạch NHNN phải bán ra với giá thấp hay thị trường bắt buộc NHNN phải bán ra với giá bao nhiêu. Thị trường chấp nhận giá nào thì NHNN bán giá đó.

Tôi xin nhắc lại, NHNN đấu thầu bán vàng miếng là để điều tiết, bình ổn thị trường vàng hoạt động lành mạnh đúng theo nhu cầu của thị trường, không nhằm mục tiêu bình ổn giá vàng và đặc biệt không bù lỗ cho bất cứ đối tượng nào trên thị trường. Khi cung - cầu vàng gặp nhau, giá vàng sẽ được kéo xuống. NHNN là người kiến tạo thị trường và tham gia thị trường để bình ổn thị trường, chứ không phải để bao cấp.