HNX đồng hành cùng sự phát triển của thị trường chứng khoán

ThS. Bùi Đức Nam

Trong những năm qua, thị trường chứng khoán Việt Nam không ngừng được hoàn thiện về cấu trúc, vận hành an toàn, thông suốt, bảo đảm yêu cầu từng thời kỳ theo hướng ngày càng phát triển, trở thành kênh dẫn vốn quan trọng cho nền kinh tế. Đóng góp vào thành công đó phải kể đến sự nỗ lực của tập thể lãnh đạo, cán bộ, nhân viên Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, góp phần tạo dựng Sở hoạt động bài bản, chuyên nghiệp.

Từ năm 2014 đến nay, HNX đã tổ chức được 187 phiên đấu giá cho DN,  bằng 45,2% tổng số phiên đấu giá tổ chức được trong 12 năm từ 2005-2016.
Từ năm 2014 đến nay, HNX đã tổ chức được 187 phiên đấu giá cho DN, bằng 45,2% tổng số phiên đấu giá tổ chức được trong 12 năm từ 2005-2016.

Trải qua 20 năm xây dựng và trưởng thành, Việt Nam đã tạo lập được một thể chế thị trường chứng khoán (TTCK) phù hợp với trình độ phát triển của đất nước, từng bước tiếp cận các chuẩn mực quốc tế trong quá trình hội nhập. Từ ngày thành lập tới nay, tổng giá trị vốn huy động qua TTCK ước đạt trên 2 triệu tỷ đồng, đóng góp bình quân 23% tổng vốn đầu tư toàn xã hội và huy động gần 17 tỷ USD vốn đầu tư gián tiếp.

Quy mô TTCK tăng trưởng mạnh, từ mốc sơ khởi chỉ có 2 công ty niêm yết khi thị trường đi vào hoạt động, đến nay đã có hơn 1.000 công ty niêm yết và đăng ký giao dịch, mức vốn hóa TTCK tính chung cả cổ phiếu và dư nợ trái phiếu đã đạt 63% GDP. Điều này đã cho thấy sự tăng trưởng nhanh của TTCK và đang ngày càng trở thành một kênh huy động vốn quan trọng cho đầu tư phát triển kinh tế - xã hội.

Năm 2016, mặc dù chịu nhiều tác động bởi tình hình thế giới, TTCK Việt Nam vẫn duy trì được tốc độ tăng trưởng tốt, được đánh giá là 1 trong 5 thị trường có mức tăng trưởng cao nhất tại khu vực Đông Nam Á. Chỉ số VN-Index tăng 15%, HNX-Index tăng 0,8%; mức vốn hóa thị trường đạt 1.765 nghìn tỷ đồng, tương đương 42% GDP, tăng 30.

Tổng mức huy động trên TTCK ước đạt 348 nghìn tỷ đồng, tăng 54% so với cùng kỳ năm 2015. Huy động qua cổ phần hóa thoái vốn 11 tháng đầu năm 2016 đạt gần 8,1 nghìn tỷ đồng, tăng 46%; với tỷ lệ thành công tăng từ 40% lên 64%...

Đóng góp vào thành công chung đó phải kể đến những nỗ lực không ngừng nghỉ của tập thể lãnh đạo, cán bộ, nhân viên Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX). Thống kê cho thấy, tính đến cuối tháng 11/2016, tổng số chứng khoán niêm yết tại HNX đạt 374 mã cổ phiếu, với tổng khối lượng niêm yết đạt 10.861 triệu cổ phiếu, tương ứng với tổng giá trị niêm yết toàn thị trường đạt xấp xỉ 108.610 tỷ đồng.

Đặc biệt, 2009 là năm đánh dấu bước ngoặt lớn của HNX khi trở thành một Sở Giao dịch Chứng khoán đúng nghĩa cùng với việc khai trương vận hành 2 thị trường giao dịch quan trọng bên cạnh thị trường giao dịch cổ phiếu niêm yết: thị trường đăng ký giao dịch cổ phiếu của các công ty đại chúng chưa niêm yết (UPCoM) vào tháng 6/2009 và thị trường trái phiếu Chính phủ (TPCP) chuyên biệt tháng 9/2009.

Sau 7 năm hoạt động theo mô hình Sở Giao dịch Chứng khoán, đến nay, thị trường UPCoM đang có 387 doanh nghiệp  đăng ký giao dịch, cao gấp 11,4 lần cuối năm 2009 với giá trị đăng ký giao dịch đạt hơn 119.390 tỷ đồng.

Trong khi đó, thị trường trái phiếu chính phủ những năm qua đạt tốc độ tăng trưởng trung bình 23 - 25%/năm và được xếp hạng trong nhóm các thị trường trái phiếu có tốc độ phát triển nhanh nhất khu vực châu Á.

Năm 2016, mặc dù chịu nhiều tác động bởi tình hình thế giới, TTCK Việt Nam vẫn duy trì được tốc độ tăng trưởng tốt, được đánh giá là 1 trong 5 thị trường có mức tăng trưởng cao nhất tại khu vực Đông Nam Á. Chỉ số VN-Index tăng 15%, HNX-Index tăng 0,8%.

Đặc biệt, 2016 có thể nói là năm “bội thu” và sôi động nhất trong lịch sử từ trước tới nay của thị trường trái phiếu chính phủ do HNX được Bộ Tài chính giao đứng ra tổ chức. Từ đầu năm đến đầu tháng 12/2016, Bộ Tài chính đã phát hành thành công hơn 277.000 tỉ đồng trái phiếu chính phủ, đạt hơn 98% kế hoạch huy động vốn qua kênh trái phiếu cho cả năm.

Cùng với đó, kể từ khi hoạt động đấu giá cổ phần bắt đầu được triển khai (năm 2005) đến nay, HNX đã tổ chức thành công 414 phiên đấu giá, trong đó có 289 phiên đấu giá cho doanh nghiệp nhà nước (DNNN) cổ phần hóa, chiếm gần 70% tổng số phiên đấu giá qua HNX. Đặc biệt riêng trong giai đoạn từ năm 2014 đến nay, với chủ trương quyết liệt của Chính phủ về tái cơ cấu DNNN, HNX đã tổ chức được 187 phiên đấu giá cho doanh nghiệp, bằng 45,2% tổng số phiên đấu giá tổ chức được trong 12 năm từ 2005-2016.

HNX cũng đã phối hợp để tổ chức giới thiệu về các quy định liên quan đến hoạt động đấu giá, đăng ký giao dịch, niêm yết trên HNX và hồ sơ, trình tự thủ tục đấu giá; hồ sơ, quy trình đăng ký giao dịch trên UPCoM; điều kiện niêm yết, hồ sơ, quy trình đăng ký niêm yết trên HNX.

Lãnh đạo HNX cam kết luôn tạo mọi điều kiện, cung cấp các dịch vụ, hỗ trợ DN và nhà đầu tư tham gia nhằm hướng đến việc tuân thủ quy định, thực thi văn hóa công khai - minh bạch, quản trị tốt và hoạt động hiệu quả, góp phần thu hút dòng vốn chảy mạnh vào TTCK.

HNX đồng hành cùng sự phát triển của thị trường chứng khoán - Ảnh 1

Đối với TTCK phái sinh, sau một thời gian dài chuẩn bị kĩ lưỡng cả về công nghệ, cơ sở hạ tầng, cơ sở pháp lý, dự kiến giữa năm 2017 thị trường sẽ đi vào vận hành. Thời gian qua, HNX đã tập trung phát triển hạ tầng công nghệ cho giao dịch chứng khoán phái sinh, thiết kế mẫu hợp đồng, xây dựng các quy chế vận hành thị trường và hỗ trợ cho các thành viên dự kiến tham gia.

HNX cũng đã chú trọng công tác chuẩn bị để vận hành thị trường phái sinh, trong đó lưu ý khâu hỗ trợ các thành viên thị trường, đào tạo nhà đầu tư và truyền thông về thị trường phái sinh để các nhà đầu tư và các đối tượng tham gia thị trường hiểu rõ về hoạt động của thị trường này…

Bước sang năm 2017, ngành Chứng khoán sẽ tiếp tục triển khai hiệu quả công tác phát triển TTCK theo chiều sâu và kiên trì công tác tái cấu trúc TTCK; Bảo đảm duy trì sự ổn định và bền vững của thị trường; Đưa vào vận hành TTCK phái sinh, triển khai thị trường trái phiếu và các sản phẩm mới.

Đồng thời, đẩy mạnh cổ phần hóa DNNN gắn với niêm yết trên TTCK; Hoàn thiện nâng hạng TTCK Việt Nam trên bảng xếp hạng MSCI, chủ động hội nhập thị trường tài chính quốc tế… Trong bộn bề công việc đó, HNX sẽ tiếp tục phấn đấu để hoàn thành nhiệm vụ được giao, cùng TTCK Việt Nam vượt qua các thách thức và tạo dựng được nền tảng cơ bản, vững chắc, đảm bảo cho thị trường phát triển mạnh trong tương lai.