Nếu doanh nghiệp trả được nợ gốc, nhà băng sẵn sàng giảm hoặc miễn lãi
(Tài chính) Điều này cho thấy lời hiệu triệu của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Văn Bình đã được toàn hệ thống đồng tình và ủng hộ, thể hiện sự chia sẻ khó khăn đối với doanh nghiệp và người dân cho dù, sẽ làm suy giảm đáng kể lợi nhuận của các tổ chức tín dụng (TCTD).
Nhà băng tìm cách giải phóng “tiền tồn”
Số liệu mới công bố của NHNN, tại báo cáo điều tra xu hướng kinh doanh của hệ thống ngân hàng quý II/2014 cho thấy, có tới 52,9% TCTD dự kiến giảm thêm lãi suất. Dù tăng trưởng tín dụng đã thoát âm, nhiều dấu hiệu kinh doanh khởi sắc nhưng ngành ngân hàng vẫn phải tìm mọi cách để giải quyết lượng “tiền tồn” kho.
Đề cập tới vấn đề này, Vụ Chính sách Tiền tệ (NHNN) cho biết, trong bối cảnh tín dụng tăng thấp, hệ thống ngân hàng đã tăng cường đầu tư vào trái phiếu chính phủ (TPCP). Từ đầu năm đến nay, các TCTD đã mua khoảng 83% lượng TPCP phát hành. Việc các TCTD đầu tư vào TPCP đã tạo điều kiện thuận lợi cho Chính phủ phát hành thành công khối lượng lớn trái phiếu với lãi suất thấp để tiết kiệm chi phí cho ngân sách và cơ cấu lại các TPCP đến hạn thanh toán, đồng thời đáp ứng nguồn vốn để giải ngân các dự án, công trình trọng điểm.
Đối với nền kinh tế, việc tăng đầu tư vào TPCP có tác động rất tốt ở chỗ trong khi tín dụng chưa thể mở rộng, việc các TCTD đầu tư TPCP có thể giúp tăng thanh khoản cho nền kinh tế. Khi các khoản vốn này được giải ngân và sử dụng hiệu quả, sẽ giúp kích hoạt dòng tiền trong nền kinh tế. Các dự án, doanh nghiệp thuộc diện sử dụng nguồn TPCP có tiền để đầu tư, sẽ giúp lưu thông hàng hóa, dịch vụ của nhiều doanh nghiệp khác, qua đó có tác động lan tỏa và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.
Như vậy, trong điều kiện các TCTD chưa thể mở rộng tín dụng mặc dù lãi suất cho vay đã giảm mạnh, thì việc các TCTD tăng cường đầu tư vào TPCP phần nào cũng là một sự linh hoạt vừa đem lại hiệu quả đầu tư của nguồn vốn huy động phải trả lãi, đồng thời tăng dự trữ thanh khoản.
Kỳ vọng về sự cải thiện trong quý II/2014
Theo nhận định của các TCTD, môi trường và thực trạng kinh doanh của ngành tài chính – ngân hàng trong những tháng đầu năm 2014 đang có những bước chuyển biến tích cực so với năm 2013. Đáng chú ý, nhu cầu của khách hàng dần phục hồi, thanh khoản của hệ thống NH tiếp tục ở trạng thái tốt, tỷ lệ nợ xấu dự kiến ổn định hoặc giảm nhẹ trong Quý I và Quý II/2014, mức độ rủi ro của các nhóm khách hàng hiện được đánh giá ở mức “bình thường” và được kỳ vọng tiếp tục điều chỉnh giảm dần trong năm 2014; lãi suất huy động vốn và cho vay được kỳ vọng tiếp tục giảm nhẹ trong thời gian tới…
Một số TCTD dự kiến có thể tăng nhẹ mức phí dịch vụ trong năm 2014. Tính chung cho cả năm 2014 so với năm 2013, khoảng 40% các TCTD dự kiến sẽ điều chỉnh giảm nhẹ mức giá cả bình quân, trong đó có đến 52,9% TCTD dự kiến giảm nhẹ lãi suất biên.
Thực vậy, sau nhiều lần điều chỉnh giảm các mức lãi suất chủ chốt với liều lượng và vào thời điểm hợp lý, mặt bằng lãi suất cho vay đã giảm mạnh, phản ánh qua mặt bằng lãi suất cho vay mới hiện nay đã trở về bằng mức lãi suất cho vay của giai đoạn 2005-2006. Nếu so sánh với thời điểm cuối năm 2011, thì mặt bằng lãi suất cho vay hiện nay đã giảm hơn một nửa, nghĩa là mức lãi suất hiện nay chỉ bằng chưa đến 50% của mặt bằng lãi suất cho vay vào cuối năm 2011.
Đối với lãi suất của các khoản cho vay cũ, Thống đốc NHNN đã hiệu triệu các TCTD giảm mặt bằng lãi suất của các khoản cho vay cũ về mức dưới 15%/năm. Dư nợ cho vay có lãi suất trên 13%/năm chỉ còn khoảng 17-18% trong tổng dư nợ cho vay so với tỷ lệ 31% vào cuối tháng 6/2013. Duy chỉ có dư nợ cho vay có lãi suất trên 13%/năm và một số khoản vay trung, dài hạn của các doanh nghiệp không có khả năng phục hồi, có nguy cơ phá sản nên các ngân hàng giữ lãi suất cho vay cao để tạo động lực cho khách hàng trả nợ gốc của các khoản vay, nếu khách hàng trả được nợ gốc, một số TCTD sẵn sàng giảm hoặc miễn lãi cho khách hàng.
Sau khi triển khai các giải pháp đó, đến nay, hầu hết các TCTD cho biết, tình hình kinh doanh trong quý I/2014 đã có những chuyển biến tích cực so với cuối năm 2013. Số TCTD đánh giá tình hình kinh doanh của họ ở thời điểm hiện tại là “tốt”, tăng từ 29% trong cuộc điều tra trước lên 53% tại cuộc điều tra này; 46,5% TCTD đánh giá là “bình thường”. Đặc biệt, đa số các TCTD dự báo lãi suất huy động vốn và cho vay VND trong năm 2014 sẽ tiếp tục giảm nhẹ, mức giá bình quân sản phẩm, dịch vụ được các TCTD dự kiến tiếp tục giữ nguyên, thậm chí là giảm nhẹ trong quý I/2014, quý II/2014 và cả năm 2014, để thúc đẩy khách hàng sử dụng sản phẩm, dịch vụ ngân hàng.
Tuy nhiên, một số TCTD dự kiến có thể tăng nhẹ mức phí dịch vụ trong năm 2014. Tính chung cho cả năm 2014 so với năm 2013, khoảng 40% các TCTD dự kiến sẽ điều chỉnh giảm nhẹ mức giá cả bình quân, trong đó có đến 52,9% TCTD dự kiến giảm nhẹ lãi suất biên. Như vậy, xu hướng cải thiện tiếp tục được các TCTD kỳ vọng trong quý II/2014 và cả năm 2014.
