Đây là một trong những yêu cầu của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) trong văn bản gửi tới các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán, NHNN chi nhánh các tỉnh, thành phố nhằm phòng, chống gian lận trong quy trình mở tài khoản thanh toán, thẻ ATM.

Theo đó, các đơn vị cần rà soát, đánh giá lại toàn bộ quy trình, thủ tục, hồ sơ đề nghị phát hành và sử dụng thẻ NH, mở và sử dụng thẻ thanh toán, kiểm tra và giám sát chặt chẽ quy trình này.

Các NH thương mại cần tăng cường biện pháp kiểm tra, nhận biết, xác minh và cập nhật thông tin khách hàng để phát hiện, xử lý các trường hợp mạo danh sử dụng giấy tờ giả để mở và sử dụng tài khoản thanh toán, đề nghị phát hành và sử dụng thẻ (đặc biệt đối với trường hợp khách hàng đăng ký phát hành nhiều thẻ. Đồng thời, phải đánh giá, phân loại khách hàng theo mức độ rủi ro, cân nhắc giới hạn số lượng tài khoản thanh toán, thẻ NH mở cho một khách hàng và áp dụng hạn mức giao dịch tương ứng.

Trong văn bản, NHNN cũng yêu cầu tăng cường rà soát giao dịch thanh toán của các đơn vị chấp nhận thẻ để phát hiện các giao dịch đáng ngờ, đặc biệt là đơn vị chấp nhận thẻ giao dịch với số tiền lớn, giao dịch nhiều lần, không phù hợp với thu nhập, hoạt động kinh doanh của đơn vị. Có biện pháp ngăn chặn hành vi sử dụng thẻ, tài khoản thanh toán để thực hiện các giao dịch cho các mục đích rửa tiền, tài trợ khủng bố, lừa đảo, gian lận và các hành vi vi phạm pháp luật khác.

Yêu cầu được NHNN đặt ra sau khi có tình trạng một số cá nhân sử dụng giấy tờ tùy thân giả để đăng ký phát hành thẻ ATM, tài khoản thanh toán tại NH thương mại sau đó bán cho người khác sử dụng (có thể được sử dụng với mục đích bất hợp pháp theo quy định của pháp luật Việt Nam).

Cơ quan quản lý cũng khuyến cáo người dân không sử dụng giấy tờ tùy thân của mình để mở hộ tài khoản thanh toán, thẻ NH cho người khác hoặc cho mượn giấy tờ tùy thân để thực hiện hành vi đăng ký mở và sử dụng tài khoản thanh toán, thẻ NH bất hợp pháp.

Thống kê của NHNN, số lượng thẻ NH các loại đã phát hành tính đến cuối năm ngoái là 132 triệu thẻ, nhưng theo số liệu của Hội thẻ Việt Nam, chỉ có 77 triệu thẻ đang hoạt động thật sự. Như vậy, có tới 55 triệu thẻ còn lại là thẻ "rác".

Theo các chuyên gia, nhiều NH thương mại đua nhau phát hành thẻ để đạt chỉ tiêu, mở rộng thị phần dù khách hàng không có nhu cầu sử dụng… là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng hàng chục triệu thẻ "rác".

Thậm chí, một người có đến 4-5 thẻ ATM của nhiều NH khác nhau, trong khi chỉ có nhu cầu sử dụng 1-2 thẻ. Việc mở thẻ ATM cũng khá dễ dàng, ở vài NH thương mại còn không yêu cầu duy trì số dư tối thiểu nên nhiều khách hàng "vô tư" mở thẻ khi được mời, hoặc có thể cho mượn giấy tờ tùy thân để mở tài khoản thanh toán, mở thẻ NH.