Thị trường tiền tệ: thanh khoản có dấu hiệu giảm

Thứ nhất, lãi suất thị trường liên ngân hàng tăng mạnh ở các kỳ hạn ngắn.

Trong suốt tháng 6 và nửa đầu tháng 7, mặt bằng lãi suất trên thị trường liên ngân hàng đối với các kỳ hạn ngắn tương đối ổn định, xoay quanh mức 1% đối với lãi suất qua đêm và 1,3-1,4% đối với lãi suất kỳ hạn 1 tuần. Tuy nhiên, kể từ ngày 12/7, tất cả các mức lãi suất kỳ hạn ngắn trên thị trường liên ngân hàng đã tăng mạnh và đang có xu hướng hình thành một mặt bằng lãi suất mới, gần như tương đương với thời điểm đầu năm. Cụ thể: Tính đến ngày 30/7, lãi suất bình quân qua đêm và kỳ hạn 1 tuần lần lượt là 5,13% và 5,49%, tăng tăng lần lượt là 4,13% và 4,07% so với ngày 1/7 và gần như tương đương với thời điểm đầu năm (lần lượt ở mức 5,34% và 5,79%).

BIỂU 1: DIỄN BIẾN LÃI SUẤT TRÊN THỊ TRƯỜNG LIÊN NGÂN HÀNG

Mặc dù lãi suất trên thị trường liên ngân hàng tăng mạnh, tuy nhiên doanh số giao dịch trên thị trường vẫn tương đối ổn định so với các tháng trước; tỷ lệ doanh số giao dịch từ 1 tháng trở xuống tuy có giảm so với các tháng trước nhưng vẫn ở mức cao. Tính đến ngày 26/7, theo số liệu trên website của NHNN, tổng doanh số giao dịch trong tháng 7 là 340.887 tỷ đồng, doanh số giao dịch bình quân 1 ngày là 13.596 tỷ đồng và tỷ lệ doanh số giao dịch từ 1 tháng trở xuống là 85,07% trên tổng doanh số giao dịch trong tháng. Các chỉ số nêu trên trong tháng 6 lần lượt là: 368.834 tỷ đồng, 13.903 tỷ đồng và 85,64%.

Thứ hai, NHNN tiếp tục hút tiền qua đấu thầu bán vàng.

NHNN tiếp tục thực hiện đấu thầu bán vàng sau ngày 30/6/2013, hạn tất toán trạng thái vàng. Trong tháng 7/2013, NHNN đã tổ chức 11 phiên đấu thầu vàng, bán ra 300.400 lượng vàng, tương đương hút về khoảng 11.330 tỷ đồng từ lưu thông. Kể từ ngày 28/3 đến nay, NHNN đã tổ chức tổng cộng 48 phiên đấu thầu vàng, bán ra 1.297.400 lượng, tương đương hút về khoảng 52.210 tỷ đồng từ lưu thông.

Thứ ba, NHNN tiếp tục phát hành tín phiếu nhằm hút thanh khoản dư thừa.

Đấu thầu tín phiếu cũng là một giải pháp và cũng là một công cụ để NHNN hút bớt tiền từ lưu thông. Sau hơn 1 tháng tạm dừng phát hành tín phiếu, kể từ ngày 3/7, NHNN tiếp tục phát hành tín phiếu với các kỳ hạn 28, 91 và 182 ngày. Trong tháng 7, tổng khối lượng tín phiếu phát hành là 33.708 tỷ đồng.

Đặc biệt sau kể ngày 11/7/2013, NHNN đã phát hành tín phiếu kỳ hạn 91 ngày và 182 ngày, với mức lãi suất khá hấp dẫn tương ứng là 4,5% và 5,0%; chỉ thấp hơn lãi suất trái phiếu Chính phủ (TPCP) kỳ hạn 1 năm tại phiên gần nhất (ngày 1/7) là 1,27% và 0,77%. Tính đến thời điểm 30/7, tổng khối lượng tín phiếu NHNN phát hành là 166.199 tỷ đồng, dư nợ tín phiếu là 62.201 tỷ đồng, trong đó chủ yếu là tín phiếu kỳ hạn 28 ngày. Vì vậy, khả năng trong thời gian tới, NHNN tiếp tục phát hành tín phiếu để hút bớt lượng tiền lưu thông.

Thị trường TPCP: lãi suất tăng mạnh, khối lượng trúng thầu giảm mạnh

Việc NHNN tăng tần suất phát hành tín phiếu cùng với lãi suất kỳ hạn 91 và 182 ngày tương đối hấp dẫn, cùng với việc thanh khoản hệ thống ngân hàng dường như đang có dấu hiệu giảm (như đã nêu ở phần trên) đã tác động không nhỏ đến thị trường TPCP.

Tương tự như thị trường liên ngân hàng, đà giảm lãi suất trong nửa đầu năm 2013 trên thị trường TPCP đã chững lại và có xu hướng tăng mạnh kể từ giữa tháng 6/2013. Trong tháng 7, lãi suất trúng thầu TPCP kỳ hạn 2 năm trong phiên đấu thầu ngày 29/7 đã lên tới 7,28%, tăng 0,85% so với lãi suất trúng thầu đối với lãi suất cùng kỳ hạn phiên đấu thầu ngày 15/6.

Tuy nhiên, mặc dù lãi suất trúng thầu tăng mạnh nhưng khối lượng trúng thầu lại giảm mạnh. Trong tháng 7, khối lượng TPCP trúng thầu chỉ vỏn vẹn 1.825 tỷ đồng, chủ yếu là TPCP kỳ hạn 2 năm. Khối lượng trúng thầu nêu trên sụt giảm khá nhiều so với khối lượng trúng thầu các tháng trước đó, lần lượt là 9.265 tỷ đồng (tháng 6) và 16.600 tỷ đồng (tháng 5).

BIỂU 4: DIỄN BIẾN VỀ LÃI SUẤT TRÁI PHIẾU CHÍNH PHỦ

Kể từ đầu năm đến nay, Kho bạc Nhà nước đã huy động được 104.978,57 tỷ đồng TPCP qua hình thức đấu thầu.