Phóng viên: Thưa ông, NHNN dự kiến đang chuẩn bị phương án mua vào vàng miếng bởi dự đoán xu hướng giá vàng sẽ giảm giá trong những tháng cuối năm và đầu năm tới? Ý kiến của ông về vấn đề này?

Ông Vũ Minh Châu - Tổng Giám đốc Công ty Vàng bạc đá quý Minh Châu

Ông Vũ Minh Châu: Theo tôi, đây mới chỉ là dự kiến, mục tiêu trước mắt của NHNN là điều hành thị trường vàng theo Nghị định 24, tiếp tục bình ổn thị trường hơn là mục tiêu chống vàng hóa trong nền kinh tế.

Theo nghiên cứu phân tích của giới tài chính, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) vàng khó có thể tăng trong những tháng cuối năm và đầu năm tới. Do vậy, xu hướng giảm giá vàng khá rõ trong thời gian tới trong những tháng cuối năm và sang năm 2014.

Hiện quy mô giao dịch và nhu cầu vàng miếng trên thị trường đã giảm rất mạnh. Nếu trước đây mỗi ngày các tổ chức tín dụng, doanh nghiệp (DN) kinh doanh vàng miếng giao dịch khoảng 8.500 lượng/ngày, thì nay chỉ còn 2.000-2.500 lượng/ngày. Đến cuối tháng 10/2013, dư nợ cho vay vàng của toàn hệ thống chỉ còn khoảng 5,6 tấn (đã giảm hơn 75% )

Tôi nghĩ, trong thời gian tới, NHNN sẽ tiếp tục tăng cường giám sát các tổ chức tín dụng (TCTD), áp dụng các biện pháp cần thiết để đẩy nhanh việc tất toán số dư cho vay vốn bằng vàng. Khi dư nợ cho vay vàng của các  hệ thống này được tất toán hết, toàn bộ vốn vàng dưới dạng huy động và cho vay trong hệ thống ngân hàng chính thức được bóc hoàn toàn ra khỏi bảng cân đối, chỉ còn lại vốn vàng thương mại với giới hạn trạng thái tối đa là 2% vốn tự có của TCTD.

Liên tiếp các phiên đấu thầu vàng miếng hiện nay lực mua của các DN, ngân hàng có xu hướng giảm hẳn? Ông có thể lý giải vì sao vàng không còn sự hấp dẫn với nhà đầu tư?

Tại phiên đấu thầu thứ 70 được NHNN tổ chức sáng 15/11, chỉ có 13 trên tổng số 19 DN các tổ chức tín dụng tham gia đặt và trúng thầu với khối lượng 14.600 lượng vàng. Phiên đấu thầu này NHNN thừa 400 lượng. Những phiên trước đó, các nhà đầu tư cũng kém mặn mà với vàng đấu thầu.

Từ sự việc này, theo tôi đã tới lúc cơ quan quản lý nên dừng đấu thầu vàng, bởi nhu cầu của thị trường đã có biểu hiện bão hòa. Tuy nhiên,  theo tôi được biết lãnh đạo NHNN vẫn khẳng định, sẽ tiếp tục điều hành thị trường vàng và trước mắt chưa chấm dứt đấu thầu vàng.

Về diễn biến thị trường vàng, từ nay đến cuối năm sẽ xoay quanh mức 35 – 36 triệu đồng/lượng. Đi liền với đó là giao dịch vàng miếng cũng sụt giảm theo, các nhà đầu tư lớn không mặn mà với vàng miếng mà quay sang mua vào vàng trang sức, nhẫn tròn trơn.

Vậy đã đến lúc NHNN có nên trả lại vai trò điều hành vàng cho thị trường, cho DN ?

Sau một thời gian thực hiện, đến nay việc chấm dứt huy động, cho vay vốn bằng vàng của các TCTD cơ bản đã hoàn thành, giúp loại bỏ toàn bộ rủi ro liên quan đến vàng ra khỏi hoạt động của TCTD, chấm dứt tình trạng “vàng hóa” trong hệ thống TCTD, làm giảm tính hấp dẫn của vàng miếng, giảm thiểu hoạt động đầu cơ quá mức vào vàng, từ đó chuyển hóa nguồn lực bằng vàng sang VND để đưa vào sản xuất, kinh doanh, đồng thời ngăn ngừa hiện tượng đầu cơ, làm giá.

Bên cạnh đó, thị trường vàng đã ổn định, không còn sốt giá, không còn hiện tượng người dân đổ xô đi mua khi giá biến động mạnh. Vàng cũng không còn là phương tiện thanh toán phổ biến như trước và nhu cầu đầu tư kim loại quý này tại Việt Nam đã giảm rõ rệt.

Theo tôi, đã đến lúc NHNN nên giữ vai trò tổ chức thị trường, kiểm soát, giám sát thì đúng với chức năng vai trò. Còn thị trường vàng nên để các tổ chức kinh doanh vàng các DN thực hiện. Bởi thị trường vàng đòi hỏi sự linh hoạt uyển chuyển rất cao. Do đó, chỉ có sự uyển chuyển, linh hoạt mới có thể phù hợp và giải quyết được những vấn đề thực tế phát sinh của thị trường vàng.

Ở các nước trên thế giới, như Ấn Độ làm ví dụ cũng đưa ra hàng loạt chính sách để quản lý thị trường vàng. Ngân hàng quốc gia này muốn quản lý vàng bằng rất nhiều biện pháp khác nhau nhưng đều thất bại. Đến nay, Ấn Độ đã thả nổi thị trường vàng và chỉ quản lý bằng thuế suất nhập khẩu vàng khi nâng mức thuế lên 50%. Ngay cả Trung Quốc, cách đây 10 năm, cũng cố gắng kiểm soát thị trường vàng theo hướng độc quyền, ấn định giá vàng nhưng không thành công và hiện cũng thả nổi thị trường vàng….

Thưa ông NHNN dự kiến mua vàng và lên cả phương án tăng dự trữ ngoại hối bằng vàng, trong trường hợp giá vàng tiếp tục giảm xuống. Vậy đây có phải phương án khả thi?

Dự trữ ngoại hối của Việt Nam đã tăng mạnh từ 9 tỉ USD cuối năm 2011 lên 18 tỉ USD và đến thời điểm này là 32 tỉ USD theo dự đoán của các TCTD nước ngoài như ANZ, HSBC. Theo tôi  sự ổn định của thị trường vàng, tỉ giá USD/VND sẽ kích thích vốn ngoại trở lại Việt Nam sau cú đảo chiều 2008 - 2009. Và đây là một trong những cơ sở để  các tổ chức nước ngoài dự báo lạc quan dự báo dự trữ ngoại hối của Việt Nam sẽ tăng lên 35 tỉ USD vào năm 2014, đạt 40 tỉ USD năm 2015.

Với một thị trường ngoại hối vẫn tiềm ẩn những rủi ro, một nền kinh tế có độ mở ngày một lớn, nếu  dự trữ ngoại của Việt Nam đã nhiều lên bằng vàng và đồng USD là điều mà nền kinh tế Việt Nam đang nỗ lực hướng tới.

Với năm 2014 nếu chúng ta tiếp tục gia tăng nguồn lực dự trữ ngoại hối chính là một mục tiêu. Nếu đạt được mức 35 tỉ USD, tiến tới 40 tỉ USD như dự báo của chuyên gia HSBC, vị thế của Việt Nam nhìn từ bên ngoài hẳn sẽ thêm phần cải thiện, chúng ta có “bát ăn bát để”, DN có cơ hội tìm vốn, Chính phủ cũng dễ vay tiền từ các tổ chức nước ngoài và nền kinh tế thoát khỏi khủng hoàng…

Xin cảm ơn ông!