Nhiều năm trước, thời điểm giáp Tết Nguyên đán là cơ hội của các doanh nghiệp, thậm chí các cửa hàng kinh doanh vàng nhỏ lẻ kiếm lợi khi người dân vẫn giữ tập quán “đầu năm mua muối, cuối năm mua vàng”. Chính vì thế, thời hoàng kim của vàng, khoảng từ năm 2009 đến 2011, đã giúp các doanh nghiệp và cửa hàng kinh doanh vàng kiếm được những khoản lợi nhuận không nhỏ, đặc biệt khi giá vàng thế giới liên tục tăng và đạt mức kỷ lục 1.920 USD vào tháng 9/2011.

Xu hướng vàng liên tục tăng giá khiến nhiều người coi vàng như một kênh đầu tư, thậm chí đã xuất hiện những nhà đầu tư chuyên nghiệp “ăn cùng vàng, ngủ cùng vàng”, hàng ngày xuất hiện tại cửa hàng kinh doanh vàng để lướt sóng kiếm lời. “Với mức tăng của giá vàng năm 2010 tới 29%, năm 2011 tăng 18% so với cuối năm trước đã tạo nên sức hút ghê gớm với người dân và nhiều người đã lao vào vàng như con thiêu thân với hy vọng đổi đời nhờ buôn vàng” – một chuyên gia kinh tế nhớ lại.

Giao dịch mua - bán vàng tăng mạnh, trở thành cơ hội “ngành vàng” cho các doanh nghiệp, cửa hàng kinh doanh vàng thu lợi nhuận lớn, nhất là có thời điểm chênh lệch giữa giá mua và bán vàng lên tới 600 – 700 nghìn đồng/lượng. Việc nâng mức chênh lệch giữa giá mua và bán vàng cao, được các doanh nghiệp giải thích, để phòng ngừa rủi ro khi có biến động lớn về giá, nhưng đây cũng là cơ hội để doanh nghiệp lãi lớn.

Tuy nhiên, khác với những năm trước, năm nay chỉ còn một tháng nữa là đến Tết Nguyên đán Giáp Ngọ nhưng thị trường vàng chuyển động khá chậm chạp. Thời điểm này năm ngoái, mặc dù đã là năm mặt hàng kim loại quý này giảm sự “lấp lánh”, nhưng giao dịch mua, bán vẫn nhúc nhích tăng so với những tháng trước đó. Còn năm nay, ông Trần Nhật Nam - phụ trách kinh doanh vàng của Công ty Bảo Tín Minh Châu cho biết, so với thời điểm này năm trước lượng vàng bán ra chỉ bằng một nửa, càng không thể so với những năm trước nữa - khi mà thị trường bùng nổ.

“Năm ngoái, thị trường còn được làm nóng khi nhiều ngân hàng thương mại mua vàng tất toán số dư huy động vốn bằng vàng. Năm nay việc tất toán đã thực hiện xong nên càng làm cho thị trường vàng thêm ảm đạm” - Giám đốc một công ty kinh doanh vàng của ngân hàng thương mại phân tích thêm.

Các chuyên gia kinh tế cũng cho rằng, thị trường cuối năm nay ảm đạm, ế ẩm có nguyên nhân từ việc giá vàng từ đầu năm đến nay đã giảm mạnh. Giá vàng thế giới đã giảm hơn 470 USD/oz, tương đương 28%, từ mức 1.676 USD tháng 1/2013 xuống còn quanh 1.200 USD/oz như hiện nay. Đây là năm giảm thê thảm nhất của giá vàng kể từ năm 1981.

Trong nước, đầu năm giá vàng SJC được các doanh nghiệp, ngân hàng niêm yết ở mức khoảng 46 triệu đồng/lượng thì nay chỉ còn 35 triệu đồng/lượng. Và khi giá vàng liên tiếp giảm, người có tiền cũng không chọn vàng làm nơi bảo toàn tài sản mà chọn kênh gửi tiền vào ngân hàng. Nhất là nhiều dự báo gần đây đều cho rằng, giá vàng thế giới đang “tìm” mốc 1.000 USD/oz trong năm 2014.

Trước đó, tháng 11/2013, John Paulson – tỷ phú vàng đã tuyên bố sẽ ngừng đầu tư thêm vào vàng khi giá trị tài sản của SPDR Gold Trust - quỹ đầu tư tín thác bằng vàng số 1 thế giới mà John Paulson nắm phần lớn cổ phần sụt giảm mạnh. Đây cũng là năm đầu tiên SPDR thua lỗ kể từ năm 2004. Do đó chẳng dại gì “ném” tài sản vào vàng thời gian này.

Bên cạnh đó, thị trường vàng trong nước ế ẩm cũng có nguyên nhân từ việc năm 2013, sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp chưa hồi phục, nếu không muốn nói là vẫn bao trùm khó khăn, thất nghiệp nhiều, khiến lương thưởng của cán bộ, nhân viên giảm. Ngay cả với ngành Ngân hàng, những năm trước đây được dư luận quan niệm là ngành có lương thưởng cao thì năm nay cũng trong cảnh đìu hiu. Và khi mà lo ăn, lo mặc hàng ngày còn khó khăn thì không thể có tiền để tính đến chuyện mua vàng, dù là mua phòng khi “trái gió, trở trời”.

Chính vì vậy, từ nay đến Tết Nguyên đán Giáp Ngọ 2014, thị trường vàng vẫn cứ trong cảnh ế ẩm và có thể là ế nhất trong vòng 5 năm trở lại đây” - ông Trần Nhật Nam dự báo.