Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý và khai thác nguồn lực tài sản công

ThS.NGUYễN THị ƯNG - Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, VŨ THị HÀ - Đại học Đại Nam

Trong thời gian qua, Bộ Tài chính đã hoàn thiện hệ thống pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công, quản lý tài chính đất đai, góp phần hoàn thiện khuôn khổ pháp lý để quản lý chặt chẽ, khai thác có hiệu quả nguồn lực tài sản công. Trong thời gian tới, Bộ Tài chính tiếp tục triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm quản lý chặt chẽ, khai thác có hiệu quả nguồn lực tài sản công phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.

Ảnh minh họa. Nguồn: internet
Ảnh minh họa. Nguồn: internet

Quản lý tài sản công hiệu quả

Năm 2015, Bộ Tài chính đã hoàn thiện hệ thống pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công, quản lý tài chính đất đai, góp phần hoàn thiện khuôn khổ pháp lý để quản lý chặt chẽ, khai thác có hiệu quả nguồn lực tài sản công.

Theo đó, Bộ Tài chính đã trình Thủ tướng Chính phủ ký ban hành Quyết định số 11/2015/QĐ-TTg ngày 03/4/2015 về miễn, giảm tiền sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân được giao đất ở trái thẩm quyền trước Luật Đất đai 2003; Quyết định số 23/2015/QĐ-TTg ngày 26/6/2015 quy định cơ chế nhà nước thanh toán bằng quỹ đất cho nhà đầu tư khi thực hiện dự án đầu tư xây dựng theo hình thức xây dựng - chuyển giao.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cũng đã trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định quy định việc mua sắm tài sản nhà nước (TSNN) theo phương thức tập trung; đồng thời, chủ động xây dựng dự thảo các thông tư hướng dẫn dự kiến áp dụng từ năm 2016 nhằm tạo sự thay đổi căn bản theo hướng chủ yếu áp dụng cách thức ký thỏa thuận khung, vừa bảo đảm được mục tiêu của mua sắm tập trung, vừa không làm ảnh hưởng tới phân cấp ngân sách, quyền tự chủ của các đơn vị trực tiếp sử dụng tài sản.

Đối với lĩnh vực quản lý, sử dụng, mua sắm xe ô tô công, để việc quản lý, sử dụng xe ô tô công được hiệu quả, đảm bảo tiết kiệm, Bộ Tài chính đã trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 32/2015/QĐ-TTg ngày 04/8/2015 quy định tiêu chuẩn, định mức và chế độ quản lý, sử dụng xe ô tô trong cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập, Công ty TNHH một thành viên do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ.

Nhờ đó, đã tiết kiệm chi ngân sách nhà nước (NSNN) hàng trăm tỷ đồng mỗi năm, đồng thời khuyến khích việc chuyển sang cơ chế khoán kinh phí sử dụng xe ô tô công. Bộ Tài chính cũng ban hành Văn bản số 18010/BTC-QLCS ngày 04/12/2015 hướng dẫn việc rà soát, sắp xếp lại, xử lý số xe ô tô phục vụ công tác chung của các cơ quan, tổ chức, đơn vị. Bên cạnh việc hoàn thiện tiêu chuẩn, định mức sử dụng và chế độ quản lý, sử dụng xe ô tô công, trên cơ sở Nghị quyết số 01/NQ-CP của Chính phủ, Bộ Tài chính đã ban hành văn bản hướng dẫn việc thực hiện mua sắm xe ô tô từ nguồn NSNN năm 2015, trong đó không mua xe ô tô phục vụ chức danh và xe ô tô phục vụ công tác chung...

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cũng báo cáo Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo xử lý dứt điểm xe ô tô biển nước ngoài của các dự án sử dụng vốn ODA và vốn viện trợ trước ngày 31/12/2015; Đôn đốc các bộ, ngành, địa phương xử lý hàng hóa tịch thu sung quỹ nhà nước, tài sản của các dự án sử dụng vốn nhà nước khi dự án kết thúc; Tổ chức thu hồi, điều chuyển, bán, thanh lý xe ô tô, trang thiết bị của 32 dự án theo thẩm quyền với tổng nguyên giá trên 400 tỷ đồng...

Trong năm 2015, Bộ Tài chính cũng đã tổ chức kiểm tra tình hình thực hiện phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất trên địa bàn Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, hướng dẫn các bộ, ngành, địa phương kiểm tra đối với các cơ sở nhà, đất còn lại. Phối hợp với các bộ, cơ quan có liên quan tiến hành rà soát, báo cáo Thủ tướng Chính phủ phương án xử lý đối với trụ sở làm việc của các bộ, ngành đã được đầu tư xây dựng trụ sở mới.

Tiếp tục triển khai công tác sắp xếp lại, xử lý nhà, đất thuộc sở hữu nhà nước, trong đó tập trung hoàn thành việc sắp xếp đối với các doanh nghiệp nhà nước (DNNN) thuộc đối tượng cổ phần hóa để bảo đảm tiến độ cổ phần hóa theo chỉ đạo của Chính phủ. Đối với nhà, đất của khối các bộ, ngành Trung ương, các tập đoàn, tổng công ty, trong 11 tháng đầu năm 2015, Bộ Tài chính đã phê duyệt phương án xử lý đối với 730 cơ sở nhà, đất với tổng diện tích 37,25 triệu m2 đất và 3 triệu m2 nhà, số tiền thu được vào tài khoản tạm giữ trên 6.000 tỷ đồng...

Đối với công tác hoàn thiện hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về TSNN, đến nay, đã cập nhật thông tin về TSNN của 104.011 đơn vị, qua đó hỗ trợ đắc lực cho công tác quản lý, sử dụng tài sản thời gian vừa qua, đặc biệt là công tác lập kế hoạch, dự toán đầu tư xây dựng, mua sắm, sửa chữa, ra quyết định và tổ chức thực hiện xử lý, khai thác TSNN, góp phần kiểm soát chặt chẽ việc quản lý, sử dụng tài sản...

Tiếp tục nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng tài sản công

Thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục triển khai nhiều giải pháp nhằm quản lý chặt chẽ, khai thác có hiệu quả nguồn lực tài sản công phục vụ phát triển đất nước. Để hoàn thành nhiệm vụ được giao, cần chú trọng một số nhiệm vụ sau:

Một là, tập trung hoàn thành việc xây dựng Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, đảm bảo tiến độ, chất lượng của dự án Luật, trình Quốc hội khóa XIV cho ý kiến tại kỳ họp thứ 2 (tháng 10/2016), trong đó, đảm bảo tất cả các loại tài sản công đều được quản lý chặt chẽ, hiệu quả bằng pháp luật; bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với các Luật có liên quan. Tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật về quản lý, sử dụng TSNN, quản lý tài chính đối với đất đai, trong đó tập trung vào lĩnh vực quản lý, khai thác, sử dụng tài sản kết cấu hạ tầng, tài sản tại các đơn vị sự nghiệp công lập, thu tiền thuê đất, thuê mặt nước đối với khu kinh tế, khu công nghệ cao, đấu giá TSNN và quyền sử dụng đất khi Nhà nước giao đất, cho thuê đất...

Hai là, tổ chức chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện việc rà soát, sắp xếp, xử lý xe ô tô phục vụ công tác chung của các cơ quan, tổ chức, đơn vị trong cả nước. Đối với những xe ô tô dôi dư so với tiêu chuẩn, định mức tại Quyết định số 32/2015/QĐ-TTg được điều chuyển cho các cơ quan, đơn vị để bảo đảm việc bố trí sử dụng đúng tiêu chuẩn, định mức, đối tượng, hạn chế việc mua sắm mới. Số còn lại thực hiện bán theo quy định của pháp luật để thu tiền nộp NSNN. Hạn chế việc mua sắm xe ô tô và các tài sản đắt tiền...

Ba là, tổ chức thực hiện việc xác định giá trị tài sản giao cho đơn vị sự nghiệp công lập quản lý theo cơ chế giao vốn cho DN để các đơn vị được khai thác tài sản đúng pháp luật nhằm tăng cường công tác quản lý của Nhà nước, khai thác có hiệu quả nguồn lực từ tài sản công hiện có gắn với việc huy động các nguồn lực xã hội cùng đầu tư, phát triển, khai thác tài sản, giảm bao cấp của Nhà nước. Phấn đấu đến hết năm 2016, cơ bản hoàn thành việc xác định giá trị tài sản để giao cho các đơn vị sự nghiệp công lập đủ điều kiện theo quy định của Chính phủ.

Bốn là, tăng cường công tác quản lý nhà, đất thuộc sở hữu nhà nước, quản lý tài chính đối với đất đai. Tổ chức xử lý những cơ sở nhà, đất có sai phạm như cho thuê, cho mượn, liên doanh, liên kết không đúng quy định theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Tháo gỡ kịp thời những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện các chính sách thu tiền sử dụng đất, thu tiền thuê đất, thuê mặt nước nhằm giải quyết chính sách an sinh xã hội cho người có công với cách mạng, hộ nghèo, hộ khó khăn, thúc đẩy hoạt động sản xuất, kinh doanh của các DN, bảo đảm nguồn thu cho NSNN...

Năm là, tiếp tục hiện đại hóa công tác quản lý tài sản công, nâng cấp cơ sở dữ liệu quốc gia về TSNN, bảo đảm từng bước cơ sở dữ liệu quốc gia có đầy đủ thông tin về tài sản công. Tiếp tục triển khai việc cập nhật các thông tin về tài sản thuộc kết cấu hạ tầng đường bộ, xây dựng phương án ứng dụng công nghệ thông tin trong mua sắm TSNN theo phương thức tập trung, cập nhật dữ liệu về việc sử dụng tài sản tại các đơn vị sự nghiệp công lập vào mục đích sản xuất, kinh doanh dịch vụ, cho thuê, liên doanh, liên kết...

-------------------------------------------------------------

Tài liệu tham khảo:

1. Bộ Tài chính (2015), Báo cáo chuyên đề “Nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng tài sản công nhằm đảm bảo tiết kiệm, chống lãng phí và khai thác hiệu quả nguồn lực tài sản công”;

2. Bộ Tài chính (2015), Tài liệu họp báo chuyên đề về những nội dung mới trong chính sách quản lý xe ô tô công và định hướng mua sắm TSNN theo phương thức tập trung;

3. Một số website: mof.gov.vn, taisancong.vn.