Hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp đến năm 2020: Nhiều giải pháp đột phá

PV.

Với mục tiêu đến năm 2020 cả nước có ít nhất 1 triệu doanh nghiệp (DN) hoạt động, khu vực tư nhân đóng góp khoảng 48 - 49% GDP, khoảng 49% tổng vốn đầu tư toàn xã hội, mới đây, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 35/NQ-CP về hỗ trợ và phát triển DN đến năm 2020.

Chính phủ giao Bộ Tài chính tiếp tục nghiên cứu, đề xuất giảm thuế suất thuế thu nhập DN cho DNNVV. Nguồn: tinnhanhchungkhoan.vn
Chính phủ giao Bộ Tài chính tiếp tục nghiên cứu, đề xuất giảm thuế suất thuế thu nhập DN cho DNNVV. Nguồn: tinnhanhchungkhoan.vn

Theo đó, nhằm mục tiêu xây dựng và hoàn thiện thể chế kinh tế, tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi cho DN phát triển và trở thành động lực của nền kinh tế, đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế của đất nước trong giai đoạn mới, Nghị quyết số 35/NQ-CP ngày 16/5/2016 của Chính phủ đưa ra nhiều nhiệm vụ và giải pháp đột phá, trong đó đáng chú ý một số giải pháp đáp ứng được sự kỳ vọng và đánh giá cao từ cộng đồng DN như:

Đẩy mạnh cải cách hành chính, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho DN

Chính phủ yêu cầu các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và các cơ quan liên quan nghiêm túc thực hiện Nghị quyết số 19-2016/NQ-CP ngày 28/4/2016 của Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia hai năm 2016 - 2017, định hướng đến năm 2020 và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Thông báo số 66/TB-VPCP ngày 27/4/2016 về tình hình triển khai thi hành Luật DN và Luật Đầu tư.

Bên cạnh đó, nghiêm túc thực hiện Nghị quyết số 36a/NQ-CP ngày 14/10/2015 của Chính phủ về Chính phủ điện tử để công khai, minh bạch nhằm tạo điều kiện cho DN giám sát hoạt động của cơ quan nhà nước qua môi trường mạng; Mở một chuyên mục về hỗ trợ phát triển DN trên trang thông tin điện tử. Công khai quy trình, thủ tục, điều kiện kinh doanh (nếu có), kết quả giải quyết kiến nghị, khiếu nại của DN trên trang thông tin điện tử của cơ quan, đơn vị mình...

Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tổ chức đối thoại công khai định kỳ ít nhất hai lần/năm với cộng đồng DN, báo chí để kịp thời nắm bắt và tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho DN trên địa bàn; Thành lập và công khai đường dây nóng, hỏi đáp trực tuyến trên Cổng thông tin điện tử của tỉnh, thành phố để tiếp nhận phản ánh và hướng dẫn, giải đáp cho DN.

Rà soát, thống nhất đầu mối tiếp nhận và xử lý hồ sơ; hướng dẫn, giải quyết thủ tục hành chính cho DN theo nguyên tắc khi cần yêu cầu sửa đổi, bổ sung hồ sơ thì thông báo một lần bằng văn bản cho DN, nhà đầu tư về toàn bộ các nội dung cần phải sửa đổi, bổ sung đối với mỗi bộ hồ sơ. Quán triệt cán bộ công chức về đạo đức công vụ, cải cách hành chính; chống quan liêu, tham nhũng, sách nhiễu; tinh thần chính quyền phục vụ và hỗ trợ DN; Kiên quyết xử lý các cán bộ vi phạm quy trình xử lý hồ sơ, gây phiền hà cho DN…

Hỗ trợ DN khởi nghiệp, DN đổi mới sáng tạo

Chính phủ giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan rà soát, đánh giá tình hình thực hiện và hiệu quả của các chính sách hỗ trợ DN, đặc biệt là chính sách hỗ trợ DN khởi nghiệp, DN đổi mới sáng tạo; Đề xuất biện pháp đẩy mạnh việc thực hiện hoặc bổ sung chức năng, nhiệm vụ cho Quỹ Phát triển DNNVV, cùng với Quỹ Đổi mới Công nghệ Quốc gia và các quỹ của khu vực tư nhân nhằm tăng cường nguồn vốn cho DN khởi nghiệp, đặc biệt là DN đổi mới sáng tạo và có tiềm năng tăng trưởng cao.

Đồng thời, nghiên cứu việc thành lập, tổ chức và vận hành các mô hình vườn ươm DN, trung tâm hỗ trợ DN, chương trình tăng tốc đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp theo hình thức đối tác công tư với sự tham gia của các hiệp hội DN, tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước; xây dựng cơ chế tạo điều kiện, hỗ trợ và khuyến khích hộ kinh doanh cá thể chuyển đổi và đăng ký hoạt động theo Luật DN…

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan rà soát, đánh giá việc thực hiện và đề xuất sửa đổi, bổ sung các chính sách đối với DN đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn; Đề xuất cơ chế, chính sách tạo điều kiện thuận lợi cho DN tiếp cận đất đai và sử dụng có hiệu quả đất đai nông nghiệp.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan kiện toàn Hội đồng Khuyến khích Phát triển DNNVV theo hướng Thủ tướng Chính phủ làm Chủ tịch hội đồng, có sự tham gia của các Bộ, ngành, đại diện cộng đồng DN, tổ chức, cá nhân liên quan để thực hiện vai trò điều phối, giám sát thực hiện các chính sách, chương trình hỗ trợ DNNVV trên phạm vi toàn quốc, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong năm 2016…

Rà soát, đề xuất sửa đổi quy định về các loại thuế, quản lý thuế, hải quan

Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan liên xây dựng báo cáo trình Chính phủ để trình Quốc hội nghị quyết tháo gỡ khó khăn về thuế cho DN ngay trong năm 2016; xử lý nợ chậm nộp cho DN gặp khó khăn khách quan; Nghiên cứu, đề xuất giảm thuế suất thuế thu nhập DN cho DNNVV.

Bộ Tài chính nghiên cứu, đề xuất để thực hiện bù trừ thu nhập từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản với thu nhập từ hoạt động sản xuất kinh doanh (bù trừ hai chiều), giảm 50% thuế thu nhập cá nhân đối với lao động trong một số lĩnh vực: Công nghệ thông tin thuộc lĩnh vực công nghệ cao, ứng dụng công nghệ cao trong lĩnh vực nông nghiệp, chế biến nông sản…

Rà soát, đề xuất sửa đổi quy định về các loại thuế, quản lý thuế, hải quan theo hướng liên thông giữa các Bộ, cơ quan liên quan để giảm thủ tục, thời gian và chi phí thực hiện; nghiên cứu xây dựng lộ trình bỏ hình thức thuế khoán chuyển sang thuế thu nhập DN, thuế thu nhập cá nhân đối với DN và khoản thu nhập cá nhân do DN trả cho người lao động và đối với hộ kinh doanh có quy mô lớn theo quy định của Luật Quản lý thuế. Đồng thời, thực hiện đúng quy định của Luật DN đối với hộ kinh doanh lớn, đủ điều kiện là DN phải thực hiện kê khai nộp thuế theo quy định của pháp luật.

Chính phủ cũng giao Bộ Tài chính thực hiện đồng bộ và có hiệu quả các giải pháp tái cấu trúc thị trường chứng khoán, nâng cao chất lượng và đa dạng hóa các sản phẩm chứng khoán; nghiên cứu sửa đổi, bổ sung cơ chế đẩy mạnh thu hút đầu tư gián tiếp nước ngoài, phát triển các nhà đầu tư tổ chức như: các quỹ đầu tư, quỹ hưu trí…, triển khai thị trường chứng khoán phái sinh từ năm 2017; Phát triển thị trường trái phiếu DN, hoàn thiện và mở rộng thị trường trái phiếu Chính phủ, thúc đẩy cổ phần hóa, gắn kết với việc niêm yết, giao dịch trên thị trường chứng khoán; Đẩy mạnh triển khai các mô hình quỹ tương hỗ, trình Chính phủ trong quý III/2016...

Đơn giản hóa thủ tục vay vốn, tạo điều kiện cho DN tiếp cận vốn

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan điều hành chính sách tiền tệ chủ động linh hoạt, chặt chẽ, duy trì mặt bằng lãi suất thị trường ở mức hợp lý, đồng thời bảo đảm mục tiêu kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, góp phần tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho các DN.

Nhằm hỗ trợ DN, nhất là DNNVV tiếp cận vốn tín dụng, NHNN cần tiếp tục chỉ đạo các tổ chức tín dụng thực hiện một số giải pháp như: Rà soát, đổi mới quy trình cho vay theo hướng đơn giản hóa thủ tục vay vốn, giảm bớt phiền hà cho khách hàng, bảo đảm an toàn vốn vay và phù hợp với quy định của pháp luật; Nâng cao năng lực thẩm định để rút ngắn thời gian giải quyết cho vay, tạo điều kiện cho DN tiếp cận vốn tín dụng; nghiên cứu, xây dựng các chương trình vay vốn với lãi suất hợp lý, khuyến khích đa dạng hóa các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng để tăng khả năng tiếp cận vốn của DN.

Chỉ đạo Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước các tỉnh, thành phố tiếp tục triển khai có hiệu quả chương trình kết nối DN - ngân hàng và chương trình bình ổn giá trên địa bàn nhằm kịp thời tháo gỡ khó khăn cho DN. Bên cạnh đó, thực hiện đồng bộ lộ trình hạn chế tín dụng ngoại tệ đi đôi với phát triển thị trường mua bán ngoại tệ đáp ứng nhu cầu thanh toán ngoại tệ cho người dân và DN. Xem xét đáp ứng nhu cầu tín dụng ngoại tệ đối với một số ngành hàng, lĩnh vực theo hướng không làm tăng chi phí của DN.

Đề xuất các giải pháp giảm chi phí kinh doanh cho DN

Chính phủ yêu cầu Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan rà soát các quy định pháp luật về đất đai theo hướng điều chỉnh giảm tiền thuê đất, chi phí chuyển đổi mục đích sử dụng đất và các chi phí khác của DN; Rà soát, điều chỉnh mức phí đường bộ, phí BOT; Đánh giá và đề xuất mức điều chỉnh hợp lý để giúp DN giảm chi phí, đặc biệt là DN kinh doanh dịch vụ vận tải.

Bộ Giao thông vận tải chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính xem xét sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật liên quan, bảo đảm công khai minh bạch về giá và phụ thu ngoài giá dịch vụ vận chuyển bằng đường biển. Thực hiện các giải pháp kiểm soát hợp lý, phù hợp với thông lệ quốc tế việc thu của các hãng tàu.

Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan rà soát, đề xuất sửa đổi quy định về trình tự, thủ tục, điều kiện để kinh doanh dịch vụ phòng cháy chữa cháy theo hướng đơn giản hóa, bảo đảm minh bạch, đáp ứng đủ điều kiện theo yêu cầu chuyên môn; đồng thời loại bỏ những quy định, điều kiện hạn chế cạnh tranh, tạo điều kiện để mọi DN tham gia cung cấp dịch vụ trong lĩnh vực này. Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam tổ chức điều tra, thống kê, tổng hợp các chi phí chính thức, chi phí không chính thức đối với DN, so sánh với các DN trong khu vực, quốc tế và đề xuất giải pháp giảm chi phí cho DN…

Đề xuất chính sách hỗ trợ về tiếp cận và đơn giản hóa thủ tục về đất đai

Nghiên cứu, đề xuất cơ chế, chính sách phù hợp để thu hút đầu tư phát triển cụm công nghiệp, tạo mặt bằng cho DNNVV, DN ở vùng nông thôn; Tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động khuyến công. Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan nghiên cứu, đề xuất sửa đổi quy định hiện hành về đất đai theo hướng cho phép các DN hạ tầng khu công nghiệp và DN thứ cấp được phép thế chấp quyền sử dụng đất để vay vốn ngân hàng và huy động vốn dài hạn, trình Chính phủ trong quý III/2016.

Nghiên cứu đề xuất cơ chế chính sách hỗ trợ DN tiếp cận đất sản xuất trong các khu công nghiệp, cụm công nghiệp và cho phép áp dụng thời hạn thanh toán tiền thuê đất linh hoạt, phù hợp với nhu cầu sử dụng của DNNVV; Sửa đổi các quy định về đấu giá đất thống nhất với quy định lựa chọn nhà đầu tư theo Luật Đấu thầu; Sửa đổi thủ tục phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường phù hợp với quy định của Luật Đầu tư, trình Chính phủ trong quý III/2016; Rà soát sửa đổi các quy định nhằm đơn giản hóa và giảm bớt các thủ tục về đất đai, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong năm 2016...

Tạo điều kiện thuận lợi để thương mại hóa sản phẩm của DN

Chính phủ yêu cầu Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan rà soát, sửa đổi bổ sung tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia và quy trình đánh giá sự phù hợp, hợp chuẩn, tạo điều kiện thuận lợi để thương mại hóa sản phẩm của DN. Rà soát, đơn giản hoá quy trình, thủ tục xác lập quyền sở hữu trí tuệ; Nâng cao hiệu quả thực thi và đẩy mạnh việc tạo lập, khai thác, quản trị tài sản trí tuệ của DN; tạo điều kiện thuận lợi cho DN tiếp cận, khai thác, sử dụng hiệu quả các phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia. Tăng cường bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, tiếp tục xử lý nghiêm các vi phạm. Đề xuất các biện pháp cụ thể hỗ trợ DN tiếp cận và sử dụng hiệu quả nguồn vốn từ Quỹ Đổi mới Công nghệ Quốc gia và các chương trình hỗ trợ khác của Nhà nước để thực hiện đổi mới công nghệ, nâng cao năng lực cạnh tranh.

Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan sửa đổi các quy định về cấp phép xây dựng để giảm thời gian cấp phép; Tiếp tục phân cấp, ủy quyền mạnh hơn trong việc thẩm định thiết kế, dự toán; sửa đổi, bổ sung hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn xây dựng cơ bản, định mức, đơn giá phù hợp với thị trường; nghiên cứu bổ sung cơ chế chính sách khuyến khích, hỗ trợ phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân trong khu công nghiệp... Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan rà soát sửa đổi, bổ sung các quy định về giao dịch bảo đảm, tạođiều kiện thuận lợi cho DN thế chấp tài sản làm cơ sở tiếp cận nguồn vốn…

Công khai kế hoạch thanh, kiểm tra DN; Không hình sự hoá quan hệ kinh tế, dân sự

Chính phủ yêu cầu thanh tra Chính phủ chủ trì, phối hợp với Kiểm toán Nhà nước và các Bộ, cơ quan liên quan rà soát, sửa đổi, ban hành hoặc đề xuất cấp có thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật về thanh tra, đặc biệt là thanh tra chuyên ngành, kiểm tra và kiểm toán theo hướng lồng ghép, phối hợp và kế thừa kết quả hoạt động giữa các cơ quan. Công khai trước kế hoạch thanh tra, kiểm tra và kiểm toán DN để tránh trùng lặp, chồng chéo; không thanh tra, kiểm tra khi không có căn cứ theo quy định của pháp luật, đặc biệt là trong lĩnh vực về quản lý thuế.

UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện thanh tra, kiểm tra theo đúng quy định của pháp luật (không quá một lần/năm); kết hợp thanh tra, kiểm tra liên ngành nhiều nội dung trong một đợt thanh tra, kiểm tra, trừ trường hợp thanh tra, kiểm tra đột xuất khi có dấu hiệu vi phạm pháp luật rõ ràng.

Nhằm bảo đảm sự bình đẳng và quyền lợi của các DN chân chính; không hình sự hoá quan hệ kinh tế, dân sự, Bộ Công an cần nhanh chóng rà soát, sửa đổi, bổ sung quy định về an ninh, an toàn xã hội, tạo điều kiện cho DN hoạt động theo những quyền kinh doanh đã được pháp luật quy định; xử lý nghiêm những DN vi phạm pháp luật, buôn lậu, trốn thuế, buôn bán hàng cấm, hàng giả, gian lận thương mại, vi phạm pháp luật về môi trường… UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo các Sở, Ban, ngành và UBND cấp quận, huyện không hình sự hóa các quan hệ kinh tế, dân sự…

Đến năm 2020, xây dựng DN Việt Nam có năng lực cạnh tranh, phát triển bền vững, cả nước có ít nhất 1 triệu DN hoạt động, trong đó có các DN có quy mô lớn, nguồn lực mạnh. Khu vực tư nhân Việt Nam đóng góp khoảng 48 - 49% GDP, khoảng 49% tổng vốn đầu tư toàn xã hội. Năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) đóng góp khoảng 30 - 35% GDP. Năng suất lao động xã hội tăng khoảng 5%/năm. Hàng năm, có khoảng 30 - 35% DN Việt Nam có hoạt động đổi mới sáng tạo.