Ngành công nghiệp ô tô vẫn còn cơ hội phát triển
(Tài chính) Tại buổi tọa đàm Phát triển ngành công nghiệp ô tô trong xu hướng hội nhập do Bộ Công thương vừa tổ chức, nhiều chuyên gia cho rằng, tập trung phát triển ngành công nghiệp ô tô trong nước vẫn chưa phải là quá muộn, bởi tiềm năng của thị trường nước ta hiện còn rất lớn.
Thống kê cho thấy, đến nay, có nhiều doanh nghiệp sản xuất ô tô thuộc nhiều thành phần kinh tế tham gia trên thị trường nội địa, trong đó có cả những tập đoàn nổi tiếng của nước ngoài như Mercedes, Ford, Toyota, Nissan. Riêng các doanh nghiệp trong nước, đã cơ bản hình thành và xây dựng được một nền công nghiệp lắp ráp ô tô phát triển khá mạnh. Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam cho biết, đã có 18 doanh nghiệp FDI và 38 doanh nghiệp trong nước tham gia sản xuất và lắp ráp ô tô với năng lực khoảng 460.000 xe/năm, với sự đa dạng các chủng loại xe con (200.000 xe/năm), xe tải (215.000 xe/năm)… Và lượng tiêu thụ xe ô tô trên toàn thị trường năm 2012 đạt mức 112.000 xe, cao gấp 2 lần so với năm 2005 và gấp 8,4 lần so với năm 2000. Tốc độ tăng trưởng trung bình đạt mức 17,44%/năm.
Nguyên nhân chính của thực trạng trên trước hết do hạ tầng giao thông nước ta hiện nay vẫn còn yếu kém, gây ảnh hưởng đến nhu cầu tiêu thụ ô tô. Theo thống kê, tổng lượng xe lưu hành chỉ mới đạt mức 1,9 triệu xe và tỷ lệ xe trên đầu người là rất thấp, trong khi quy mô thị trường tiêu thụ trong nước được đánh giá không hề nhỏ. Thứ hai, thị trường tiêu thụ còn hạn chế so với lượng xe cung ứng ra thị trường mỗi năm, tổng lượng tiêu thụ hiện chỉ đạt khoảng 140.000 xe/năm. Thứ ba, mặt hàng xe ô tô hiện đang phải gánh nhiều loại thuế và phí. Thứ tư, ngành công nghiệp sản xuất và lắp ráp ô tô nước ta còn khá non trẻ, mới chỉ có khoảng gần 20 năm hình thành và phát triển. Bởi vậy, năng lực đầu tư và năng lực cạnh tranh còn nhiều hạn chế. Thứ năm, lượng sản xuất và tiêu thụ giảm mạnh là do các doanh nghiệp trong nước đang phải gánh chịu tác động của khủng hoảng kinh tế chung.
Để có thể đáp ứng yêu cầu phát triển, các chuyên gia cho rằng, trước hết, trong dự thảo Quy hoạch phát triển ngành công nghiệp ô tô đến năm 2020, tầm nhìn 2030, Chính phủ cần lựa chọn dòng xe chiến lược để tập trung phát triển, không nên ưu đãi dàn trải như hiện nay. Và xây dựng hệ thống chính sách hướng vào các phân khúc thị trường cần kích thích, không đầu tư dàn trải sẽ không hiệu quả, gây lãng phí. Chuyển từ hệ thống chính sách hỗ trợ khu vực sản xuất sang hệ thống chính sách nhằm kích thích khu vực tiêu dùng, vì tiêu dùng luôn là động lực phát triển cho sản xuất.