Ngư dân Võ Đình Trung ở huyện Phù Mỹ, đang đóng con tàu gỗ 800 CV có giá trị 6 tỷ đồng chuẩn bị  hạ thủy cho biết, với những chính sách ưu đãi của nhà nước như hiện nay, tôi và nhiều ngư dân khác rất mong muốn được sở hữu những con tàu gỗ công suất lớn hoặc tàu vỏ sắt đế vươn khơi…
 
Ngư dân có động lực mới

Ngư dân Lê Văn Sang (TP. Đà Nẵng) vừa hạ thủy chiếc tàu thép mang tên Sang Fish 01 cho biết, đây là chiếc tàu vỏ thép hiện đại nhất miền Trung với công suất 750 CV, tải trọng 182 tấn, chở được lượng hàng 120 tấn, trị giá hơn 11 tỷ đồng.

Sang Fish 01 được trang bị đầy đủ tiện nghi hàng hải. Ngoài ngư lưới cụ truyền thống nghề lưới vây, tàu được trang bị máy dò ngang Sona tầm quét 3.000 m, góc quét 45 độ để hỗ trợ phát hiện đàn cá nhằm giảm chi phí chạy tìm đàn cá, tăng khả năng và hiệu quả đánh bắt. Nội thất tàu cũng như thiết bị, dụng cụ sinh hoạt cho thuyền viên được trang bị khá đầy đủ và tiện nghi; bảo quản thủy sản trên 1 tháng…
 
Anh Sang nói, với con tàu hiện đại này chúng tôi sẽ xây dựng một mô hình mới là vừa hành nghề lưới vây vừa làm tàu hậu cần. Hiệu quả khai thác lẫn thu mua hải sản cho ngư dân sẽ tăng lên rất nhiều.
 
Anh Sang tiết lộ, anh đang trông chờ vào gói tín dụng 10.000 tỷ đồng và ấp ủ kế hoạch trong năm nay sẽ đóng tiếp một tàu hậu cần vỏ thép công suất khoảng 800 CV có vốn đầu tư hơn 7 tỷ đồng, tải trọng khoảng 140 tấn.

Theo anh Sang, chương trình cho vay ưu đãi đóng tàu "sẽ là chìa khóa mở nút thắt về vốn cho ngư dân, chủ tàu có thể mạnh dạn đóng tàu lớn có khả năng chống chịu bão gió lớn. Tôi tin đây sẽ là động lực phát triển bền vững nghề cá, khai thác hiệu quả ngư trường truyền thống”.
 
Về những băn khoăn
 
Là một trong những ngư dân tiên phong đóng tàu loại hình này, anh Sang chia sẻ kinh nghiệm với những chủ tàu có mong muốn đóng tàu vỏ thép: Thứ nhất, chủ tàu phải chặt chẽ trong khâu lập dự toán với đơn vị đóng tàu ngay từ đầu. Thứ hai phải chú ý đến công nghệ làm lạnh bảo quản sản phẩm và cuối cùng, khi đóng tàu phải xác định khai thác loại gì để thiết kế cho phù hợp.
 
Đồng thời, đây cũng là một thách thức đối với chủ tàu vì đòi hỏi nhân lực lao động trên tàu phải không ngừng nâng cao kỹ thuật điều khiển tàu hiện đại, khác xa với tàu cá trước kia. Về dài hạn, quá trình sẽ sàng lọc chủ tàu đủ năng lực sản xuất, sản lượng khai thác đạt cao mới có thể bù đắp chi phí đóng tàu lớn (mỗi tàu trung bình 7-10 tỷ).
 
Qua thực tế 10 năm làm nghề hậu cần, có 2 con tàu hơn 2.000 CV trong tổ đội hậu cần đầu tiên của Đà Nẵng, anh Sang kiến nghị: “Với việc nhân rộng mô hình tàu thép, cần phải ưu tiên phát triển tàu hậu cần trước hết. Bình thường 12-15 tàu gỗ cần 1 tàu hậu cần, tàu thép sản lượng đánh bắt cao thì 1 tàu hậu cần chỉ đáp ứng được cho 8-10 tàu vỏ thép. Thiếu tàu hậu cần trên biển, tàu cá đổ về bờ để xả hàng. Nếu vài chục chiếc về cùng một lúc, sản lượng không kịp mua, chủ tàu dễ bị ép giá.”
 
Bên cạnh đó, nhiều ngư dân cũng trăn trở về giai đoạn hậu đóng tàu, bởi việc tìm kiếm một cơ sở để sửa chữa tàu vỏ sắt đang trở thành nỗi lo của ngư dân, vì đa phần các cơ sở đóng sửa tàu thuyền ở miền Trung chủ yếu tiếp nhận tàu vỏ gỗ. Ngư dân cũng lo vì hạ tầng thủy sản chưa đồng bộ. Điển hình như Quảng Ngãi có 4 cảng neo đậu nhưng những tàu từ 90 CV trở lên chỉ có thể ra vào được cảng Sa Kỳ...

Từ góc độ quản lý địa phương, bà Trần Thị Thu Hà, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định cho rằng đóng tàu vỏ thép thì  phải có mẫu tàu và phải được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn phê duyệt. Đồng thời, khi đã cho ngư dân vay vốn thì ngư dân phải có quyền quyết định con tàu của mình. “Nếu ta đóng tàu vỏ thép mà không phù hợp thì sau này nó cũng không đem lại hiệu quả”. Bên cạnh đó cũng cần phải cải hoán những con tàu vỏ gỗ, trong đó chủ yếu cải hoán máy móc và ngư cự để làm ăn hiệu quả hơn,

Những trăn trở, băn khoăn về việc đóng tàu vỏ thép bà con ngư dân cho biết họ hi vọng sẽ được lắng nghe và gỡ vướng khi Nghị định về chính sách phát triển thủy sản được hoàn thiện và ban hành.