Báo cáo Kinh tế Việt Nam 2008 do Viện nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương (CIEM) công bố sáng nay cung cấp tổng quan về kinh tế 2008, như một thời kỳ để lại nhiều bài học về lựa chọn mục tiêu chính sách, đồng thời đánh dấu bước ngoặt về chính sách kinh tế của Việt Nam. CIEM cũng xây dựng 3 kịch bản tăng trưởng trong năm nay, từ mức bi quan đến lạc quan.

Với kịch bản cơ bản, trong điều kiện các nền kinh tế là thị trường xuất khẩu Việt Nam tăng trưởng 0,5%, tỷ giá giữa tiền đồng và đôla tiến thêm 5% và cung tiền tệ tăng 25%, GDP có thể tăng trưởng 4,69%, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) ở mức 9,4%.

Nếu các thị trường xuất khẩu của Việt Nam đạt mức tăng trưởng GDP cao hơn, khoảng 1%, thì theo kịch bản lạc quan, kinh tế có thể tăng trưởng 5,56% và CPI chỉ ở mức 8,9%. Giả định về biến động tỷ giá hối đoái và cung tiền tệ trong trường hợp này được giữ nguyên như với kịch bản cơ bản.

Trong trường hợp xấu nhất, khi các nền kinh tế là thị trường xuất khẩu của Việt Nam không tăng trưởng, và tín dụng được thắt chặt hơn, thì tốc độ tăng GDP chỉ ở mức 3,39%, nhỉnh hơn chút ít so với quý I vừa qua. Tỷ lệ lạm phát khi này là 8,2%.

CIEM là cơ quan nghiên cứu trực thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư, chuyên nghiên cứu về quản lý kinh tế vĩ mô, phục vụ việc điều hành kinh tế của Chính phủ. Theo TS. Đinh Văn Ân, Viện trưởng CIEM, các kịch bản kinh tế của viện được xây dựng độc lập với dự báo của các tổ chức nghiên cứu khác và dựa trên mô hình kỹ thuật do GTZ (Đức) hỗ trợ.

Theo đánh giá của CIEM, kinh tế năm 2009 sẽ tiếp tục đối mặt với lạm phát cao và thâm hụt ngân sách tương đối lớn, một phần do tác động của các gói kích cầu. Ngay cả với kịch bản kinh tế lạc quan, tăng trưởng GDP dừng lại ở 5,56%, trong khi thâm hụt ngân sách lên tới 9,4%.

"Mục tiêu tăng trưởng GDP cần được Quốc hội và Chính phủ xem xét lại một cách thận trọng để điều chỉnh khi thực thi kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 2009 cho phù hợp với tình hình thực tế hiện nay", báo cáo của CIEM khuyến nghị. Kết quả dự báo của cơ quan này cũng cho thấy, nhập siêu của Việt Nam còn lớn và chưa thể khắc phục trong ngắn hạn.

Theo mục tiêu kinh tế - xã hội được Quốc hội phê chuẩn tháng 11/2008, Việt Nam dự kiến tăng trưởng 6,5% trong năm nay. Tốc độ tăng GDP trong năm 2008 là 6,2%. Trong cuộc họp vào tháng 4 vừa qua, Chính phủ đã đề xuất điều chỉnh mục tiêu tăng trưởng kinh tế xuống 5,5%. Tại Diễn đàn đầu tư Việt Nam toàn cầu cùng tháng, Thủ tướng cũng nhận định, CPI năm nay tăng 6% và GDP tăng khoảng 5%.

Cách đây gần một năm, Việt Nam cũng đã điều chỉnh mục tiêu tăng trưởng kinh tế cho năm 2008 từ trên 8% xuống 7%. Từ cuối quý I/2008, Việt Nam chuyển hướng từ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế sang giữ ổn định kinh tế vĩ mô và kiềm chế lạm phát bằng một loạt chính sách tiền tệ thắt chặt. Song đến quý IV cùng năm, trước đà suy giảm kinh tế, chính sách tiền tệ chuyển sang hướng nới lỏng hơn cùng các gói kích cầu trị giá 8 tỷ USD.

Hiện hầu hết dự báo của các cơ quan trong nước cũng như tổ chức quốc tế nhận định tốc độ tăng trưởng kinh tế của Việt Nam năm nay xoay quanh 5%. Ngân hàng Thế giới có dự báo lạc quan hơn cả, với 5,5%, trong khi Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) và Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) lần lượt dự báo 3,3% và 4,4%. Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (CEPR) của Đại học Kinh tế (Đại học Quốc gia Hà Nội) mới đây cũng đưa ra dự báo GDP năm 2009 tăng 4,7%.