Để khắc phục những tồn tại trên, thực hiện ý tưởng và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ hai nước về việc thành lập Hiệp hội ngành nghề nhằm thống nhất tập trung đẩy mạnh hoạt động xúc tiến đầu tư của Việt Nam vào Campuchia, Hiệp hội Các nhà đầu tư Việt Nam sang Campuchia (AVIC - do Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - BIDV, giữ cương vị Chủ tịch) đã được thành lập theo Quyết định số 1674/QĐ-BNV ngày 7/12/2009 của Bộ Nội vụ.

Hiệp hội được thành lập nhằm liên kết, tạo tiếng nói chung và đề xuất các giải pháp tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy mạnh mẽ quan hệ hợp tác kinh tế Việt Nam và Campuchia.

Thủ tướng Chính phủ Hoàng gia Campuchia Samdech Techo Hunsen thăm AVIC và BIDV tháng 12/2013. Nguồn: bidv.com.vn

Trên cơ sở đó, từ năm 2009 đến nay, AVIC đã thể hiện hiệu quả vai trò là đầu mối tập hợp, gắn kết các doanh nghiệp (DN) Việt Nam có chất lượng, tâm huyết và trách nhiệm, triển khai hoạt động đầu tư sang Campuchia.

Hiện nay, AVIC đã có 75 hội viên hoạt động đa dạng trong nhiều lĩnh vực ngành nghề như: Tài chính ngân hàng, hàng không, viễn thông, trồng cây công nghiệp, nông nghiệp, khai khoáng với nhiều tập đoàn, tổng Công ty lớn của Việt Nam như: BIDV, Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai, Tập đoàn Than Khoáng sản Việt Nam, Tổng Công ty Hàng không Việt Nam...

Với nòng cốt là các tập đoàn và tổng công ty mạnh của Việt Nam, AVIC đã phát huy tích cực vai trò là đại diện cho cộng đồng DN Việt Nam đầu tư sang Campuchia. Hiệp hội không chỉ phối hợp với các bên liên quan, đề xuất cơ quan chức năng các giải pháp đầu tư mà còn đóng vai trò hỗ trợ tìm hiểu thị trường, dẫn dắt và tư vấn cho các DN Việt Nam tiếp cận và đầu tư vào các lĩnh vực chiến lược, tiềm năng của Campuchia.

Đóng vai trò là cầu nối giữa cộng đồng DN hai nước, AVIC đã định kỳ lấy ý kiến, tiếp nhận và tổng hợp thông tin báo cáo Chính phủ, các cơ quan chức năng hai nước nhằm tháo gỡ kịp thời cho DN Việt Nam. Đồng thời, AVIC thường xuyên tổ chức buổi đối thoại giữa các nhà đầu tư Việt Nam tiêu biểu tại Campuchia với Lãnh đạo Chính phủ, bộ, ngành hai nước để các DN báo cáo trực tiếp tình hình đầu tư, đề xuất, kiến nghị các khó khăn vướng mắc trong quá trình đầu tư tại Campuchia.

AVIC cũng phối hợp với các bộ, ngành chức năng tổ chức thành công nhiều sự kiện hợp tác đầu tư, thương mại và du lịch với sự tham dự chỉ đạo của Lãnh đạo cấp cao Nhà nước, Chính phủ và DN hai nước, đặc biệt là các Hội nghị xúc tiến, hợp tác đầu tư giữa Việt Nam và Campuchia được tổ chức thường niên.

Ngoài ra, AVIC còn trực tiếp tư vấn, hỗ trợ các DN Việt Nam làm việc với các tổ chức tín dụng để tài trợ vốn cho các dự án tại Campuchia; Đôn đốc, thúc đẩy, hỗ trợ các dự án được cấp phép triển khai hoàn thành đúng tiến độ cam kết; Vận động các DN Việt Nam tích cực thực hiện an sinh xã hội.

Từ năm 2009 đến nay, AVIC đã vận động các DN tích cực tham gia các chương trình an sinh xã hội thiết thực, tiếp tục góp phần nâng cao đời sống cho nhân dân Campuchia với tổng số tiền thực hiện
an sinh xã hội trong thời gian qua đạt trên 35 triệu USD.

Những hoạt động của AVIC đã góp phần thúc đẩy hợp tác thương mại, đầu tư giữa hai quốc gia. Trong những năm qua, quan hệ hợp tác kinh tế của Việt Nam và Campuchia đã có sự chuyển biến mạnh mẽ cả về số lượng, chất lượng và hiệu quả, kết quả đầu tư của Việt Nam vào Campuchia tăng mạnh.

Theo đó, trước năm 2009, Việt Nam chỉ có 37 dự án đầu tư trực tiếp tại Campuchia, với tổng số vốn đăng ký hơn 381 triệu USD nhưng đến 2013, có khoảng 127 dự án đầu tư còn hiệu lực vào Campuchia với tổng vốn đầu tư đăng ký đạt khoảng 3 tỷ USD, tăng 3 lần về số lượng dự án và trên 7 lần về giá trị vốn đầu tư.

Đặc biệt, sau các hội nghị xúc tiến đầu tư, đầu tư của Việt Nam vào Campuchia đã có bước phát triển vượt bậc, đột phá; vốn FDI của các DN Việt Nam đã giải ngân tại Campuchia đạt trên 1,2 tỷ USD, đã có trên 50 dự án chính thức đi vào hoạt động và tạo công ăn việc làm cho 30.000 lao động Campuchia. Nhờ đó từ thứ hạng thấp trước năm 2009, chỉ sau hơn 03 năm thúc đẩy đầu tư sang Campuchia, Việt Nam đã vươn lên đứng vị trí thứ 05 trong số các nhà đầu tư nước ngoài tại Campuchia và đứng thứ 02 trong tổng số hơn 50 quốc gia và vùng lãnh thổ có hoạt động đầu tư ra nước ngoài của Việt Nam.

Về thương mại, hoạt động thương mại song phương Việt Nam - Campuchia phát triển mạnh mẽ. Năm 2012, kim ngạch thương mại hai chiều hai nước đã đạt trên 3,2 tỷ USD (tăng 2 lần so với năm 2009). Năm 2013, mặc dù có những khó khăn chung của nền kinh tế hai nước nhưng kim ngạch thương mại hai chiều giữa hai nước vẫn tăng gần 9%, đạt khoảng 3,5 tỷ USD. Việt Nam trở thành đối tác thương mại lớn thứ ba của Campuchia trong số hơn 140 quốc gia và vùng lãnh thổ có quan hệ thương mại với Campuchia.

Về du lịch, nếu như năm 2008 chỉ có 235.000 lượt du khách du lịch giữa hai nước thì đến 2013, tổng lượng khách du lịch hai chiều Việt Nam - Campuchia đạt gần 1,2 triệu lượt, tăng gần 2,5 lần so với năm 2009, trong đó Việt Nam vẫn tiếp tục là nước đứng đầu về số lượng du khách đến Campuchia, chiếm khoảng 21% lượng khách du lịch đến Campuchia.

Để phát huy hơn nữa vai trò cầu nối Việt Nam - Campuchia, AVIC đề xuất lựa chọn các DN Việt Nam tiêu biểu, chủ trì, đi đầu tham gia  đầu tư vào từng lĩnh vực chủ chốt, tiềm năng thế mạnh của Campuchia để tạo sức mạnh lan tỏa, thu hút và chia sẻ trong cộng đồng; Chú trọng đầu tư vào các lĩnh vực nông nghiệp, trồng cây công nghiệp, thủy hải sản, khai khoáng... là những lĩnh vực được Campuchia quan tâm và thu hút đầu tư; Tận dụng tối đa thế mạnh về vị trí địa lý giữa hai nước, xây dựng các chợ đầu mối tại các cửa khẩu trọng điểm để thúc đẩy giao thương hàng hóa, biên mậu; Thành lập Tổ công tác định kỳ kiểm tra hoạt động các DN.

AVIC cũng đề xuất một số giải pháp triển khai cụ thể như: Ưu tiên xây dựng chiến lược hợp tác kinh tế giữa hai nước trong dài hạn đến 2015 và định hướng đến 2020; Đề xuất Bộ ngành hai nước phối hợp định kỳ rà soát lại các Hiệp định, Hiệp ước, văn bản pháp lý ký kết giữa hai nước để sửa đổi, điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp với tình hình mới; Đối với các nội dung hợp tác kinh tế giữa hai nước theo các Hiệp định, Hiệp ước đã ký kết, thường xuyên rà soát, xác định rõ ràng trách nhiệm của các bộ ngành hai nước trong việc công bố thông tin, đề xuất nội dung triển khai, công tác hỗ trợ DN, trách nhiệm của các DN trong việc triển khai các nội dung được giao; xử lý nghiêm minh với dự án chậm tiến độ triển khai do nguyên nhân chủ quan.

Bên cạnh đó, AVIC cũng đề xuất thành lập Tổ công tác liên bộ có sự tham gia của AVIC và thiết lập cơ chế làm việc định kỳ để rà soát, trao đổi, đánh giá hoạt động đầu tư của Việt Nam tại Campuchia, giải quyết hoặc kiến nghị Thủ tướng Chính phủ hai nước kịp thời giải quyết kịp thời các vướng mắc của DN. Ngoài ra, hai nước cần rà soát hệ thống cửa khẩu quốc tế để lựa chọn một số cửa khẩu trọng điểm để đầu tư xây dựng hạ tầng, giao thông...

AVIC cũng đề xuất Chính phủ Campuchia chỉ đạo các cơ quan chức năng rà soát để hoàn thiện quy trình cấp giấy chứng nhận sở hữu đất đai, tài sản đối với các DN Việt Nam đầu tư sang Campuchia; Chỉ đạo các địa phương hợp tác chặt chẽ với các DN Việt Nam để thực hiện tốt các cam kết về đầu tư; Cho phép các DN Việt Nam nghiên cứu, triển khai các dự án trồng cây công nghiệp và xem xét cấp đất cho DN Việt Nam; Thiết lập cơ chế riêng, phối hợp với phía Việt Nam trong việc cấp phép cho các dự án dọc tuyến biên giới hai nước.

Đối với Chính Phủ Việt Nam, AVIC đề xuất có cơ chế ưu đãi về tín dụng, nguồn vốn, chính sách thuế… đối với các DN đầu tư trong các lĩnh vực thủy điện, khai khoáng, trồng cây công nghiệp tại Campuchia; Bộ KHĐT xem xét trình Chính Phủ cơ chế ưu đãi riêng trong cấp phép đầu tư dự án tại Campuchia, phối hợp với AVIC thường xuyên thông tin cập nhật cho DN những thay đổi trong chính sách kinh tế của Campuchia, những văn bản mới ký kết hai nước.

Với những đóng góp đó AVIC đã thể hiện hiệu quả vai trò là đầu mối tập hợp, gắn kết các DN Việt Nam có chất lượng, có tâm huyết và trách nhiệm, triển khai hoạt động đầu tư sang Campuchia. Hoạt động của các DN Việt Nam đã góp phần bồi đắp mối quan hệ tốt đẹp, thắm thiết giữa hai quốc gia trong tiến trình hội nhập sâu rộng.