Bản báo cáo cho thấy, tốc độ tăng trưởng GDP của Việt Nam sẽ ở mức khiêm tốn trong năm nay. Nhu cầu nội địa và xuất khẩu yếu ảnh hưởng đến mức độ tự tin của ngành công nghiệp. Dự báo năm 2014-2016 sẽ có sự hồi phục mạnh hơn khi lãi suất thấp hơn, hàng tồn kho giảm kích thích đầu tư nội địa. Xuất khẩu tăng lên và các cam kết FDI giá trị cao bắt đầu chảy vào Việt Nam.

Việt Nam có mối quan hệ giao thương mạnh với Mỹ và châu Âu. Rủi ro đối với tăng trưởng xuất khẩu do thị trường Trung Quốc và chây Âu phát triển chậm lại phần nào đã được bù đắp bởi các cơ hội giao thương nội vùng và sự hồi phục của nền kinh tế Mỹ.

Trang bị để tăng trưởng

Theo HSBC, điều kiện cơ sở hạ tầng tại Việt Nam cần được gấp rút cải thiện. Việc nâng cấp và mở rộng mạng lưới giao thông và viễn thông rất quan trọng nhằm hỗ trợ tăng trưởng GDP trong dài hạn vượt ngưỡng 5%/năm.

Việt Nam không được Diễn đàn kinh tế Thế giới đánh giá thuộc 100 nước dẫn đầu về cơ sở hạ tầng. Tuy nhiên hiện tại quốc gia đang có nhiều tiến bộ, chỉ số đo lường về cơ sở hạ tầng của HSBC về Việt Nam (AIM) đã tăng từ mức 0,28 trong năm 2000 lên 0,37 trong năm 2012 (con số này của Hàn Quốc là 1,04). Trong vòng 20 năm tới, hơn một nửa tổng giá trị nhập khẩu của Việt Nam sẽ là các sản phẩm dùng cho hạ tầng cơ sở và đầu tư vào trang thiết bị. Tới năm 2030, hơn một phần ba giá trị nhập khẩu sẽ dành cho thiết bị đầu tư, cao hơn so với mức ít hơn một phần tư của năm 2013.

Khi Việt Nam tiếp tục phát triển, dự báo của HSBC cho thấy Việt Nam sẽ nhập khẩu sản phẩm cơ sở hạ tầng gấp hai lần mức xuất khẩu của các sản phẩm này. Sự tham gia của khu vực tư nhân tại Việt Nam khá thấp so với các nước láng giềng nhưng Chính phủ đang đưa ra nhiều cải cách để cải thiện điều này nên hạn chế về vốn là rào cản cho việc phát triển xuất nhập khẩu trong khảo sát về chỉ số tin cậy thương mại của HSBC như 16% doanh nghiệp xuất nhập khẩu nêu ra sẽ dần dần giảm xuống.

“Khối lượng đầu tư mà các quốc gia đang dành cho cơ sở hạ tầng đang là một hiện tượng và cung cấp cơ hội lớn cho các doanh nghiệp tìm kiếm sự tăng trưởng và phát triển. Tầng lớp trung lưu tại các quốc gia mới nổi của châu Á  gia tăng nhanh chóng sẽ thúc đẩy nhu cầu rất lớn về cơ sở hạ tầng trong khu vực. Việc Trung Quốc gia tăng chuỗi giá trị của hàng hóa do quốc gia này sản xuất đã tạo ra cơ hội cho các nước phát triển cung cấp thiết bị đầu tư cao cấp cho các nhà sản xuất tại nước này.

Chúng tôi kỳ vọng hàng hóa liên quan tới cơ sở hạ tầng sẽ nâng cao thị phần trong giao thương toàn cầu. Kết quả là tại các nền kinh tế đã và đang phát triển, các nhà xuất nhập khẩu hàng hóa liên quan tới cơ sở hạ tầng và hàng hóa thương mại sẽ có rất nhiều cơ hội lớn” - Ông James Emmett, Giám đốc toàn cầu khối dịch vụ thanh toán quốc tế và tài trợ thương mại Ngân hàng HSBC cho biết.

Tổng quan về tình hình hiện nay

Mặc dù mạch tăng trưởng bị đứt quãng năm nay do nhu cầu toàn cầu suy yếu, giao thương được kỳ vọng sẽ dần dần khởi sắc trở lại vào nửa cuối năm 2013. Hơn một nửa hàng xuất khẩu của Việt Nam hiện nay là đến các nền kinh tế phát triển, một tỉ lệ cao hơn so với các nước láng giềng như Indonesia, Malaysia và Bangladesh. Điều này có thể giúp Việt Nam hồi phục khi nhu cầu tại các nền kinh tế phát triển phục hồi đặc biệt là tại thị trường Mỹ, đối tác xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam.

Dòng chảy giao thương yếu của Việt Nam năm nay thể hiện rõ qua chỉ số tin cậy thương mại nửa đầu năm 2013 ở mức 108 điểm, mức thấp nhất từ nửa đầu 2009. Tuy nhiên, gần một nửa số doanh nghiệp tham gia khảo sát cho rằng khối lượng giao dịch thương mại sẽ được cải thiện trong vòng sáu tháng cuối năm 2013 nhờ vào sự hồi phục của nền kinh tế Mỹ.

Nhờ vào chi phí nhân công cạnh tranh, quần áo và phụ kiện ngành may là ngành hàng xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Ngành này sẽ đóng góp 20% vào sự tăng trưởng của xuất khẩu tới năm 2020. Kể từ khi Hiệp định thương mại song phương với Mỹ có hiệu lực vào năm 2000 và sự gia nhập WTO năm 2007, Việt Nam đã trở thành nước xuất khẩu hàng quần áo và giày dép vào Mỹ chỉ sau Trung Quốc. Xuất khẩu quần áo và may mặc vào Mỹ và châu Âu được kỳ vọng sẽ tăng trưởng với tốc độ hai con số trong giai đoạn 2013-2015.

Khi tầng lớp trung lưu tăng lên, thị trường nhập khẩu của Việt Nam ngày càng theo hướng phục vụ sản phẩm tiêu dùng. Chúng tôi kỳ vọng dòng chảy FDI vào Việt Nam tăng sẽ hỗ trợ đầu tư trong vòng vài năm tới khi các nhà đầu tư nước ngoài muốn tiếp cận thị trường tiêu thụ nội địa lớn và nhu cầu phát triển cơ sở hạ tầng to lớn của Việt Nam.

Triển vọng dài hạn

Việt Nam nằm ở khu vực giao thương năng động nhất trên thế giới và đã thiết lập sự phát triển vững mạnh trong ngành công nghiệp may mặc, phụ liệu ngành may và viễn thông. Xu hướng về nhân khẩu học của Việt Nam khá thuận lợi và chúng tôi kỳ vọng sự tăng trưởng dài hạn sẽ là hơn 5% một năm.

Tầng lớp trung lưu đang gia tăng nhanh chóng tại khắp châu Á sẽ giúp đẩy mạnh dòng chảy thương mại từ Việt Nam đến các nước mới nổi còn lại của châu Á. Hiệp ước về khu vực mậu dịch tự do Đông Nam Á -Trung Quốc (ACFTA) sẽ mang đến nhiều lợi ích. Xuất khẩu của Việt Nam đến các nước châu Á còn lại (ngoại trừ Nhật Bản) sẽ tăng hơn 15%/năm trong giai đoạn 2013-2020. Trung Quốc được kỳ vọng sẽ là thị trường xuất khẩu tăng trưởng nhanh nhất của Việt Nam cho đến năm 2030 và Ấn Độ và Bangladesh sẽ là thị trường nhập khẩu tăng trưởng nhanh nhất của Việt Nam với máy móc công nghiệp là lĩnh vực nhập khẩu lớn nhất.

Giao thương giữa Việt Nam và Malaysia sẽ ngày càng quan trọng. Sự tăng trưởng nhanh của Malaysia trong các ngành tương tự, đặc biệt là ngành máy móc công nghiệp và thiết bị thông tin và viễn thông, sẽ góp phần thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu từ Việt Nam qua Malaysia lên hơn 15%/năm trong giai  đọan 2016-2030.

Ít hơn 5% doanh nghiệp được hỏi trong khảo sát Chỉ số tin cậy thương mại của HSBC cho rằng giao thương tại khu vực Trung Đông và châu Mỹ Latin phản ánh tầm quan trọng của đối tác giao dịch thương mại tại Mỹ và châu Âu. Tỷ lệ này thấp hơn so với con số khảo sát tại các nước láng giềng Việt Nam. Mỹ vẫn được Việt Nam kỳ vọng là đối tác xuất khẩu lớn thứ hai vào năm 2030 sau Trung Quốc.

Việt Nam đã thu hút được một lượng lớn đầu tư giá trị cao hơn trong vài năm gần đây do các nhà đầu tư nhìn thấy sự hấp dẫn của một nền kinh tế với dân số đông, chi phí cạnh tranh và vị trí địa lý trong khu vực mới nổi rất năng động của châu Á. Xu hướng nhân khẩu học thuận lợi và đầu tư ngày càng cao nhắm vào các ngành dịch vụ và ngành hàng tiêu dùng tận dụng điều kiện thuận lợi của thị trường dân số trẻ đang mở rộng.