Năm 2013 – Một năm nhiều khó khăn

Năm 2013 được đánh giá là thời kỳ thực hiện chính sách thắt chặt tiền tệ, nguồn vốn hạn chế khiến cho môi trường kinh doanh không mấy khả quan so với năm 2012.

Xu hướng DN phá sản hoặc giải thể vẫn tiếp tục, với 60.000 DN biến mất trong năm 2013. Và hơn 100.000 DN đã phá sản trong hai năm liền trước đó là những con số phản ánh rõ nét nhất khó khăn của các DN trong giai đoạn này.

Theo một kết quả điều tra của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), so với năm 2012, tình hình sản xuất kinh doanh của DN năm 2013 đã có nhiều dấu hiệu được cải thiện. Tuy nhiên, những khó khăn của nền kinh tế đã khiến tình trạng DN đình đốn sản xuất, thu hẹp quy mô và tinh gọn nhân sự. Đây cũng là nguyên nhân khiến số lượng nhân công tại các DN trong năm 2013 giảm so với năm 2012.

Kết quả điều tra của VCCI cũng chỉ ra rằng, việc tiếp cận vốn vay của DN trong năm 2013 còn khó khăn hơn cả năm 2012. Mặc dù lãi suất đã giảm từ 2%-3% so với cuối năm 2012, nhưng vẫn ở mức cao so với “sức khỏe” của nhiều DN, đặc biệt là khu vực DN nhỏ và vừa. Bên cạnh đó, thủ tục và các điều kiện để vay vốn cũng vẫn là những rào cản đối với các DN.

Năm 2014 – Mục tiêu chính vẫn là ổn định vĩ mô

Trong Nghị quyết về phát triển kinh tế-xã hội năm 2014 vừa được Quốc hội thông qua, nhìn vào các chỉ số phát triển kinh tế của năm 2014 có thể thấy Quốc hội đặt ra một số chỉ tiêu quan trọng không khác nhiều so với năm 2013 như tăng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) là 5,8% và tốc độ tăng giá tiêu dùng (CPI) khoảng 7%.

Qua đây có thể thấy mục tiêu chính trong năm 2014 vẫn là giữ ổn định kinh tế vĩ mô, ổn định lạm phát và giữ lãi suất ở mức hợp lý. Nhiều ý kiến cho rằng định hướng chính sách tiếp tục ưu tiên ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát là đúng đắn. Tuy nhiên hệ quả của nó lại dẫn đến việc tăng trưởng chậm lại của nền kinh tế, DN khó khăn là kết quả tất yếu.

Theo TS. Võ Trí Thành, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) trong giai đoạn hiện nay các doanh nghiên cần phải đầu tư một cách bài bản, nghiêm túc và lâu dài nhưng bên cạnh đó cũng cần nhanh nhạy để chớp lấy cơ hội đầu cơ trong ngắn hạn.

Cũng theo ông Thành kinh tế thế giới đang phục hồi rất chậm. Theo dự báo đến năm 2017, tăng trưởng thế giới sẽ ở khoảng 5,2%.

Đằng sau sự phục hồi chậm chạp ấy là rủi ro rất lớn, tính bất định cao. Các rủi ro ấy đang dịch chuyển sang các nước mới nổi. Tại Việt Nam, đầu cơ vẫn là hướng kinh doanh cần được DN tính đến trong giai đoạn ngắn hạn khi thị trường còn rất rủi ro.

Năm 2014, theo dự báo, thị trường xuất khẩu, Mỹ, EU sẽ tốt hơn với nhiều cơ hội giao thương do các hiệp định TTP được ký. Ngoài ra thị trường Trung Quốc cũng được đánh giá là có tác động rất lớn tới Việt Nam tạo cho các DN nhiều cơ hội kinh doanh tốt.

Nhằm tháo gỡ khó khăn cho cộng đồng doang nghiệp, nhiều chuyên gia kinh tế đề xuất, các cơ quan quản lý cần xây dựng một hệ thống tài chính lành mạnh có khả năng chịu đựng chống sốc từ bên ngoài và hiệu quả hơn trong tương lai. Bên cạnh đó, Chính phủ nên có các chính sách phát triển trọng tâm có lựa chọn, để khuyến khích các DN Việt Nam tập trung đầu tư, tránh dàn trải như hiện nay.

Theo một kết quả điều tra DN của VCCI cho biết, trong năm 2014 này, hầu hết các DN dự cảm rằng tình hình sản xuất kinh doanh sẽ khởi sắc hơn. Theo đó: Giá bán bình quân trong năm 2014 sẽ có xu hướng tăng lên so với năm 2013. Tuy nhiên, lợi nhuận bình quân tiếp tục giảm vào năm 2014. Hiệu suất sử dụng máy móc thiết bị cũng được đánh giá là sẽ tốt hơn rất nhiều so với năm 2013.

Ngoài ra, các DN cũng  dự cảm vào năm 2014, lượng đơn đặt hàng sẽ tăng lên so với năm 2013. Các yếu tố về tiếp cận thông tin thị trường công nghệ, điều kiện hạ tầng tiện ích và điều kiện giao thông được cải thiện vào năm 2013 và tiếp tục được DN dự cảm cải thiện trong năm tới.

Một yếu tố khác cũng khiến cho các chuyên gia lạc quan đó là do trong thời gian qua các DN đã đẩy mạnh thực hiện tái cấu trúc DN nên mọi nguồn lực trong DN sẽ được sử dụng hiệu quả hơn.