Nhận diện những khó khăn

Theo báo cáo của Chủ tịch UBND TP.Hà Nội Nguyễn Thế Thảo, trong hai năm qua, thị trường bất động sản (BĐS) của TP.Hà Nội đang gặp rất nhiều khó khăn, nhiều phân khúc đóng băng, không bán được dẫn tới tình trạng nợ xấu gia tăng. Cụ thể, TP.Hà Nội hiện đang tồn kho khoảng 5.789 căn hộ chung cư (chưa bán hoặc chưa huy động vốn) trị giá, tương ứng 566.610 m2 sàn, 175.000 m2 đất văn phòng cho thuê tại TP. Hà Nội cũng đang bị tồn đọng. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chi nhánh Hà Nội cho biết, hiện nợ xấu BĐS tại Hà Nội chiếm khoảng 13% tổng dư nợ xấu ngân hàng.

Nguyên nhân là do thị trường nhà ở thương mại phân khúc cao cấp, thấp tầng đã rơi vào tình trạng cung vượt quá cầu. Động thái siết chặt tín dụng của Ngân hàng Nhà nước đã làm cho thị trường BĐS trên địa bàn thành phố thiếu vốn đầu tư, các dự án kéo dài tiến độ, tính thanh khoản của thị trường giảm sút, nợ xấu tăng. Thị trường BĐS trầm lắng, thanh khoản kém dẫn đến giảm giá ở tất cả các phân khúc.

Còn theo lí giải của Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng, trong thời gian dài, thị trường BĐS đã phát triển tự phát, cơ cấu hàng hoá phát triển mất cân đối về cung - cầu, các DN chú trọng nhiều vào đầu tư loại nhà cao cấp, diện tích lớn. Đặc biệt, lực lượng các nhà đầu cơ nhỏ lẻ tăng mạnh làm cho giá nhà đất không phản ánh đúng giá trị thực.

Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh cho rằng, một trong những nguyên nhân khiến thị trường BĐS phát triển thiếu lành mạnh, thiếu minh bạch là có tình trạng đầu cơ.

Ưu tiên phát triển nhà ở xã hội

Trước những khó khăn trên, UBND TP.Hà Nội đã kiến nghị cần xây dựng, triển khai chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở cùng với đó là rà soát cung cầu về nhà ở, xác định nhu cầu của thị trường để cơ cấu lại sản phẩm; tạo chính sách kích cầu để người dân có nhu cầu thực có thể tiếp cận được nhà và nguồn vốn tín dụng với lãi suất thấp. DN BĐS cần được tháo gỡ khó khăn, nhất là giải quyết nợ xấu và chính sách hỗ trợ về vốn, quỹ nhà tồn đọng. Hà Nội cũng đề xuất tăng tỷ lệ nhà chung cư cao tầng, hạn chế nhà thấp tầng, nâng tỷ lệ nhà chung cư lên 80%, hạn chế nhà cao cấp, biệt thự liền kề.

Đối với Chính phủ, UBND TP.Hà Nội kiến nghị cần ban hành Nghị quyết về một số giải pháp tháo gỡ và ổn định thị trường, làm cơ sở để các bộ ngành trung ương, các địa phương tổ chức thực hiện; phê duyệt đề án xử lý nợ xấu; ban hành cơ chế chính sách mở rộng tín dụng cá nhân để kích cầu mua nhà ở; ban hành cơ chế, chính sách hỗ trợ DN khi chuyển đổi từ nhà ở thương mại sang nhà ở tái định cư, nhà cho thuê, thuê mua, trả chậm, nhà công vụ; xem xét phê duyệt chính sách nhà ở cho đối tượng hưởng lương trên địa bàn thành phố. Tiếp tục thực hiện quy định giãn nộp tiền sử dụng đất theo Nghị quyết 13 của Chính phủ, xem xét giảm thuế VAT đối với người mua nhà lần đầu. Xem xét khoanh nợ xấu, giảm lãi suất tín dụng, thiết lập các gói tài chính hỗ trợ; ban hành bộ quy chuẩn xây dựng, tiêu chuẩn thiết kế chung cư căn hộ vừa và nhỏ để DN có cơ sở thực hiện; xem xét điều chỉnh quy định tỷ lệ căn hộ trong chung cư, để DN tự lựa chọn...

Toàn cảnh buổi làm việc

Rà soát lại các dự án

Tại buổi làm việc, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng cho rằng, để kịp thời tháo gỡ khó khăn cho thị trường BĐS, trước hết cần rà soát lại các dự án phát triển nhà ở, khu đô thị mới, tiến hành phân loại các dự án phát triển nhà ở, BĐS. Xử lý theo hướng dừng các dự án chưa giải phóng mặt bằng hoặc đang giải phóng mặt bằng nhưng không phù hợp kế hoạch phát triển của địa phương.

Bộ Xây dựng cũng kiến nghị có gói hỗ trợ tín dụng lãi suất thấp bằng khoảng 2/3 lãi suất huy động dành riêng cho các dự  án nhà ở xã hội và đề nghị ngân hàng coi đây là gói kích cầu cho người mua nhà vay và cho các dự án có người mua rồi nhưng thiếu tiền đầu tư tiếp để bàn giao.

Ngoài ra, cần có cơ chế nhanh, đặc biệt về thủ tục hành chính đặc biệt là giải quyết nhanh chóng các thủ tục cho phép điều chỉnh cơ cấu dự án đang tồn kho, thi công dở dang cho phù hợp với nhu cầu thị trường. Tạo điều kiện cho DN chuyển đổi từ dự án nhà ở thương mại sang nhà ở xã hội.

Kết luận tại cuộc họp, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng yêu cầu các cơ quan quản lý nhà nước và chính quyền các địa phương nghiêm túc nhìn nhận khắc phục những hạn chế yếu kém bất cập nhất là trong công tác quy hoạch và quản lý quy hoạch phát triển nhà ở. Thực hiện hiệu quả tái cơ cấu DN, tập trung cơ cấu lại sản phẩm cho phù hợp với nhu cầu của thị trường, hạ giá thành sản phẩm, cung cấp sản phẩm trực tiếp đến khách hàng có nhu cầu thực, tránh qua trung gian, đầu cơ.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng yêu cầu các ngân hàng thương mại tập trung mạnh vào xử lý nợ xấu liên quan đến BĐS theo hướng cơ cấu lại nợ, thiết lập quỹ dự phòng rủi ro cũng như nghiên cứu xây dựng các định chế tài chính để hỗ trợ thị trường.