Siết chặt quản lý thị trường bánh Trung thu
(Tài chính) Những ngày này, thị trường bánh Trung thu cả nước bước vào giai đoạn nhộn nhịp. Từ những cửa hàng tạp hóa, cửa hàng bánh ngọt đến các quầy dựng vội trên vỉa hè, không khí tết Trung thu đã được hâm nóng từng ngày thông qua những hộp bánh nhiều màu sắc. Tuy nhiên, đây cũng là lúc nỗi lo bánh Trung thu không bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm trôi nổi trên thị trường.
Thị trường sôi động
Khi tết Trung thu đang đến gần, trên khắp các con phố của Hà Nội tràn ngập các cửa hiệu bày bán bánh Trung thu, với nhiều tên tuổi đã trở lên quen thuộc như Kinh Đô, Long Đình, Hữu Nghị, Hải Hà, Bibica… Cùng với đó, trên phố bánh trung thu Thụy Khuê, các cửa hàng bánh gia truyền cũng đã mở cửa phục vụ người tiêu dùng. Đáng chú ý, nhiều hệ thống siêu thị như Lotte mart, Ocean mart cùng các khách sạn lớn năm nay cũng đã tung ra các sản phẩm bánh trung thu mang thương hiệu của mình phục vụ nhu cầu mua sắm của người dân.
Giá các loại bánh bình dân có giá từ 170 - 300 nghìn đồng/ hộp. Giá bánh bán lẻ từ 30 - 80 nghìn đồng/chiếc. Dòng bánh Trung thu hạng sang có giá dao động từ 500 nghìn đến 2,5 triệu đồng. Thậm chí, có thương hiệu còn tung ra thị trường hộp bánh kèm rượu ngoại có giá trên 10 triệu đồng. Nhìn chung, mẫu mã các loại bánh rất đa dạng, kết hợp với các loại vỏ bao bì sang trọng. Bên cạnh các nguyên liệu truyền thống như bột mì, đậu xanh, hạt dẻ, trà xanh, hạnh nhân, khoai môn, hạt bí… các nhà sản xuất còn sử dụng nhiều loại nguyên liệu quý hiếm cho dòng bánh hạng sang như bào ngư, vi cá, yến sào…
Bên cạnh các sản phẩm bánh của các thương hiệu tên tuổi trên thị trường, đặc biệt là các cửa hàng thực phẩm, tạp hóa vùng nông thôn, xuất hiện các loại bánh dẻo, bánh nướng, bánh đậu xanh trôi nổi, tem mác đơn giản, ngày sản xuất, hạn sử dụng không rõ ràng. Thậm chí, một loại bánh còn không có ngày sản xuất, hạn sử dụng. Sở dĩ những loại bánh này xuất hiện và được tiêu thụ mạnh ở các vùng nông thôn bởi giá thành rẻ. Hơn nữa, hiểu biết của người dân về an toàn vệ sinh thực phẩm còn khá mơ hồ. Đây cũng là mảnh đất béo bở để các loại bánh kém chất lượng đội lốt bánh gia truyền thâm nhập thị trường.
Theo Cục An toàn vệ sinh thực phẩm (VFA) Bộ Y tế, các sản phẩm bánh kẹo, đặc biệt là bánh Trung thu tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn vệ sinh thực phẩm. Nguyên nhân là do sản xuất các loại bánh nướng, bánh dẻo đem lại lợi nhuận rất cao, nên vào dịp Tết Trung thu năm nào cũng xuất hiện hàng loạt các cơ sở chế biến, sản xuất loại bánh này. Bên cạnh các cơ sở bảo đảm được quy định sản xuất an toàn cho các loại bánh thì vẫn còn một số cơ sở nhỏ, thủ công đã cố ý hoặc vô ý sử dụng các loại phẩm màu, chất bảo quản độc hại, nguyên liệu không bảo đảm trong khi nhân viên không được khám sức khỏe, các công đoạn sản xuất không bảo đảm vệ sinh. Nhiều cơ sở sản xuất các loại bánh hình các con vật, nhân vật hoạt hình nhiều màu sắc từ các loại phẩm màu ngoài danh mục cho phép của Bộ Y tế, gây độc hại cho người sử dụng.
Cùng với đó, nguyên liệu làm nhân bánh Trung thu thường có trứng, thịt, hoa quả, xúc xích, lạp xườn... là những thứ dễ bị ô nhiễm và cũng là môi trường thuận lợi cho vi sinh vật sinh sôi phát triển. Mặt khác, tình trạng sản xuất bánh Trung thu giả về nhãn mác, chất lượng, nguồn gốc xuất xứ, kiểu dáng công nghiệp vẫn ngang nhiên tồn tại. Với bánh dẻo, trung bình hạn dùng chỉ từ 8 - 10 ngày, với bánh nướng có thể tới 20 - 30 ngày, song nhãn sản phẩm của nhiều cơ sở, trong đó có cả những doanh nghiệp có tên tuổi cũng chưa bảo đảm theo đúng quy định. Chưa kể bánh bị hư hỏng trong quá trình bày bán, lưu thông phân phối khi các loại giấy gói, bao bì chưa bảo đảm yêu cầu vệ sinh.
Xiết chặt quản lý
Đến hẹn lại lên, nhằm bảo đảm cho người dân sử dụng các sản phẩm bánh kẹo, bánh Trung thu an toàn, Ban Chỉ đạo liên ngành Trung ương về vệ sinh an toàn thực phẩm đã xây dựng Kế hoạch triển khai đợt thanh tra, kiểm tra liên ngành an toàn vệ sinh thực phẩm trong dịp Tết Trung thu năm 2014. Theo đó, 8 đoàn thanh tra, kiểm tra liên ngành, tiến hành thanh tra tại 16 tỉnh, thành phố trọng điểm, tập trung đánh giá thực trạng việc chấp hành các quy định của pháp luật về bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm của các cơ sở sản xuất, kinh doanh các mặt hàng thực phẩm được tiêu dùng nhiều trong dịp Tết Trung thu. Qua đó, kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý các trường hợp vi phạm về an toàn vệ sinh thực phẩm, hạn chế các vụ ngộ độc thực phẩm.
Cục An toàn vệ sinh thực phẩm cho biết, Cục đã có văn bản yêu cầu Sở Y tế các tỉnh, thành phố xây dựng và triển khai kế hoạch, phối hợp liên ngành trong việc bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm mùa Tết Trung thu 2014. Đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh quy mô lớn, yêu cầu các đơn vị tập trung thanh tra, kiểm tra nguồn gốc nguyên liệu, kiểm nghiệm sản phẩm, ghi nhãn, bao bì, sử dụng phụ gia, công bố tiêu chuẩn sản phẩm, nhập khẩu sản phẩm hoặc bán thành phẩm, điều kiện vệ sinh nơi bày bán. Đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh nhỏ lẻ, thanh tra, kiểm tra điều kiện vệ sinh cơ sở, nguồn gốc nguyên liệu, phụ gia, vệ sinh cá nhân người trực tiếp sản xuất, chế biến, ghi nhãn sản phẩm.
Đặc biệt, đối với các trường hợp có vi phạm thuộc diện phải thông báo rộng rãi, Cục An toàn vệ sinh thực phẩm yêu cầu các đoàn thanh tra, kiểm tra, các địa phương phải kịp thời thông báo trên các phương tiện thông tin đại chúng theo đúng quy định, tuyệt đối không được ém nhẹm thông tin hoặc thông báo sai quy định gây hoang mang, mất lòng tin của người tiêu dùng. Không có người mua sẽ không có người bán, việc công bố thông tin công khai giúp người tiêu dùng nắm bắt thông tin, tẩy chay sản phẩm của các cơ sở sản xuất không đáp ứng tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm. Ngoài ra, cũng cần tăng cường tuyên truyền, đào tạo để các cơ sở sản xuất bánh Trung thu nhỏ, lẻ nâng cao hiểu biết và ý thức tự giác bảo đảm vệ sinh trong sản xuất, chế biến các loại bánh, nói không với các loại nguyên liệu, phụ gia, chất bảo quản, chất chống mốc, phẩm màu độc hại.
Để tự bảo vệ mình, người tiêu dùng cũng cần trang bị kiến thức, biết cách chọn mua bánh Trung thu và sử dụng bánh Trung thu an toàn cho sức khỏe. Mọi người nên mua bánh Trung thu ở các cơ sở có tên tuổi đã có sự giám sát, kiểm tra của cơ quan y tế; kiểm tra kỹ ngày sản xuất, thời hạn sử dụng của sản phẩm. Tuyệt đối không mua, không sử dụng bánh Trung thu không nhãn mác. Đối với các loại bánh gia truyền cũng cần mua tại các địa chỉ uy tín, khi mua yêu cầu người bán cung cấp các loại giấy tờ chứng minh cơ sở sản xuất bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm.
Khi tết Trung thu đang đến gần, trên khắp các con phố của Hà Nội tràn ngập các cửa hiệu bày bán bánh Trung thu, với nhiều tên tuổi đã trở lên quen thuộc như Kinh Đô, Long Đình, Hữu Nghị, Hải Hà, Bibica… Cùng với đó, trên phố bánh trung thu Thụy Khuê, các cửa hàng bánh gia truyền cũng đã mở cửa phục vụ người tiêu dùng. Đáng chú ý, nhiều hệ thống siêu thị như Lotte mart, Ocean mart cùng các khách sạn lớn năm nay cũng đã tung ra các sản phẩm bánh trung thu mang thương hiệu của mình phục vụ nhu cầu mua sắm của người dân.
Giá các loại bánh bình dân có giá từ 170 - 300 nghìn đồng/ hộp. Giá bánh bán lẻ từ 30 - 80 nghìn đồng/chiếc. Dòng bánh Trung thu hạng sang có giá dao động từ 500 nghìn đến 2,5 triệu đồng. Thậm chí, có thương hiệu còn tung ra thị trường hộp bánh kèm rượu ngoại có giá trên 10 triệu đồng. Nhìn chung, mẫu mã các loại bánh rất đa dạng, kết hợp với các loại vỏ bao bì sang trọng. Bên cạnh các nguyên liệu truyền thống như bột mì, đậu xanh, hạt dẻ, trà xanh, hạnh nhân, khoai môn, hạt bí… các nhà sản xuất còn sử dụng nhiều loại nguyên liệu quý hiếm cho dòng bánh hạng sang như bào ngư, vi cá, yến sào…
Bên cạnh các sản phẩm bánh của các thương hiệu tên tuổi trên thị trường, đặc biệt là các cửa hàng thực phẩm, tạp hóa vùng nông thôn, xuất hiện các loại bánh dẻo, bánh nướng, bánh đậu xanh trôi nổi, tem mác đơn giản, ngày sản xuất, hạn sử dụng không rõ ràng. Thậm chí, một loại bánh còn không có ngày sản xuất, hạn sử dụng. Sở dĩ những loại bánh này xuất hiện và được tiêu thụ mạnh ở các vùng nông thôn bởi giá thành rẻ. Hơn nữa, hiểu biết của người dân về an toàn vệ sinh thực phẩm còn khá mơ hồ. Đây cũng là mảnh đất béo bở để các loại bánh kém chất lượng đội lốt bánh gia truyền thâm nhập thị trường.
Theo Cục An toàn vệ sinh thực phẩm (VFA) Bộ Y tế, các sản phẩm bánh kẹo, đặc biệt là bánh Trung thu tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn vệ sinh thực phẩm. Nguyên nhân là do sản xuất các loại bánh nướng, bánh dẻo đem lại lợi nhuận rất cao, nên vào dịp Tết Trung thu năm nào cũng xuất hiện hàng loạt các cơ sở chế biến, sản xuất loại bánh này. Bên cạnh các cơ sở bảo đảm được quy định sản xuất an toàn cho các loại bánh thì vẫn còn một số cơ sở nhỏ, thủ công đã cố ý hoặc vô ý sử dụng các loại phẩm màu, chất bảo quản độc hại, nguyên liệu không bảo đảm trong khi nhân viên không được khám sức khỏe, các công đoạn sản xuất không bảo đảm vệ sinh. Nhiều cơ sở sản xuất các loại bánh hình các con vật, nhân vật hoạt hình nhiều màu sắc từ các loại phẩm màu ngoài danh mục cho phép của Bộ Y tế, gây độc hại cho người sử dụng.
Cùng với đó, nguyên liệu làm nhân bánh Trung thu thường có trứng, thịt, hoa quả, xúc xích, lạp xườn... là những thứ dễ bị ô nhiễm và cũng là môi trường thuận lợi cho vi sinh vật sinh sôi phát triển. Mặt khác, tình trạng sản xuất bánh Trung thu giả về nhãn mác, chất lượng, nguồn gốc xuất xứ, kiểu dáng công nghiệp vẫn ngang nhiên tồn tại. Với bánh dẻo, trung bình hạn dùng chỉ từ 8 - 10 ngày, với bánh nướng có thể tới 20 - 30 ngày, song nhãn sản phẩm của nhiều cơ sở, trong đó có cả những doanh nghiệp có tên tuổi cũng chưa bảo đảm theo đúng quy định. Chưa kể bánh bị hư hỏng trong quá trình bày bán, lưu thông phân phối khi các loại giấy gói, bao bì chưa bảo đảm yêu cầu vệ sinh.
Xiết chặt quản lý
Đến hẹn lại lên, nhằm bảo đảm cho người dân sử dụng các sản phẩm bánh kẹo, bánh Trung thu an toàn, Ban Chỉ đạo liên ngành Trung ương về vệ sinh an toàn thực phẩm đã xây dựng Kế hoạch triển khai đợt thanh tra, kiểm tra liên ngành an toàn vệ sinh thực phẩm trong dịp Tết Trung thu năm 2014. Theo đó, 8 đoàn thanh tra, kiểm tra liên ngành, tiến hành thanh tra tại 16 tỉnh, thành phố trọng điểm, tập trung đánh giá thực trạng việc chấp hành các quy định của pháp luật về bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm của các cơ sở sản xuất, kinh doanh các mặt hàng thực phẩm được tiêu dùng nhiều trong dịp Tết Trung thu. Qua đó, kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý các trường hợp vi phạm về an toàn vệ sinh thực phẩm, hạn chế các vụ ngộ độc thực phẩm.
Cục An toàn vệ sinh thực phẩm cho biết, Cục đã có văn bản yêu cầu Sở Y tế các tỉnh, thành phố xây dựng và triển khai kế hoạch, phối hợp liên ngành trong việc bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm mùa Tết Trung thu 2014. Đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh quy mô lớn, yêu cầu các đơn vị tập trung thanh tra, kiểm tra nguồn gốc nguyên liệu, kiểm nghiệm sản phẩm, ghi nhãn, bao bì, sử dụng phụ gia, công bố tiêu chuẩn sản phẩm, nhập khẩu sản phẩm hoặc bán thành phẩm, điều kiện vệ sinh nơi bày bán. Đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh nhỏ lẻ, thanh tra, kiểm tra điều kiện vệ sinh cơ sở, nguồn gốc nguyên liệu, phụ gia, vệ sinh cá nhân người trực tiếp sản xuất, chế biến, ghi nhãn sản phẩm.
Đặc biệt, đối với các trường hợp có vi phạm thuộc diện phải thông báo rộng rãi, Cục An toàn vệ sinh thực phẩm yêu cầu các đoàn thanh tra, kiểm tra, các địa phương phải kịp thời thông báo trên các phương tiện thông tin đại chúng theo đúng quy định, tuyệt đối không được ém nhẹm thông tin hoặc thông báo sai quy định gây hoang mang, mất lòng tin của người tiêu dùng. Không có người mua sẽ không có người bán, việc công bố thông tin công khai giúp người tiêu dùng nắm bắt thông tin, tẩy chay sản phẩm của các cơ sở sản xuất không đáp ứng tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm. Ngoài ra, cũng cần tăng cường tuyên truyền, đào tạo để các cơ sở sản xuất bánh Trung thu nhỏ, lẻ nâng cao hiểu biết và ý thức tự giác bảo đảm vệ sinh trong sản xuất, chế biến các loại bánh, nói không với các loại nguyên liệu, phụ gia, chất bảo quản, chất chống mốc, phẩm màu độc hại.
Để tự bảo vệ mình, người tiêu dùng cũng cần trang bị kiến thức, biết cách chọn mua bánh Trung thu và sử dụng bánh Trung thu an toàn cho sức khỏe. Mọi người nên mua bánh Trung thu ở các cơ sở có tên tuổi đã có sự giám sát, kiểm tra của cơ quan y tế; kiểm tra kỹ ngày sản xuất, thời hạn sử dụng của sản phẩm. Tuyệt đối không mua, không sử dụng bánh Trung thu không nhãn mác. Đối với các loại bánh gia truyền cũng cần mua tại các địa chỉ uy tín, khi mua yêu cầu người bán cung cấp các loại giấy tờ chứng minh cơ sở sản xuất bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm.