Các Bộ, ngành “than” Covid-19 gây khó cho giải ngân đầu tư công vốn vay nước ngoài

Tuấn Phùng

Tại Hội nghị với các bộ, ngành về giải ngân vốn đầu tư công nguồn vốn vay nước ngoài của Chính phủ 8 tháng đầu năm do Bộ Tài chính tổ chức sáng nay (26/8/2020), hầu hết các bộ, ngành đều phàn nàn về đại dịch Covid-19 - một trong những nguyên nhân chính ảnh hưởng đến quá trình giải ngân đầu tư công vốn vay nước ngoài thời gian qua.

Thời gian qua, dịch bệnh Covid-19 gây khó cho giải ngân đầu tư công vốn vay nước ngoài của các bộ, ngành
Thời gian qua, dịch bệnh Covid-19 gây khó cho giải ngân đầu tư công vốn vay nước ngoài của các bộ, ngành

Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Xuân Hà cho biết, nhiệm vụ hoàn thành giải ngân kế hoạch đầu tư công giai đoạn 2016-2020 đang được đặt vào năm 2020, trong khi đó đại dịch Covid-19 diễn biến khó lường đã và đang ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của cả nước, trong đó có sử dụng các dự án án vốn vay ODA và vốn ưu đãi.

Hiện nay, tuy con số giải ngân giữa Bộ Tài chính và các bộ, ngành khác có chệnh lệnh do một số nguyên nhân khách quan song các đại biểu đều có chung nhân định rằng, thực trạng giải ngân vốn đầu tư công vốn vay nước ngoài vẫn chậm so với cùng các năm và so với kế hoạch đề ra. Từ đó, ảnh hưởng đến mục tiêu giải ngân đầu tư công vốn vay nước ngoài đề ra từ đầu năm cũng như dự toán được giao Quốc hội và Chính phủ giao. Trong đó, một trong những nguyên nhân chính là tình trạng bùng phát của dịch bệnh Covid-19 đã làm cho hoạt động giải ngân đầu tư công vốn vay nước ngoài bị chậm lại.

Thực tế thời gian qua cho thấy, các dự án sử dụng vốn ODA, vay ưu đãi nước ngoài chịu tác động của đại dịch Covid-19 nặng nề hơn so với các dự án trong nước do hầu hết các hoạt động sử dụng vốn vay ODA và vốn vay ưu đãi đều gắn với yếu tố nước ngoài từ khâu nhập máy móc thiết bị cho đến huy động chuyên gia, nhân công, nhà thầu nước ngoài, tư vấn giám sát... Những vấn đề này tiếp tục được các đại diện bộ, ngành lý giải rõ hơn tại Hội nghị do Bộ Tài chính tổ chức sáng nay (26/8/2020).

Cụ thể, theo đại diện của Bộ Giao thông Vận tải, thời gian qua, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ này đã đẩy mạnh công tác giải ngân vốn đầu tư công, trong đó có vốn đầu tư công vốn vay nước ngoài. Tuy nhiên, với tình trạng Covid-19 bùng phát, Việt Nam và nhiều quốc gia tiến hành giãn cách xã hội, các chuyến bay quốc tế bị dừng, do vậy, nhiều chuyên gia nước ngoài không thể sang Việt Nam tham gia hỗ trợ khảo sát, tư vấn hỗ trợ kỹ thuật dự án, từ đó làm ảnh hưởng đến việc hoàn thiện các thủ tục đấu thầu và kéo theo các khâu sau, trong đó có giải ngân bị ảnh hưởng và chậm so với tiến độ đề ra.

Chia sẻ nhận định này, đại diện Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, ngay từ đầu năm, lãnh đạo Bộ này đã chỉ đạo các nhà đầu tư, các nhà quản lý dự án có bản cam kết hoàn thành đúng tiến độ giải ngân theo từng tháng, từng quý. Tuy nhiên, do tác động của đại dịch Covid-19 khiến cho 2 dự án lớn của Bộ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tại Bến Tre và Thanh Hóa, Nghệ An bị ảnh hưởng. Bởi theo hiệp định đã được kí kết thì phần tư vấn hoàn toàn của đối tác nước ngoài. Do dịch bệnh bùng phát kéo dài, nên đội ngũ chuyên gia tư vấn không thể sang Việt Nam để trực tiếp làm hồ sơ cũng như thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến hồ sơ, khiến cho thủ tục triển khai đấu thầu hai dự án này chưa được thực hiện...

Đại diện Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng chia sẻ nguyên nhân gây ra sự khó khăn trong hoạt động giải ngân của ngành này trong thời gian qua mà tác nhân chính vẫn là dịch bệnh. Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo đến nay, một số dự án không thể thực hiện được vì phải nhập khẩu thiết bị hàng hóa để phục vụ dự án. Ngoài ra, Covid-19 cũng khiến cho không thể triển khai được các lớp tập huấn tại các dự án này. Như vậy, bên cạnh những nguyên nhân thiếu vốn đối ứng, phần tham gia ý kiến của các nhà tài trợ chậm, thì dịch bệnh cũng khiến cho việc hoàn thiện hồ sơ thầu, hoạt động kí kết và triển khai thực hiện bị đình trệ. Phía đối tác nước ngoài cũng cho đây là nguyên nhân bất khả kháng nên cũng không thể đẩy nhanh.

Trước rất nhiều nguyên nhân tác động đến hoạt động giải ngân vốn đầu tư công, trong đó có nguyên nhân bất khả kháng như dịch Covid-19, đại diện Bộ Tài chính cho biết, Bộ Tài chính cam kết tiếp tục coi giải ngân vốn đầu tư công nguồn vốn vay nước ngoài là nhiệm vụ trọng tâm trong năm và phối hợp với cơ quan chủ quản trong các vấn đề liên quan đến đàm phán ký kết, hoàn thành thủ tục hiệu lực của hiệp định vay, điều chỉnh thời gian giải ngân tại hiệp định vay (nếu có) và trao đổi với các nhà tài trợ các vấn đề phát sinh trong quá trình giải ngân.

Bên cạnh đó, tích cực, chủ động phối hợp với các bộ, ngành, địa phương để tổ chức các đoàn kiểm tra, đôn đốc công tác giải ngân, tháo gỡ vướng mắc phát sinh bảo đảm hoàn thành mục tiêu giải ngân đầu tư công vốn ODA, vay ưu đãi nước ngoài của của cả nước. Bộ Tài chính cũng kiến nghị các bộ, ngành, địa phương tiếp tục tháo gỡ các vướng mắc, hỗ trợ các chủ đầu tư đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công theo kế hoạch đề ra.