07 đối tượng được xử lý nợ thuế

Theo Dự thảo Nghị quyết về khoanh tiền nợ thuế, xóa tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp đối với người nộp thuế không còn khả năng nộp NSNN, đối tượng xử lý nợ thuế là người nộp thuế có tiền nợ thuế (bao gồm cả tiền phạt, tiền chậm nộp) phát sinh trước ngày 01/7/2020 nhưng không có khả năng nộp NSNN. Theo đó, có 07 nhóm đối tượng được xử lý nợ thuế, cụ thể:

Một là, người nộp thuế là người đã chết, người bị Tòa án tuyên bố là đã chết, mất tích hoặc mất năng lực hành vi dân sự.

Hai là, người nộp thuế có quyết định giải thể gửi cơ quan quản lý thuế, cơ quan đăng ký kinh doanh để làm thủ tục giải thể hoặc cơ quan đăng ký kinh doanh đã thông báo người nộp thuế đang làm thủ tục giải thể trên hệ thống thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp nhưng người nộp thuế chưa hoàn thành thủ tục giải thể.

Ba là, người nộp thuế đã nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản hoặc bị người có quyền, nghĩa vụ liên quan nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản theo quy định của pháp luật về phá sản.

Bốn là, người nộp thuế không còn hoạt động kinh doanh tại địa chỉ kinh doanh đã đăng ký với cơ quan đăng ký kinh doanh và cơ quan quản lý thuế đã phối hợp với Ủy ban nhân dân cấp xã, phường, thị trấn nơi người nộp thuế có trụ sở hoặc địa chỉ liên lạc để kiểm tra, xác minh thông tin người nộp thuế không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký kinh doanh, địa chỉ liên lạc đã đăng ký với cơ quan quản lý thuế.

Năm là, người nộp thuế đã bị cơ quan quản lý thuế có văn bản đề nghị cơ quan có thẩm quyền hoặc đã bị cơ quan có thẩm quyền thu hồi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hoặc giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp hoặc giấy chứng nhận đăng ký hợp tác xã hoặc giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh hoặc giấy phép thành lập và hoạt động hoặc giấy phép hành nghề.

Sáu là, người nộp thuế bị thiệt hại vật chất do gặp thiên tai, thảm họa, dịch bệnh, hoả hoạn, tai nạn bất ngờ.

Bảy là, người nộp thuế cung ứng hàng hoá, dịch vụ được thanh toán trực tiếp bằng nguồn vốn NSNN, bao gồm cả nhà thầu phụ được quy định trong hợp đồng ký với chủ đầu tư và được chủ đầu tư trực tiếp thanh toán nhưng chưa được thanh toán.

Ngăn chặn việc lợi dụng chính sách xử lý nợ để trục lợi

Để hạn chế tiêu cực trong quá trình thực hiện, tránh thất thoát NSNN, Dự thảo Nghị quyết về khoanh tiền nợ thuế, xóa tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp đối với người nộp thuế không còn khả năng nộp NSNN đã quy định rõ về nguyên tắc xóa nợ, thẩm quyền xóa nợ thuế, điều kiện xử lý nợ, trách nhiệm của các cơ quan liên quan trong thực thi công vụ.

Trong đó, nguyên tắc xử lý nợ phải đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật, đúng đối tượng, đúng thẩm quyền và đảm bảo điều kiện quy định hồ sơ, quy trình, thủ tục và chịu trách nhiệm của cá nhân có liên quan theo quy định của pháp luật; công khai, minh bạch việc xử lý nợ, đảm bảo việc kiểm tra, giám sát của các cơ quan có thẩm quyền, giám sát của người dân. Đồng thời, việc xử lý nợ nhằm tạo điều kiện tháo gỡ khó khăn cho người nộp thuế, nhưng phải phòng ngừa và ngăn chặn việc lợi dụng chính sách để trục lợi và cố tình chây ỳ, nợ thuế.

Đặc biệt, các trường hợp đã được xóa tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp, nếu cơ quan có thẩm quyền, cơ quan quản lý thuế phát hiện việc xóa nợ không đúng quy định hoặc người nộp thuế (là tổ chức hoặc cá nhân kinh doanh) đã được xóa nợ khi quay lại sản xuất, kinh doanh hoặc thành lập cơ sở sản xuất, kinh doanh mới thì phải hủy quyết định xóa nợ, khoanh nợ (nếu có) và nộp vào ngân sách khoản nợ đã được xóa.

Với những quy định chặt chẽ trong Dự thảo Nghị quyết, ông Trần Văn Lâm, Ủy viên Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội cho rằng, việc xóa nợ thuế được quản lý rất chặt chẽ, không có chuyện doanh nghiệp chỉ tuyên bố đóng cửa là được xóa nợ thuế. Ông Lâm dẫn chứng, chủ doanh nghiệp đã được ghi vào “sổ đen” là đã được xóa nợ thuế, nhưng sau đó lại thành lập doanh nghiệp mới thì ngay lập tức chủ doanh nghiệp này sẽ bị truy cứu trách nhiệm về việc đang còn nợ đọng tiền thuế.

Bàn về nội dung này, theo Luật sư Hà Huy Phong, Giám đốc Công ty Luật TNHH Inteco (Đoàn Luật sư TP. Hà Nội), những nguyên tắc trong Dự thảo Nghị quyết về xử lý nợ thuế là quy định có tính phòng ngừa gian lận và tiêu cực, cũng như dự liệu một thực tế có khả năng xảy ra. Nói cách khác, đây là một biện pháp phòng ngừa việc lách luật để trốn thuế.

Ông Phong cho rằng, một doanh nghiệp rơi vào hoàn cảnh khó khăn, hoàn toàn có thể tạm dừng hoạt động, nộp hồ sơ xin giải thể, thậm chí bị ra quyết định thu hồi giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, nhưng sau đó, vẫn có khả năng quay lại hoạt động bình thường. Nếu quay lại hoạt động, thì tư cách người nộp thuế vẫn còn tồn tại và sẽ không thuộc trường hợp được xóa nợ thuế. “Quy định này là cần thiết và trong văn bản luật phải có những quy định mang tính dự liệu và phòng ngừa như vậy.” - Luật sư Hà Huy Phong nhấn mạnh.

Thêm vào đó, việc xử lý nợ thuế theo Dự thảo Nghị quyết thực chất là xóa và khoanh nợ để không phát sinh việc chậm nộp thuế, hoàn toàn không làm thất thu NSNN. Đại biểu Quốc hội Trần Quang Chiểu từng chia sẻ, Dự thảo Nghị quyết chỉ xóa nợ đối với tiền chậm nộp, chậm phạt chứ không xóa nợ gốc và hoàn toàn phù hợp với hệ thống pháp luật hiện hành, không gây thiệt hại cho NSNN.

Dự thảo Nghị quyết về khoanh tiền nợ thuế, xóa tiền phạt chậm nộp đối với người nộp thuế không còn khả năng nộp ngân sách được xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XIV. Nếu được thông qua, Nghị quyết sẽ tạo cơ chế pháp lý xử lý dứt điểm tiền thuế nợ, tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp tồn tại lâu năm không còn khả năng thu hồi. Qua đó, góp phần giảm số nợ ảo, tiết kiệm chi phí quản lý của các cơ quan quản lý thuế…