Kết quả Kiểm toán Nhà nước năm 2009: Kiến nghị xử lý nhiều sai phạm

PV

TCTC Online - Kiểm toán Nhà nước (KTNN) vừa tổ chức họp báo công bố Báo cáo kết quả kiểm toán năm 2009, về niên độ ngân sách năm 2008 và Báo cáo kết quả thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán năm 2008. Theo đó, đã có nhiều sai phạm được KTNN phát hiện và kiến nghị xử lý tài chính với số tiền lên tới 14.768 tỷ đồng…


Phát hiện nhiều sai phạm

Tại buổi họp báo Ông Lê Minh Khái - Phó tổng KTNN cho biết: Trong năm 2009, KTNN đã thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính (năm 2008) của 183/242 doanh nghiệp hạch toán độc lập thuộc 20 tổng công ty Nhà nước. Những số liệu, thông tin mới được tập hợp qua các cuộc kiểm toán này cho thấy, một số tổng công ty bị thua lỗ lớn.  Năm 2008, có 88% số doanh nghiệp được kiểm toán (161/183) có lãi. Tổng lợi nhuận trước thuế của 20 Tổng công ty Nhà nước này đạt 16.626 tỷ đồng. Tỷ suất lợi nhuận trước thuế trên tổng doanh thu, thu nhập thuần bình quân đạt 11,14%, trên vốn chủ sỡ hữu đạt 32,14%, tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu bình quân 23,87%.

Tuy nhiên, cũng có những tổng công ty bị thua lỗ lớn. Tổng Công ty Cơ khí xây dựng lỗ lũy kế đến 31-12-2008 là 39 tỷ đồng; Tổng Công ty Công trình giao thông 6 lỗ gần 68 tỷ đồng, lỗ lũy kế 149 tỷ đồng; Tổng Công ty Cà phê tuy báo cáo lãi 199 tỷ đồng nhưng lỗ lũy kế lên tới 525 tỷ đồng.

KTNN cho rằng, các doanh nghiệp này không phát huy được vai trò chủ đạo trong nền kinh tế, chưa đạt hiệu quả tương xứng với lợi thế và  vốn đầu tư của Nhà nước. Quản lý tài chính ở nhiều tổng công ty còn yếu kém. Rất nhiều đơn vị, tổng công ty lớn để tồn tại các khoản nợ khó đòi cao như Tổng Công ty Lương thực miền Nam có khoản nợ khó đòi 56 tỷ đồng; Tổng Công ty Xây dựng Hà Nội 51,2 tỷ đồng; Công ty Thương mại và xuất khẩu Viettel thuộc Tập đoàn Viettel (khi đó còn là tổng công ty) để nợ quá hạn 79 tỷ đồng… Bên cạnh đó, nhiều Tổng công ty dùng số vốn lớn đầu tư ra ngoài ngành. Điển hình như: Tổng Công ty Lương thực miền Nam đầu tư vào bảo hiểm 26,8 tỷ đồng, đầu tư vào Ngân hàng Vietcombank và một số đơn vị khác 95 tỷ đồng; Văn phòng Tổng Công ty Lâm nghiệp góp vốn 80 tỷ đồng vào Công ty cổ phần Chứng khoán Bảo Việt; Tổng Công ty Bến Thành đầu tư vào chứng khoán, ngân hàng trên 243 tỷ đồng…

Báo cáo kết quả Kiểm toán cũng cho thấy, việc thực hiện nghĩa vụ với ngân sách Nhà nước (nộp thuế) ở khối Tổng công ty Nhà nước cũng là vấn đề đáng nói. Hầu hết các đơn vị được kiểm toán đều kê khai thiếu thuế và các khoản phải nộp về ngân sách Nhà nước. Qua kiểm toán, KTNN đã kiến nghị tăng thu cho ngân sách 548 tỷ đồng; Trong đó, thuế thu nhập doanh nghiệp 346 tỷ đồng, thuế giá trị gia tăng 111,7 tỷ đồng…

Cũng theo ông Lê Minh Khái, từ kết quả kiểm toán 2009 về niên độ 2008, KTNN đã có kiến nghị lên Chính phủ và Quốc hội nghị chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương xử lý tài chính số tiền 14.768 tỷ đồng. Liên quan đến kết quả thực hiện kết luận, tính đến cuối năm 2009, việc thực hiện các kiến nghị xử lý tài chính của KTNN đạt 62%, tương đương 10.819 tỷ đồng/17.452 tỷ đồng, trong đó phần lớn là ở các địa phương.

Kiến nghị xử lý 14.768 tỷ đồng

Trong việc kiểm toán về cấp bù lỗ tại các đầu mối nhập khẩu xăng dầu giai đoạn 2006-2008, đại diện KTNN cho biết, một số đầu mối áp dụng mức chiết khấu bán hàng cao hơn quy định. Một số đơn vị tại thời điểm Nhà nước tăng giá vẫn bán theo giá cũ; hạch toán sai chi phí, phân bổ chi phí không đúng đối tượng... Từ đó, KTNN cũng đã kiến nghị điều chỉnh giảm trên 1.025 tỷ đồng trong khoản bù lỗ kinh doanh các mặt hàng dầu mà các đơn vị đề nghị.

Đại diện KTNN cũng cho biết, kết quả Kiểm toán thực hiện các nhóm giải pháp kiềm chế lạm phát ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội và tăng trưởng bền vững, các bộ, ngành đã đình hoãn, ngừng triển khai và giãn tiến độ 120 dự án với tổng vốn hơn 358 tỷ đồng. Mặc dù vậy, vẫn còn 40 bộ, ngành được bố trí 11.706 tỷ đồng không cắt giảm được công trình, dự án nào; trong đó có Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Bộ Giáo dục-Đào tạo. Các địa phương đã đình hoãn, ngừng triển khai và giãn tiến độ 1.884 dự án với tổng số vốn 5.662 tỷ đồng.

Theo kế hoạch kiểm toán năm 2010, KTNN sẽ tiến hành kiểm toán Vinashin. Tuy nhiên, KTNN vẫn sẽ phải thực hiện theo trình tự là xin ý kiến các cấp có thẩm quyền để tránh việc thanh tra, kiểm tra chồng chéo. Trong năm 2009, KTNN chỉ kiểm toán các Tổng công ty và các tổ chức ngân hàng chứ không kiếm toán bất cứ Tập đoàn kinh tế nào.