Theo Phó Cục trưởng Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh Trần Mã Thông, thực tế tờ khai ảo (tờ khai trùng) không chỉ phát sinh khi triển khai chính thức thủ tục hải qua điện tử (TTHQĐT) theo Nghị định 87/NĐ-CP mà phát sinh từ nhiều năm trước khi triển khai TTHQĐT tại đơn vị.

Ông Thông cho biết, có nhiều nguyên nhân gây nên tình trạng trên, như: một số doanh nghiệp không biết cách khai báo, thao tác không đúng; một số trường hợp cố tình khai báo nhiều lần, cho đến khi tờ khai được phân vào luồng Xanh. Một nguyên nhân nữa là theo các quy định hiện hành, không có quy định nào cấm doanh nghiệp khai báo nhiều lần đối với cùng một thông tin…

Bên cạnh đó, có nhiều trường hợp, sau khi doanh nghiệp truyền tờ khai nhưng chưa nhận được phản hồi thay vì chờ đợi thêm, hoặc liên hệ với cơ quan Hải quan, doanh nghiệp lại tiếp tục bấm máy truyền nhiều lần nữa dẫn đến tình trạng trùng tờ khai hải quan, phát sinh thuế trên hệ thống.

Tình trạng này dẫn đến xuất hiện một lượng lớn tờ khai, trong đó phần nhiều tờ khai bị phân vào luồng Đỏ, doanh nghiệp không tiến hành hủy tờ khai, nhưng do chưa quá hạn 15 ngày nên cơ quan Hải quan không thể ra quyết định hủy tờ khai theo quy định dẫn đến phát sinh chứng từ ghi số thuế phải thu ảo.

Theo Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh, có thời điểm số nợ ảo lên đến hàng chục ngàn tỉ đồng. Việc số liệu thuế phải thu không chính xác sẽ gây ảnh hưởng đến công tác dự báo tình hình thu ngân sách cho Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh và toàn ngành Hải quan. Bên cạnh đó, việc phát sinh nợ thuế ảo không những ảnh hưởng đến công tác theo dõi xử lí nợ thuế của cơ quan Hải quan mà còn ảnh hưởng đến tình trạng ân hạn thuế của doanh nghiệp.

Theo ông Trần Mã Thông, trong thời gian qua, Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh đã có nhiều phương án khắc phục tình trạng trên. Hiện nay, Cục đã chỉ đạo khi xuất hiện các trường hợp tương tự các chi cục chủ động xử lí, xác định tính chính xác của nội dung tờ khai căn cứ theo số lượng, đơn giá và trị giá nguyên tệ do doanh nghiệp khai báo.

Đối với trường hợp trùng tờ khai, các chi cục liên hệ với doanh nghiệp có liên quan tiến hành quy trình thủ tục hủy tờ khai và hủy chứng từ ghi số thuế phải thu đã phát sinh. Đồng thời, các đơn vị hải quan cửa khẩu cũng nhắc nhở, hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện khai báo TTHQĐT theo đúng quy trình.

Tại buổi làm việc, đại diện các đơn vị thuộc và trực thuộc Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh đã nêu thực trạng và đưa ra một số biện pháp nhằm ngăn chặn tờ khai ảo và chống buôn lậu, gian lận thương mại qua khâu phân luồng tờ khai, đặc biệt là luồng Xanh.

Đoàn công tác của Tổng cục Hải quan đã ghi nhận các ý kiến góp ý của các đơn vị Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh, sẽ kết hợp với thông tin góp ý của các đơn vị hải quan khác, trình lãnh đạo Tổng cục Hải quan các giải pháp quản lý, ngăn chặn hiệu quả tờ khai ảo và gian lận qua luồng Xanh trong thời gian tới.