Điều chỉnh tăng thuế bảo vệ môi trường là cấp thiết

Ngọc Huyền

Bộ Tài chính vừa lấy ý kiến rộng rãi dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về biểu thuế bảo vệ môi trường (BVMT). Trong đó, Bộ Tài chính đề xuất điều chỉnh tăng mức thuế BVMT đối với nhiều loại hàng hóa.

Một trong những loại hàng hóa được đề xuất điều chỉnh tăng thuế BVMT là xăng dầu. Nguồn: internet
Một trong những loại hàng hóa được đề xuất điều chỉnh tăng thuế BVMT là xăng dầu. Nguồn: internet

Mức điều chỉnh tăng phù hợp

Một trong những loại hàng hóa được đề xuất điều chỉnh tăng thuế BVMT là xăng dầu. Đây là sản phẩm chứa các chất hóa học, gây ảnh hưởng xấu đến môi trường ở diện rộng, ngay cả khi không sử dụng. Hiện nay, giá bán lẻ xăng dầu ở Việt Nam cơ bản đang thấp hơn so với các nước có chung đường biên giới nói riêng và nhiều nước khác trong khu vực ASEAN. Theo bảng xếp hạng của trang web Global Petrol Prices vào ngày 27/11/2017, giá bán lẻ xăng của Việt Nam hiện đứng thứ vị trí 45 từ thấp đến cao trong tổng số 167 quốc gia, thấp hơn 122 nước.

Do đó, để khuyến khích tổ chức, cá nhân sản xuất, sử dụng sản phẩm thay thế, thân thiện với môi trường, đảm bảo lợi ích quốc gia trong điều kiện hội nhập sâu khi thực hiện cắt giảm dần thuế nhập khẩu theo các cam kết quốc tế, Bộ Tài chính đề nghị điều chỉnh tăng mức thuế BVMT đối với xăng từ 3.000 đồng/lít lên mức trần 4.000 đồng/lít; Dầu diesel từ 1.500 đồng/lít lên mức trần 2.000 đồng/lít; Dầu mazut, dầu nhờn từ 900 đồng/lít lên mức trần 2.000 đồng/lít; Mỡ nhờn từ 900 đồng/kg lên mức trần 2.000 đồng/kg.

Riêng đối với nhiên liệu bay, dầu hỏa, Bộ Tài chính đề nghị giữ như hiện hành do mức thuế của nhiên liệu bay đang ở mức trần trong khung thuế suất và dầu hỏa là mặt hàng thiết yếu phục vụ cho đa số người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa.

Bên cạnh xăng dầu, than là sản phẩm gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng khi sử dụng. Theo kết quả nghiên cứu cho thấy, xét về thành phần hóa học và mức độ tác động đến môi trường thì mức độ ô nhiễm môi trường của than đá cao hơn so với xăng dầu. Do đó, để khuyến khích hơn nữa việc sử dụng tiết kiệm nguồn tài nguyên than, khuyến khích sử dụng nhiên liệu thay thế, có ảnh hưởng ít hơn đến môi trường, Bộ Tài chính đề xuất phương án điều chỉnh tăng mức thuế BVMT đối với than antraxit từ 20.000 đồng/tấn lên 30.000 đồng/tấn; Than nâu, than mỡ, than đá khác từ 10.000 đồng/tấn lên 15.000 đồng/tấn.

Đối với mặt hàng túi ni lông, Bộ Tài chính đề nghị tăng mức thuế BVMT đối với túi ni lông từ 40.000 đồng/kg lên mức trần 50.000 đồng/kg nhằm góp phần thực hiện mục tiêu giảm dần việc sử dụng túi ni lông khó phân hủy trong tiêu dùng, phù hợp với thông lệ quốc tế, khuyến khích sử dụng túi ni lông thân thiện với môi trường.

Góp phần bảo vệ môi trường

Đề xuất điều chỉnh tăng mức thuế BVMT đối với các loại hàng hóa trên là phù hợp với khung thuế BVMT và các nguyên tắc quy định mức thuế BVMT cụ thể quy định tại Luật thuế BVMT.

Đồng thời, việc tăng thuế BVMT sẽ khuyến khích sử dụng năng lượng, tài nguyên tiết kiệm, hiệu quả; Góp phần khuyến khích sản xuất, tiêu dùng hàng hóa thân thiện với môi trường (xăng E5, túi ni lông thân thiện với môi trường). Từ đó, sẽ giảm phát thải ô nhiễm môi trường, góp phần vào thực hiện các cam kết quốc tế của Việt Nam về BVMT.

Hiện nay, mức thuế BVMT đối với một số hàng hóa đang ở mức thấp so với mức độ tác động đến môi trường khi sử dụng của các hàng hóa này. Bởi vậy, việc điều chỉnh tăng thuế BVMT sẽ khắc phục những hạn chế về mức thuế BVMT hiện hành của một số hàng hóa.

Nhiều ý kiến cho rằng, điều chỉnh mức thuế BVMT là phù hợp với xu thế phát triển kinh tế - xã hội; Góp phần đảm bảo lợi ích quốc gia trong điều kiện hội nhập sâu khi thực hiện cắt giảm dần thuế nhập khẩu theo các cam kết quốc tế, ứng phó với tình hình giá dầu thế giới biến động khó lường và thực hiện các cam kết quốc tế của Việt Nam về BVMT.

Tăng thuế BVMT sẽ động viên hợp lý đóng góp của xã hội vào NSNN để thực hiện các nhiệm vụ kinh tế - xã hội của đất nước, trong đó có nhiệm vụ chi cho BVMT. Theo Bộ Tài chính, với phương án đề xuất điều chỉnh nêu trên thì tổng số thu thuế BVMT dự kiến khoảng 57.312 tỷ đồng/năm, sẽ tăng thêm khoảng 15.684,2 tỷ đồng/năm. Cùng với số thu thuế BVMT tăng lên, số thu thuế GTGT đối với các hàng hóa này cũng sẽ tăng lên khoảng 1.568,4 tỷ đồng. Khi đó, tổng số thu NSNN dự kiến tăng lên khoảng 17.252,6 tỷ đồng/năm.