Chủ động, sẵn sàng trong hội nhập

Trong những năm qua, hài quan là một trong những đơn vị luôn đi đầu trong công tác hội nhập, hợp tác quốc tế. Đặc biệt, trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang ngày càng hội nhập sâu, rộng vào kinh tế tế thế giới, cai trò của Hải quan Việt Nam cũng đã khẳng định vai trò của mình khi tham gia hợp tác song phương và đa phương...

Trong hợp tác song phương, đến nay, có 13 Hiệp định cấp chính phủ và 21 Thỏa thuận cấp Ngành liên quan đến lĩnh vực hải quan được ký kết.

Hải quan Việt Nam đã đẩy mạnh quan hệ hợp tác với hải quan các nước đã được mở rộng từ các nước bạn bè truyền thống sang hợp tác với hải quan các nước có quan hệ kinh tế thương mại lớn với Việt Nam. 

Hoạt động hợp tác quốc tế nhằm mục đích quản lý tốt hơn hoạt động xuất nhập khẩu thông qua việc trao đổi thông tin nghiệp vụ, học tập kinh nghiệm nghiệp vụ.

Nhiều hiệp định, thoả thuận hợp tác hải quan đã được ký kết, nhằm nâng cao hiệu quả tạo thuận lợi cho hàng hoá xuất nhập khẩu, phương tiện xuất nhập cảnh qua biên giới.

Cùng với đó, Hải quan Việt Nam cũng luôn tăng cường đấu tranh phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển các chất ma tuý hàng cấm qua biên giới, nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật đảm bảo an ninh, chủ quyền lợi ích kinh tế quốc gia, xứng đáng với vai trò "người gác cửa nền kinh tế".

Bên cạnh việc đẩy mạnh hợp tác song phương, trong những năm qua, Hải quan Việt Nam cũng không ngừng mở rộng hợp tác đa phương.

Điển hình nhất của việc mở rộng hợp tác là từ tháng 7/1993, Hải quan Việt Nam đã gia nhập Tổ chức Hải quan Thế giới. Việc gia nhập Tổ chức Hải quan Thế giới đã giúp cho Hải quan Việt Nam chuyển dần từng bước tiếp cận với các chuẩn mực và thông lệ hải quan tiên tiến của thế giới.

Mặt khác, tham gia vào quá trình đàm phán và chuẩn bị cho việc thực hiện các cam kết về hải quan trong khuôn khổ WTO năm 2006 cũng được đánh giá là một dấu mốc quan trọng, đánh dấu sự trưởng thành của Hải quan Việt Nam.

Không dừng lại ở đó, trong những năm gần đây, Hải quan Việt Nam còn chủ động và tiến hành hội nhập sâu rộng trong khuôn khổ thể chế đa phương như: ASEAN, APEC, ASEM, GMS... trên cả cấp độ tiểu khu vực, khu vực và thế giới...

Tăng cường hợp tác trong giai đoạn mới

Trên cơ sở nền tảng hợp tác quốc tế đã đạt được trong những năm quan, năm 2017, ngành Hải quan xác định sẽ tiếp tục mở rộng, tăng cường mở rộng, xây dựng củng cố các mối quan hệ hợp tác, đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới.

Theo đó, Tổng cục Hải quan đã đề ra 6 nhiệm vụ trọng tâm của Hải quan Việt Nam về hợp tác và hội nhập quốc tế trong giai đoạn 2016-2020. Cụ thể:

Một là, tăng cường và mở rộng quan hệ hợp tác song phương chú trọng đến công tác hợp tác chống buôn lậu;

Hai là, triển khai thực hiện các cam kết quốc tế đa phương liên quan đến quản lý hải quan đặc biệt là hoàn thiện cơ sở pháp lý cho các nội dung còn chưa được quy định và các giải pháp cụ thể cho các lĩnh vực nghiệp vụ liên quan đến cơ chế một cửa, quản lý rủi ro, xác định trước và quy định về kiểm tra xuất xứ...;

Ba là, tăng cường đội ngũ công chức làm công tác và hội nhập và hợp tác quốc tế;

Bốn là, tăng cường công tác chỉ đạo và tổ chức thực hiện;

Năm là, tăng cường công tác thông tin tuyên truyền, đối ngoại;

Sáu là, xây dựng và quản lý tốt các chương trình/dự án hỗ trợ kỹ thuật.​

Hải quan Việt Nam cũng xác định rõ mục tiêu duy trì và tăng cường hợp tác thực chất với các cơ quan hải quan trên thế giới nhằm tạo thuận lợi thương mại và tăng cường kiểm soát đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và vận chuyển trái phép hàng cấm và các chất ma túy qua biên giới.

Đảm bảo việc đàm phán, triển khai, thực hiện các cam kết về hội nhập liên quan đến hải quan một cách hiệu quả, đáp ứng mục tiêu bảo vệ lợi ích chủ quyền kinh tế quốc gia.

Qua đó, tiếp tục khẳng định được hình ảnh và thể hiện được vai trò chủ động, tích cực và là thành viên có trách nhiệm trên các diễn đàn hải quan quốc tế, đa phương và khu vực.

Bên cạnh các mục tiêu đã được xác định đó, Tổng cục Hải quan nhận định, trong thời gian tới, tình hình khu vực và thế giới với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin và truyền thông tác động đến thương mại quốc tế và các lĩnh vực của đời sống.

Sự phát triển của các hình thức thương mại gắn với vận tải quốc tế, kéo theo tội phạm có tổ chức hoạt động linh hoạt, đa dạng hơn và thực hiện các hoạt động bất hợp pháp như trốn thuế, gian lận thuế, vận chuyển buôn bán hàng cấm, vũ khí, ma túy, hàng giả, hàng nhái…Việc thất thu ngân sách vẫn còn nhiều nguy cơ do sự gian lận thuế và trốn thuế…

Chính vì vậy, mục tiêu của Kế hoạch là đến năm 2020 đưa hoạt động hợp tác và hội nhập quốc tế chuyên nghiệp, hoạt động có hiệu quả, đáp ứng yêu cầu quản lý, mang lại lợi ích thực chất và đáp ứng yêu cầu cải cách, phát triển, hiện đại hóa ngành Hải quan. 

Đồng thời chú trọng đến mở rộng nâng cấp hệ thống thông quan tự động, áp dụng đầy đủ các chuẩn mực quốc tế về nghiệp vụ và quản lý hải quan.

Tăng cường mở rộng quan hệ hợp tác với hải quan các nước là đối tác kinh tế thương mại quan trọng của Việt Nam nhằm mục đích bảo vệ lợi ích kinh tế và ngăn chặn, phòng chống các vi phạm về hải quan tạo thuận lợi cho thương mại, đầu tư và giao lưu đi lại giữa Việt Nam với các nước. 

Với các mục tiêu, kế hoạch đã cụ thể, tin tưởng rằng, hoạt động hợp tác và hội nhập quốc tế được tiến hành một cách chủ động, là nhân tố tích cực cho việc xây dựng một cơ quan hải quan hiện đại, chuyên nghiệp, có những đóng góp tích cực cho hải quan thế giới về các chuyên đề nghiệp vụ, các sáng kiến hợp tác khu vực.