Hội nghị diễn ra trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức. Các báo cáo cập nhật của IMF, ADB và ECB tại Hội nghị đều đưa ra những đánh giá thận trọng về kinh tế toàn cầu. Các dự báo tăng trưởng đều giảm so với báo cáo cập nhật 3 tháng trước, đặc biệt là đối với các trụ cột kinh tế toàn cầu như Châu Âu, Trung Quốc và Ấn Độ.

Cùng với một Châu Âu đang phải tiếp tục nỗ lực duy trì sự toàn vẹn của khu vực và giúp đỡ các nước thành viên vượt qua giai đoạn khủng hoảng khó khăn, sự suy giảm tăng trưởng của Trung Quốc và Ấn Độ được coi là những nguyên nhân quan trọng kéo giảm tăng trưởng khu vực Châu Á và cả tăng trưởng kinh tế toàn cầu.

Các Bộ trưởng Tài chính đã lựa chọn chủ đề “Tăng cường quan hệ đối tác năng động, chia sẻ tăng trưởng năng động” làm chủ  đề chính cho Hội nghị lần này, với hàm ý trong bối cảnh khó khăn, việc tăng cường hợp tác giữa hai khu vực có ý nghĩa đặc biệt quan trọng góp phần giúp cả hai bên vượt qua khủng hoảng. Chủ đề của cả 3 phiên thảo luận trong hội nghị đều xoay quanh nội dung chia sẻ thông tin, kinh nghiệm và đưa ra các định hướng, giải pháp nhằm tăng cường mối quan hệ hợp tác giữa hai khu vực.

Đề cao sự năng động của các nền kinh tế đang nổi ở khu vực Châu Á

Trong phiên thứ nhất, các Bộ trưởng đã  trao đổi về những diễn biến gần đây về kinh tế tài chính của cả hai khu vực. Các Bộ trưởng đề cao sự năng động của các nền kinh tế đang nổi ở khu vực Châu Á, đồng thời ghi nhận những nỗ lực của các nền kinh tế Châu Âu trong việc duy trì sự toàn vẹn và ổn định của khu vực, giảm mất cân đối nội bộ, và cải thiện các chức năng của thị trường tài chính, và hy vọng kinh tế Châu Âu sẽ dần phục hồi và thoát khỏi khủng hoảng.

Các Bộ trưởng đã tập trung trao đổi về các thoả thuận tài chính khu vực hiện đang hoạt động tại Châu Á và Châu Âu trong phiên thứ hai của Hội nghị. Các Bộ trưởng đánh giá cao mô hình Đa phương hoá sáng kiến Chiêng Mai (CMIM) của các nước ASEAN+3, coi đó là một kết quả quan trọng của quá trình hợp tác kinh tế và tài chính của các nước ASEAN+3. Các Bộ trưởng cũng hy vọng Cơ chế Bình ổn Châu Âu (ESM) sẽ đóng góp một cách hiệu quả vào quá trình ổn định tài chính và phục hồi tăng trưởng trong khu vực.

Tại phiên họp thứ ba với chủ đề quan hệ đối tác Á – Âu nhằm nâng cao thương mại và đầu tư liên khu vực, các Bộ trưởng đã tái khẳng định cam kết nâng cao thương mại và đầu tư liên khu vực. Nhận thức tiềm năng trong quan hệ thương mại và đầu tư giữa hai khu vực, các Bộ trưởng đã trao đổi các biện pháp nhằm tăng cường quan hệ giữa hai khu vực và quyết định sẽ tiếp tục hỗ trợ cho quan hệ liên khu vực này thông qua việc cải thiện môi trường tài chính. Bên cạnh đó, các Bộ trưởng cũng ghi nhận tiến bộ trong Hội nghị Tổng cục trưởng Hải quan ASEM và các hành động tiếp theo, đặc biệt trong các lĩnh vực ưu tiên, như Thuận lợi hoá thương mại và An ninh Chuỗi cung ứng, Chống vi phạm về Sở hữu trí tuệ, Bảo vệ xã hội và môi trường.

Kết thúc Hội nghị, các Bộ trưởng đã nhất trí thông qua Tuyên bố của Chủ trì hội nghị nhấn mạnh những kết quả trao đổi cũng như những kiến nghị của Hội nghị trình lên Hội nghị Cấp cao ASEM lần thức 9 sẽ tổ chức tại Lào vào ngay 5-6/11/2012.

Việt Nam tích cực tham gia vào các hoạt động của Hội nghị

Đoàn đại biểu Bộ Tài chính Việt Nam do Thứ trưởng Trương Chí Trung dẫn đầu đã tham gia tích cực vào các hoạt động của Hội nghị. Về mục tiêu nâng cao thương mại và đầu tư liên khu vực, hiện nay quan hệ thương mại song phương giữa hai khu vực chỉ chiếm một phần nhỏ, khoảng 15% trong tổng kim ngạch thương mại của Châu Á, và 27% tổng kim ngạch thương mại Châu Âu. Tỷ trọng này là chưa tương xứng với vị trí và quy mô kinh tế của cả hai khu vực. Việc tăng cường quan hệ thương mại và đầu tư liên khu vực cho tương xứng với tiềm năng của hai khu vực là cần thiết. Đây là nội dung quan trọng nhất, được rất nhiều nước thành viên quan tâm phát biểu và nhất trí tại Hội nghị.

Về thúc đẩy mô hình đối tác công tư (PPP) trong các dự án cơ sở hạ tầng, trong tháng 7 vừa qua, Việt Nam đã tổ chức thành công phiên đối thoại giữa các quan chức chính phủ với các chuyên gia APEC về phát triển mô hình PPP trong khu vực APEC. Cuộc đối thoại đã đem lại nhiều kiến thức và kinh nghiệm quý báu cho các nhà quản lý Việt Nam cũng như các chuyên gia APEC. PPP là một mô hình tốt, giúp các nước trong cả hai khu vực Châu Á và Châu Âu tăng cường sự tham gia của khu vực tư nhân vào tài trợ cho các dự án cơ sở hạ tầng, góp phần tăng trưởng và tạo công ăn việc làm.

Bên lề Hội nghị, đoàn Việt Nam đã có các hoạt động tiếp xúc và trao đổi song phương với một số đối tác quan trọng (Trưởng đoàn Bộ Tài chính Úc và Trưởng đoàn Bộ Tài chính Hà Lan). Đoàn Việt Nam và các bên đối tác đã trao đổi về tình hình kinh tế vĩ mô của mỗi nước như các vấn đề hợp tác cùng quan tâm.