Theo Công văn số 991/TTg-ĐMDN của Thủ tướng Chính phủ, trong giai đoạn 2017-2020 sẽ tiến hành cổ phần hóa 127 DN. Năm 2017, đã hoàn thành cổ phần hóa 44 DN; Năm 2018 cổ phần hóa 64 DN. Như vậy, trong năm 2019 sẽ phải thực hiện cổ phần hóa 18 DN và năm 2020 cổ phần hóa 01 DN.

Tuy nhiên, trong 6 tháng đầu năm 2019, chỉ có 6 DN được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án cổ phần hóa, trong đó chỉ có 1 DN thuộc danh mục theo công văn số 991/TTg-ĐMDN. Lũy kế đến tháng 6/2019, có 35/127 DN cổ phần hóa thuộc danh mục phải cổ phần đạt 27,5% kế hoạch.

Bên cạnh đó, theo Quyết định số 1232/QĐ-TTg ngày 17/8/2017 của Thủ tướng Chính phủ thì giai đoạn 2017 – 2020 phải thực hiện thoái khoảng 60.000 tỷ đồng vốn nhà nước tại các DN. Trong năm 2017 đã thoái vốn tại 135 DN; Năm 2018, thoái vốn tại 181 DN. Như vậy, theo kế hoạch, năm 2019 còn phải thoái vốn tại 62 DN; và năm 2020, thoái vốn tại 28 DN.

Đồng thời, theo Danh mục đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1232/QĐ-TTg, giai đoạn 2017-2020 phải hoàn thành thoái vốn 403 DN. Đến nay, đã thoái vốn nhà nước tại 88 DN thuộc Danh mục trên, đạt 21,8% kế hoạch đề ra.

Tính riêng trong 6 tháng đầu năm 2019, đã hoàn thành việc thoái vốn nhà nước tại 30 DN với giá trị sổ sách là 2.517,694 tỷ đồng, thu về 4.589,335 tỷ đồng. Trong đó, số DN thoái vốn theo Quyết định số 1232/QĐ-TTg là 10 DN với giá trị sổ sách là 759,637 tỷ đồng, thu về 1.658,119 tỷ đồng. Lũy kế từ năm 2016 đến nay, đã thoái vốn nhà nước tại 88 đơn vị, đạt 21,8% kế hoạch đề ra, với giá trị sổ sách 4.549,685 tỷ đồng, thu về 8.765,393 tỷ đồng.

Cũng theo báo cáo của Bộ Tài chính, số tiền thu từ cổ phần hóa, thoái vốn nộp về Quỹ Hỗ trợ sắp xếp và phát triển DN trong 6 tháng đầu năm 2019 đạt 4.486 tỷ đồng. Lũy kế giai đoạn từ năm 2016 đến hết tháng 6/2019 đạt 177.244 tỷ đồng.

Đồng thời, trong 6 tháng đầu năm 2019, Bộ Tài chính đã chuyển 30.000 tỷ đồng từ Quỹ Hỗ trợ sắp xếp và phát triển DN vào NSNN, số còn phải chuyển về NSNN trong năm 2019 là 20.000 tỷ đồng. Tính chung từ năm 2016 đến quý I/2019, đã chuyển 185.000 tỷ đồng, còn phải chuyển 65.000 tỷ đồng từ Quỹ vào NSNN theo Nghị quyết số 26/2016/QH14 ngày 10/11/2016 của Quốc hội.

Như vậy, nhìn chung tiến độ thoái vốn, cổ phần hóa DNNN còn chậm so với kế hoạch đề ra. Nguyên nhân của tình trạng này là do việc rà soát, hoàn thiện đồng bộ hệ thống các cơ chế, chính sách theo chủ trương mới của Đảng để thúc đẩy quá trình cơ cấu lại DNNN, sắp xếp xử lý nhà, đất còn chưa theo kịp thực tiễn.

Bên cạnh đó, một số bộ, ngành, địa phương, tập đoàn kinh tế, tổng công ty, DNNN chưa thực sự nghiêm túc triển khai kế hoạch cổ phần hóa, thoái vốn, cơ cấu lại DNNN theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và chấp hành chế độ báo cáo.

Vai trò, nhận thức, trách nhiệm của người đứng đầu DN, đơn vị còn chưa cao, chưa quyết liệt trong việc đổi mới hoạt động của DN, công khai minh bạch, đúng quy định pháp luật, đảm bảo nguyên tắc thị trường, chống lợi ích nhóm trong cổ phần hóa và thoái vốn nhà nước.

Theo Bộ Tài chính, quá trình cổ phần hóa DNNN cần có nhiều thời gian để xử lý vướng mắc về tài chính, đất đai, lao động trong giai đoạn trước cổ phần hóa làm kéo dài thời gian thực hiện cổ phần hóa.

Đặc biệt là vấn đề xác lập hồ sơ pháp lý đất đai do Ủy ban nhân dân địa phương thực hiện còn chậm, kéo dài thời gian hơn so với quy định dẫn đến các DN phải điều chỉnh tiến độ cổ phần hóa.Do vậy, trong thời gian tới cần đẩy nhanh nhanh vấn đề này.

Đồng thời, cần nêu cao trách nhiệm của thủ trưởng, người đứng đầu các bộ, ngành, địa phương, Ủy ban quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp phải có trách nhiệm đôn đốc các tập đoàn, tổng công ty, DNNN trong triển khai thực hiện phương án cổ phần hóa, thoái vốn, cơ cấu lại DNNN đã được phê duyệt....