Tham gia Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam thăm chính thức Hoa Kỳ có các đồng chí: Tòng Thị Phóng, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Quốc hội; Lê Thanh Hải, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh; Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh; Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương Hoàng Bình Quân; Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh; Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng; Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Văn Bình; Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng; Thượng tướng Tô Lâm, Thứ trưởng Bộ Công an...

Tạo nền móng vững chắc cho quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ

Chuyến thăm Hoa Kỳ của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng có ý nghĩa lịch sử, diễn ra đúng vào dịp kỷ niệm 20 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Hoa Kỳ, 40 năm chấm dứt chiến tranh, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước và hai năm thiết lập quan hệ đối tác toàn diện giữa hai nước. Quan trọng hơn, chuyến thăm lần này của Tổng Bí thư nhằm thúc đẩy quan hệ hợp tác song phương phát triển tích cực, ổn định trong thời gian tới, làm sâu sắc thêm quan hệ đối tác toàn diện giữa Việt Nam và Hoa Kỳ. Hai bên cũng sẽ trao đổi, chia sẻ quan điểm về một số vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm.

Quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ kể từ khi bình thường hóa năm 1995 đã và đang tiếp tục phát triển, mở rộng và đi vào chiều sâu trong tất cả các lĩnh vực, mang lại nhiều lợi ích cho nhân dân hai nước.

Kể từ khi bình thường hóa, quan hệ chính trị-ngoại giao giữa Việt Nam và Hoa Kỳ đã phát triển từng bước vững chắc với các chuyến thăm lẫn nhau thường xuyên hơn giữa các nhà lãnh đạo cấp cao. Dấu mốc quan trọng trong quan hệ hai nước được đánh dấu từ năm 1995 đến nay khi hai nước đã có 5 chuyến thăm cấp cao gồm Tổng thống Hoa Kỳ Bill Clinton và George W. Bush thăm Việt Nam năm 2000 và 2006; Thủ tướng Chính phủ Phan Văn Khải, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang thăm chính thức Hoa Kỳ trong các năm 2005, 2007, 2008 và 2013.

Và mới đây nhất là chuyến thăm Hoa Kỳ của Bộ trưởng Bộ Công an Trần Đại Quang diễn ra hồi tháng 3/2015. Chuyến thăm này đã đánh dấu dấu mốc quan trọng giữa Việt Nam và Hoa Kỳ bắt đầu hợp tác trong lĩnh vực an ninh, tức là quan hệ đối tác toàn diện đang hướng tới quan hệ đối tác chiến lược. Trong chuyến thăm Hoa Kỳ, Bộ trưởng Trần Đại Quang đã có các cuộc hội đàm với tất cả các cơ quan an ninh đối nội và đối ngoại của Hoa Kỳ, với nghị sỹ có nhiều ảnh hưởng tới hệ thống chính trị Hoa Kỳ.

Nội dung của các cuộc hội đàm bao gồm một loạt vấn đề từ hợp tác thực thi pháp luật, chia sẻ thông tin, phòng chống các mối đe dọa xuyên quốc gia... tới vấn đề nhạy cảm như cơ chế để Đội Hòa bình của Mỹ vào Việt Nam, yêu cầu Hoa Kỳ không dung túng cho các lực lượng phản động chống phá chính quyền Việt Nam... Những nội dung Hội đàm trên đây góp phần làm sâu sắc thêm quan hệ đối tác toàn diện Việt Nam – Hoa Kỳ.

Chuyến thăm Hoa Kỳ từ ngày 7/7-10/7/2015 và cuộc hội đàm giữa Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng với Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama tại Nhà Trắng (ngày 7/7) được dư luận quốc tế đánh giá là “nấc thang cao hơn” trong khuôn khổ quan hệ đối tác toàn diện được thiết lập giữa hai nước từ năm 2013.

Ý nghĩa hơn là cuộc gặp gỡ giữa lãnh đạo cao nhất của hai nước đã từng đối đầu và hiện có chế độ chính trị khác nhau, nhưng sự kiện này diễn ra đúng dịp kỷ niệm 20 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Hoa Kỳ. Ngoài ra, chuyến thăm mang tính biểu tượng và ý nghĩa quốc tế do vai trò ngày càng tăng của quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ đối với khu vực, quốc tế. Đặc biệt, Tổng Bí thư sẽ gặp, trao đổi với Tổng Thư ký Liên Hợp quốc Ban Ki Moon.

Củng cố niềm tin, hợp tác toàn diện

Nhìn lại quan hệ song phương giữa hai nước trong suốt 20 năm qua có thể thấy, dấu mốc quan trọng trong mối quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ là chuyến thăm Hoa Kỳ của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang hồi tháng 7/2013.

Chuyến thăm này đã xã lập quan hệ đối tác toàn diện giữa hai nước và tạo ra cơ chế hợp tác sâu rộng hơn giữa hai nước trên 9 lĩnh vực ưu tiên gồm chính trị-ngoại giao; kinh tế-thương mại; khoa học-công nghệ; giáo dục-đào tạo; môi trường và sức khỏe; giải quyết hậu quả chiến tranh; quốc phòng-an ninh; bảo vệ và thúc đẩy quyền con người; văn hóa, thể thao và du lịch.

Trong những năm qua, hợp tác kinh tế - thương mại là điểm sáng nhất trong quan hệ hai nước. Hoa Kỳ trong nhiều năm qua giữ vị trí là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Tổng kim ngạch thương mại hai chiều năm 2014 đạt khoảng 36 tỷ USD so với 94,9 triệu USD năm 1994, trong đó Việt Nam xuất sang Hoa Kỳ 28 tỷ USD. Hoa Kỳ cũng là nhà đầu tư nước ngoài lớn thứ 7 vào Việt Nam với khoảng 700 dự án có tổng vốn đầu tư gần 10,7 tỷ USD.

Đáng chú ý, hai bên đã đạt được những tiến triển thực chất hơn trong đàm phán về Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), sắp tới việc đàm phán này cần tiến tới một TPP đảm bảo phù hợp với trình độ phát triển và lợi ích của các bên tham gia.

Hợp tác về giáo dục và đại học cũng là một điểm nổi bật trong bức tranh chung của quan hệ hai nước. Theo số liệu ngày 17/12/2014 của Viện giáo dục quốc tế Hoa Kỳ (IIE), trong niên khóa 2013-2014, sinh viên Việt Nam theo học tại các trường đại học và cao đẳng của Hoa Kỳ là 16.579 người, đứng thứ 8 trong số những nước có đông sinh viên ở Hoa Kỳ và đứng đầu trong các nước khu vực Đông Nam Á. Có hơn 70% sinh viên Việt Nam học cấp đại học ở Hoa Kỳ và 17% cấp sau đại học.

Về tiềm năng hợp tác khoa học công nghệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ có những tiến triển tốt, từ khi Hiệp định hạt nhân dân sự 123 chính thức có hiệu lực từ ngày 10/9/2014, mở ra cơ hội lớn cho hợp tác giữa hai nước trong lĩnh vực hạt nhân dân sự đầy tiềm năng.

Về quan hệ đa phương, Việt Nam và Hoa Kỳ cũng đã hợp tác ngày càng hiệu quả tại các diễn đàn đa phương như diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á-Thái bình dương (APEC), Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF), Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN mở rộng (ADMM+), Hội nghị cấp cao Đông Á (EAS) và Liên hợp quốc.

Có thể nói, chuyến thăm chính thức của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tới Hoa Kỳ có ý nghĩa lịch sử nhằm tiếp tục triển khai đường lối đối ngoại hòa bình, độc lập, tự chủ, hữu nghị, hợp tác, đa phương hóa, đa dạng hóa, đưa các quan hệ đối tác đi vào chiều sâu thiết thực và hiệu quả, vì lợi ích của mỗi quốc gia, dân tộc, đồng thời góp phần vì hòa bình, ổn định, hợp tác, phát triển ở khu vực và trên thế giới./.