Truyền thông và học giả quốc tế:

Nhìn nhận tích cực về chuyến thăm Hoa Kỳ của Tổng Bí thư

Hà Minh

Những ngày qua, không chỉ báo chí quốc tế đưa tin đậm nét về chuyến thăm Hoa Kỳ (từ ngày 7/7-10/7) của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng mà các học giả, nhà nghiên cứu quốc tế đã có những đánh giá, bình luận tích cực xung quanh sự kiện này.

Báo chí quốc tế đưa tin đậm nét

Trong những ngày thăm và làm việc tại Hoa Kỳ của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhiều hãng thông tấn, báo chí quốc tế đã đưa tin đậm nét về chuyến thăm này.

Hãng tin AP của Mỹ đưa tin, các quan chức Hoa Kỳ mong muốn tăng cường quan hệ hợp tác với Việt Nam, coi đây là trục trong chính sách hướng đến châu Á của Tổng thống Barack Obama. Đánh giá chung về mối quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ, hãng tin AP, cho rằng mặc dù còn nhiều vấn đề khác biệt nhưng đối thoại là điều cần thiết giữa Hoa Kỳ và Việt Nam.

Tờ New York Times của Mỹ cũng có bài viết khá sâu về mối quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ nhân chuyến thăm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Báo này cho rằng, 40 năm sauchiến tranh tại Việt Nam và sau 20 năm bình thường hóa quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ, chuyến thăm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đến Hoa Kỳ đã đưa mối quan hệ song phương lên một tầm cao mới. “Trong bối cảnh hiện nay, có nhiều lý do để khiến mối quan hệ hai nước trở nên gần gũi hơn, vì điều này mang lại lợi íchcho cả Hoa Kỳ và Việt Nam”, tờ New York Times nhận định.

Nhìn nhận ở lĩnh vực hợp tác kinh tế - tài chính, hãng tin Reuters của Anh nhận định, Citybank của Hoa Kỳ sẽ thành lập ngân hàng 100% vốn nước ngoài tại Việt Nam, sau khi nhận được thư chấp nhận về mặt nguyên tắc đối với kế hoạch trong chuyến thăm Hoa Kỳ của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Trong khi đó, với tựa đề “Một kỷ nguyên mới trong quan hệ Hoa Kỳ - Việt Nam: Chuyến thăm của người đứng đầu Đảng Cộng sản Việt Nam báo hiệu tầm quan trọng của quan hệ đối tác” đăng trên trang nhất của tờ The Washington Times, đã phản ánh khá rõ nét về mối quan hệ đối tác mới giữa Việt Nam và Hoa Kỳ. Tờ báo này nhìn nhận, mối quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ đang được mở rộng thúc đẩy các sáng kiến nhằm tăng cường mối quan hệ hai bên, và nhấn mạnh chiến lược tái cân bằng đối với khu vực châu Á - Thái Bình Dương của Hoa Kỳ.

TờWall Street Journalđánh giá Chính phủ Tổng thống Obama đang nỗ lực mở rộng quan hệ kinh tế và chiến lược với các đối tác châu Á chủ chốt, trong đó có Việt Nam. Theo tờ báo này, các nhà kinh tế và nhiều quan chức Chính phủ Mỹ cũng đánh giá Việt Nam thể hiện rõ tiềm năng kinh tế và chiến lược từ Hiệp định đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP). Việt Nam được dự báo đạt được nhiều lợi ích kinh tế từ TPP. Tùy thuộc vào kết quả đàm phán cuối cùng, TPP có thể đưa Việt Nam trở thành một trung tâm sản xuất toàn cầu.

Ngày 9/7/2015, Tạp chí Political Events đã đăng bài biết của ông Vinod Anand, chuyên viên cao cấp tại Viện Nghiên cứu quốc tế Vivekananda, có trụ sở tại New Delhi, Ấn Độ với tiêu đề “Quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ đang bước vào một thời kỳ mới”. Bài viết của ông Vinod Anand đã điểm lại mối quan hệ giữa hai bên và nhìn nhận: Mối quan hệ Việt Nam – Hoa kỳ đạt được đà phát triển mạnh hơn từ năm 2013, khi Hoa Kỳ và Việt Na tuyên bố thiết lập đối tác toàn diện, đưa quan hệ hai bên lên một tầm cao mới.

Đáng chú ý, bài viết của ông Vinod Anand còn đánh giá về hợp tác quốc phòng và an ninh giữa Việt Nam và Hoa Kỳ, vốn đã từng bước phát triển, có thể sẽ được đẩy mạnh hơn nữa với việc Hoa Kỳ bãi bỏ lệnh cấm xuất khẩu vũ khí sát thương cho Việt Nam.

Không dừng lại ở đó, tờ Asahi Shimbun (Nhật Bản) viết, Việt Nam – Hoa Kỳ đang tìm cách tăng cường mối quan hệ hợp tác để đối phó với các thách thức kinh tế và chiến lược. Còn nhật báo El Sol de Mexico xuất bản tại Mexico City nhận định, đây là chuyến thăm đầu tiên của một Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam tới Hoa Kỳ trong bối cảnh hai nước kỷ niệm 20 năm thiết lập quan hệ ngoại giao.
Cũng theo báo El Sol de Mexico,chuyến thăm Hoa Kỳ của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là điểm nhấn trong tiến trình thắt chặt quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ trong vòng 3 năm trở lại đây.

Tờ Deutsche Welle (Đức),trong bài viết có tựa đề “Việt Nam và Hoa Kỳ xích lại gần hơn”, nhận định chuyến thăm Hoa Kỳ của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là một nỗ lực nhằm tăng cường quan hệ song phương Việt Nam – Hoa Kỳ, trong bối cảnh Trung Quốc có ảnh hưởng ngày càng lớn trong khu vực. “Hợp tác kinh tế giữa hai nước và các vấn đề an ninh khu vực được dự kiến sẽ chiếm vị trí cao nhất trong chương trình nghị sự của chuyến thăm. Cả hai nước đều nằm trong 12 quốc gia tham gia đàm phán TPP”, bài báo viết.

Học giả đánh giá tích cực

Bên cạnh việc báo chí quốc tế đưa tin đậm nét về chuyến thăm Hoa Kỳ của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, các học giả cũng đưa ra những bình luận, đánh giá tích cực về chuyến thăm này.

Học giả Greg Poling, Viện Nghiên cứu chiến lược và quốc tế của Mỹ cho rằng, chuyến thăm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thật sự mang tính biểu tượng lớn, đặc biệt là cuộc gặp giữa Tổng Bí thư và Tổng thống Obama ở phòng Bầu dục. Điều đó cho thấy một kỷ nguyên mới trong quan hệ Việt - Mỹ được thiết lập chỉ hai thập kỷ sau khi hai nước bình thường quan hệ ngoại giao. Dựa trên ý nghĩa này, cuộc gặp giữa Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Obama thật sự giúp tăng niềm tin giữa hai quốc gia. Ngoài ra, lãnh đạo hai nước cũng đã thảo luận các vấn đề cốt lõi bao gồm Biển Đông, TPP, quyền con người.

Theo ông Greg Poling, những điểm nhấn trong bản tuyên bố tầm nhìn chung chính là sự cam kết hợp tác trên nhiều lĩnh vực quan trọng như TPP, các vấn đề hậu quả chiến tranh, giao lưu nhân dân, hợp tác giáo dục, khoa học và công nghệ... Tuyên bố tầm nhìn chung phản ánh sự toàn diện của mối quan hệ đối tác toàn diện trong cuộc gặp giữa Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và Tổng thống Obama tại Nhà Trắng năm 2013. Chuyến thăm của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng sẽ tìm cách đưa mối quan hệ đối tác toàn diện này tiến xa hơn nữa.

Còn GS., Zachary Abuza, hiện giảng dạy tại trường Đại học Simmons (Mỹ), những cuộc trao đổi lãnh đạo cấp cao hai nước rõ ràng sẽ giúp thúc đẩy quan hệ song phương. Nhưng quan trọng hơn, chính quyền Tổng thống Barack Obama xem Việt Nam như là một đối tác chiến lược quan trọng trong khu vực, đặc biệt ở khía cạnh kinh tế.

GS., Zachary Abuza nhìn nhận, việc Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tán thành TPP chính là một cột mốc lịch sử, giúp trao nhiều quyền hơn cho những nhà cải cách trong việc đẩy nhanh cải cách DNNN. Đối với cả hai bên, cuộc gặp lịch sử giữa Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Barack Obama khiến các lĩnh vực hợp tác Việt - Mỹ trở nên khả thi hơn.

“Đây là lần đầu tiên một Tổng Bí thư của Đảng Cộng sản Việt Nam thăm Hoa Kỳ, lại trùng với dịp kỷ niệm 20 năm ngày bình thường hóa quan hệ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam. Mặc dù tính biểu tượng này dĩ nhiên quan trọng, hai chính phủ sẽ hy vọng thành tựu cụ thể từ chuyến thăm cũng lớn không kém. Có nhiều vấn đề mà hai bên có thể đạt được tiến bộ có ý nghĩa”, James Bellacqua, nhà phân tích châu Á của CNA, Virginia, Hoa Kỳ nhận định.

Collin Koh Swee Lean, Viện Nghiên cứu Quốc phòng và Chiến lược, Đại học Công nghệ Nanyang (Singapore) cho hay, trong khung cảnh chính sách đối ngoại “cân bằng” của Việt Nam, chuyến thăm Hoa Kỳ của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhằm duy trì cân bằng giữa các cường quốc khác nhau. Đặc biệt, chuyến thăm này của nhà lãnh đạo Việt Nam cũng nhằm mở rộng quan hệ song phương đã được tăng cường gần đây và sẽ nhấn mạnh khía cạnh quốc phòng, an ninh./.