Cách mạng công nghiệp 4.0 đã thúc đẩy và làm bùng nổ thương mại toàn cầu. Trong bối cảnh đó, Hải quan đóng một vai trò quan trọng trong việc đảm bảo đồng thời tạo thuận lợi thương mại, thực thi các nhiệm vụ đáp ứng yêu cầu, quy định của pháp luật quốc gia và phù hợp với thông lệ quốc tế. Sự gia tăng về lưu lượng hàng hóa, hành khách, phương tiện vận tải cùng với công cuộc chuyển đổi số trong quản lý nhà nước về hải quan đã khiến cơ quan hải quan thay đổi cách thức quản lý cũng như phương pháp thực thi nhiệm vụ. Theo đó, từ năm 2011 đến nay, cơ quan hải quan đã áp dụng và triển khai phương pháp quản lý tuân thủ dựa trên quản lý rủi ro cả về chiều rộng lẫn chiều sâu.

Quản lý tuân thủ và quản lý rủi ro là các cơ chế quản lý hiện đại đang được áp dụng trong quản lý thuế hiện nay. Theo xu thế chung, cơ chế quản lý rủi ro đang được chuyển dần sang cơ chế quản lý tuân thủ nhằm tạo điều kiện tốt nhất thúc đẩy sự tuân thủ tự nguyện pháp luật thuế của người nộp thuế. Bài viết phân tích những khía cạnh lý thuyết của quản lý tuân thủ và quản lý rủi ro cũng như thực trạng áp dụng cơ chế quản lý rủi ro trong quản lý thuế ở Việt Nam từ đó gợi mở những giải pháp nhằm áp dụng cơ chế quản lý tuân thủ trong thời gian tới.

Quản lý tuân thủ là một khái niệm đã được nhắc tới nhiều đối với hải quan trên thế giới. Tuy nhiên, đây là một nội dung còn thiếu và yếu của quản lý nhà nước trong lĩnh vực hải quan của Việt Nam, nhất là khi giao dịch trực tuyến trở thành thói quen trong hành vi tiêu dùng của xã hội đang số hóa. Bài viết làm rõ quá trình quản lý tuân thủ đối với các doanh nghiệp xuất, nhập khẩu thông qua phương thức giao dịch thương mại điện tử và đề xuất các giải pháp chính sách liên quan.