Ảnh hưởng từ dịch tả lợn châu Phi khiến nguồn cung thịt lợn trên thị trường sụt giảm mạnh cùng với giá gas và xăng dầu tăng, điều chỉnh giá dịch vụ giáo dục tại các địa phương đã tác động tiêu cực tới chỉ số giá tiêu dùng (CPI) trong tháng 10.

Bà Đỗ Thị Ngọc, Vụ trưởng Vụ Thống kê (Tổng cục Thống kê), nhận định mặc dù “Ngân hàng Nhà nước kiên định chính sách tiền tệ linh hoạt, giữ vững mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô đã góp phần kiềm chế CPI trong tháng tăng ở mức 0,59% so với tháng 9, nhưng đây vẫn là mức cao nhất trong 3 năm qua.”

Với mức tăng trên, CPI tháng 10 đã tăng 2,79% so với tháng 12/2018 và nhích 2,24% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, bình quân 10 tháng, CPI tăng 2,48% so với cùng kỳ và là mức tăng bình quân thấp nhất trong 3 năm gần đây.

Hàng hóa và dịch vụ đồng loạt “leo thang”

Cụ thể hơn, bà Ngọc cho biết trong rổ tính CPI có 10/11 nhóm hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng chính tăng giá. Theo đó, nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng cao nhất 1,04% và nhóm hàng hóa, dịch vụ khác tăng thấp nhất 0,17%, riêng nhóm bưu chính viễn thông giảm 0,06%.

Theo Báo cáo của Tổng cục Thống kê, dịch tả lợn Châu Phi đã lan ra 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và tính đến ngày 22/10, tổng số lợn phải tiêu hủy lên đến 5,69 triệu con với trọng lượng tương ứng 327.000 tấn. Tình hình này đã khiến đàn lợn trên cả nước giảm 20% so với cùng kỳ, dẫn đến nguồn cung thịt lợn giảm đồng thời đẩy giá tăng 7,85% so với tháng 9 và tác động đến CPI chung tăng 0,33%.

Thêm vào đó, việc giá xăng dầu điều chỉnh 2 đợt trong tháng đã làm giá xăng A95 tăng 650đ/lít, giá xăng E5 tăng 360đ/lít, giá dầu diezen tăng 20đ/lít, đẩy bình quân giá xăng dầu tăng 2,22% so với tháng trước và làm tăng CPI chung khoảng 0,1%. Chưa hết, từ ngày 1/10, giá gas trong nước cũng điều chỉnh tăng 24.000 đồng/bình 12kg, tăng 7,62% và tác động đến CPI chung tăng 0,09%.

Ngoài ra, một số tỉnh và thành phố trực thuộc Trung ương đã thực hiện tăng học phí năm học mới 2019-2020 theo lộ trình của Nghị định số 86/2015/NĐ-CP ngày 2/10/2015 của Chính phủ và kết quả nhóm giá dịch vụ giáo dục tăng 0,19%.

Vẫn trong tầm kiểm soát

Theo bà Ngọc, trên thị trường thế giới, đồng USD tăng nhẹ sau khi các dữ liệu kinh tế Mỹ có những tín hiệu tốt và những tiến triển mới trong đàm phán thương mại Mỹ-Trung cũng giúp các nhà đầu tư giảm bớt tâm lý lo ngại về khả năng suy giảm tăng trưởng kinh tế toàn cầu.

Trong nước, lượng dự trữ ngoại tệ của Ngân hàng Nhà nước đang khá dồi dào và đáp ứng được nhu cầu về ngoại tệ của các doanh nghiệp nhập khẩu, nên tỷ giá giữa VND/USD trong tháng khá ổn định, quanh mức 23.227 VND/USD trên thị trường tự do.

Trong khi đó, giá vàng trong nước bám khá sát với những biến động từ thị trường quốc tế. Cụ thể, giá vàng thế giới đang có xu hướng đi xuống nhờ những thông tin tích cực nêu trên, cụ thể giảm bình quân 1,26% so với tháng 9. Trên thị trường nội địa, bình quân giá vàng đã lùi khoảng 0,57% so với tháng trước và dao động quanh mức 4,2 triệu đồng/chỉ vàng SJC.

Với những diễn biến trên, lạm phát cơ bản (CPI sau khi loại trừ lương thực, thực phẩm tươi sống, năng lượng và mặt hàng do Nhà nước quản lý bao gồm dịch vụ y tế và dịch vụ giáo dục) của tháng 10 đã tăng 0,15% so với tháng 9, tăng 1,99% so với cùng kỳ và tính chung 10 tháng so cùng kỳ đã tăng 1,92%.

Bà Ngọc chỉ ra lạm phát chung bình quân mười tháng tăng cao hơn lạm phát cơ bản, điều này phản ánh những biến động về giá chủ yếu do việc tăng giá lương thực, thực phẩm, giá xăng dầu và yếu tố điều hành giá qua việc điều chỉnh tăng giá dịch vụ y tế, giáo dục gây nên.

“Mức tăng lạm phát cơ bản từ đầu năm đến nay so với cùng kỳ có biên độ dao động trong khoảng khá hẹp từ 1,82% đến 2,04% và kết quả bình quân 10 tháng ở mức 1,92% cho thấy chính sách tiền tệ vẫn đang được điều hành ổn định,” bà Ngọc phân tích.