Đánh giá chất lượng công bố thông tin và minh bạch của doanh nghiệp niêm yết

PV.

Xuất phát từ tầm quan trọng của quản trị công ty, Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) trong nhiều năm qua đã và đang nỗ lực cải thiện chất lượng quản trị công ty của các doanh nghiệp niêm yết trên HNX nói riêng và trên toàn bộ thị trường chứng khoán nói chung.

Đánh giá chất lượng công bố thông tin và minh bạch của doanh nghiệp niêm yết. Nguồn: internet
Đánh giá chất lượng công bố thông tin và minh bạch của doanh nghiệp niêm yết. Nguồn: internet

Trong những năm gần đây, quản trị công ty đang trở thành một tâm điểm nổi bật, nhận được nhiều sự quan tâm và kỳ vọng từ phía các doanh nghiệp niêm yết, cơ quan quản lý, cổ đông, nhà đầu tư cũng như các bên có quyền lợi liên quan tới công ty.

Đây là một yếu tố quan trọng cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp, nâng cao lòng tin của các nhà đầu tư, hiệu quả thị trường và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Một hệ thống quản trị công ty hiệu quả là cơ sở vững chắc cho sự vận hành của các doanh nghiệp trong nền kinh tế, thúc đẩy hoạt động của nền kinh tế thị trường và phân bổ nguồn lực hiệu quả hơn.

Chương trình đánh giá chất lượng Công bố thông tin và minh bạch (CBTT&MB) là một hoạt động nằm trong chuỗi các chương trình về quản trị công ty hướng tới mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam trên thị trường tài chính quốc tế.

Đây là lần thứ tư liên tiếp chương trình đánh giá chất lượng CBTT&MB các doanh nghiệp niêm yết trên HNX được thực hiện. Chương trình được xây dựng nhằm đánh giá công tác công bố thông tin của các doanh nghiệp niêm yết; tăng cường nhận thức, thực thi các quy định và thông lệ tốt về quản trị công ty; cung cấp các cơ sở, dẫn chứng cho việc kiến nghị rà soát, sửa đổi các quy định liên quan tới quản trị công ty và công bố thông tin và tôn vinh các doanh nghiệp niêm yết trên HNX thực hiện tốt việc công bố thông tin và minh bạch.

344 doanh nghiệp được đánh giá trong chương trình năm nay có điểm công bố thông tin và minh bạch trung bình đạt 51,3%, tăng 0,5% so với năm 2015. Trong đó, các DNNY thuộc nhóm HNX30 có điểm CBTT&MB tốt hơn 4,2% so với DNNY trên HNX nói chung.

Kết quả đánh giá cho thấy, các DNNY tập trung nhiều hơn vào thực hiện các tiêu chí tuân thủ, việc thực thi các tiêu chí mang tính thông lệ vẫn còn thấp và có xu hướng giảm so với năm 2015.

Điểm CBTT&MB có sự khác biệt đáng kể giữa các ngành, trong đó 4 ngành có điểm CBTT&MB trung bình thấp hơn 50% là các ngành Thương mại và dịch vụ, Xây dựng, Bất động sản và Thông tin truyền thông.

Các DNNY có vốn Nhà nước có chất lượng CBTT&MB tốt hơn so với các DNNY không có vốn Nhà nước và tỷ lệ sở hữu Nhà nước càng cao, chất lượng CBTT&MB càng cao. Bên cạnh đó, các DNNY có vốn sở hữu nước ngoài cũng có chất lượng CBTT&MB tốt hơn so với các DNNY không có vốn nước ngoài, và tỷ lệ sở hữu nước ngoài càng cao thì điểm chất lượng CBTT&MB càng cao.

Cơ cấu tổ chức và quản trị của DNNY có tác động mạnh tới CBTT&MB. Các DN có số thành viên HĐQT độc lập bằng hoặc lớn hơn 1/3 số lượng thành viên HĐQT có điểm CBTT&MB tốt hơn các DN không đạt điều kiện này; các DNNY có chức danh chủ tịch HĐQT và TGĐ tách biệt có kết quả CBTT&MB tốt hơn; hay DNNY có Quy chế nội bộ về QTCT và chức danh Thư ký công ty có chất lượng CBTT&MB tốt hơn.

Điểm CBTT&MB cũng có mối quan hệ tích cực với kết quả kinh doanh được đo bằng ROE và ROA. Điều này sẽ khuyến khích và thúc đẩy DN quan tâm hơn nữa tới việc thực thi tốt hơn các quy định, thông lệ về CBTT và QTCT.

Dựa trên kết quả phân tích chất lượng CBTT&MB và QTCT của các DNNY trên HNX, các chuyên gia đã đưa ra các khuyến nghị đối với cấp quản lý và doanh nghiệp.

Đối với các cơ quan quản lý TTCK

Xây dựng một cơ quan điều phối cấp cao về QTCT nhằm tập hợp và phân bổ các nguồn lực một cách có hiệu quả trong công cuộc nâng cao chất lượng QTCT cho TTCK Việt Nam, đồng thời đảm bảo các hoạt động được tổ chức một cách nhất quán, theo đúng định hướng phát triển của Nhà nước.

Thành lập một đơn vị độc lập (trung tâm QTCT, Viện QTCT) phụ trách (1) đào tạo Quản trị viên, (2) thiết lập mạng lưới Quản trị viên, (3) đánh giá chất lượng QTCT cho toàn TTCK, và (4) soạn thảo các hướng dẫn, cẩm nang về QTCT.

Ban hành Bộ Nguyên tắc QTCT kèm các văn bản hướng dẫn áp dụng làm cơ sở để các DNNY có thể học hỏi và áp dụng các thông lệ QTCT phù hợp với tình hình thực trạng QTCT tại Việt Nam.

Ban hành hướng dẫn Công bố thông tin Phát triển bền vững nhằm cung cấp các hướng dẫn mang tính định hướng cho quá trình lập báo cáo để có thể truyền tải các thông tin Phát triển bền vững cho các nhà đầu tư một cách hiệu quả và chính xác nhất.

Nghiên cứu và áp dụng khung đánh giá QTCT cho toàn bộ các DNNY trên TTCK.

Phát huy vai trò của chủ sở hữu Nhà nước trong nâng cao chất lượng CBTT và QTCT.

Đối với doanh nghiệp 

Quyền của cổ đông và đối xử bình đẳng với cổ đông: nâng cao hiệu quả của quy trình tổ chức ĐHĐCĐ; tăng cường sự tiếp cận thông tin của cổ đông; tạo điều kiện hơn nữa cho cổ đông thiểu số, đặc biệt là cổ đông nước ngoài thực hiện quyền cho cổ đông.

Về các bên có quyền lợi liên quan: thúc đẩy các hoạt động về môi trường, xã hội và người lao động.

Về công bố thông tin và minh bạch cho DN: nâng cao chất lượng BCTN của DNNY; nâng cao chất lượng thông tin được công bố; tăng cường việc thực hiện các thông lệ tốt về CBTT.

Về HĐQT và BKS của DN: nâng cao hiệu quả hoạt động của HĐQT và BKS thông qua việc áp dụng các thông lệ QTCT tốt; có các phương án phòng tránh và xử lý các xung đột lợi ích.

Toàn bộ kết quả đánh giá chi tiết của chương trình sẽ được HNX phát hành trong cuốn Báo cáo đánh giá tình hình CBTT&MB của các doanh nghiệp niêm yết trên HNX 2015-2016. Đây sẽ là một tài liệu tham khảo hữu ích cho các doanh nghiệp niêm yết định vị được vị trí của mình về CBTT&MB nói riêng và về quản trị công ty nói chung.

Qua đó, các doanh nghiệp niêm yết có thể nhìn nhận những điểm mạnh, điểm yếu, những điểm còn làm chưa tốt, để từ đó nâng cao chất lượng công bố thông tin và minh bạch, từng bước hướng tới các chuẩn quốc tế và thông lệ tốt nhất về quản trị công ty.