Năm 2013 vẫn là năm tiếp tục có nhiều khó khăn cho các doanh nghiệp (DN) Việt Nam nói chung và cả Công ty Mua bán nợ Việt Nam (DATC) nói riêng. Bên cạnh đó là những vướng mắc về cơ chế chính sách liên quan đến xử lý nợ, tái cơ cấu DN chưa được tháo gỡ kịp thời như xóa nợ đối với DN không âm vốn chủ sở hữu, không được điều chỉnh lãi suất linh hoạt, không được thoái vốn dưới mệnh giá… đã phần nào ảnh hưởng đến hoạt động của DATC.

Tuy nhiên, vượt qua những khó khăn thách thức bằng tinh thần nỗ lực, đoàn kết của tập thể, cán bộ cùng sự động viên, chỉ đạo sát sao từ lãnh đạo Bộ Tài chính, DATC đã hoàn thành vượt kế hoạch các chỉ tiêu doanh số mua nợ, doanh thu, lợi nhuận... Tổng doanh thu năm 2013 ước đạt 530 tỷ đồng, đạt 102% so với kế hoạch năm 2013, tăng 8% so với thực hiện năm 2012. Trong đó: Doanh thu từ hoạt động mua bán nợ ước đạt 360 tỷ đồng, đạt 98% so với kế hoạch năm 2013, tăng gấp 1,85 lần so với thực hiện năm 2012; Doanh thu từ hoạt động xử lý tài sản và thu hồi nợ loại trừ đã tiếp nhận ước đạt 13,5 tỷ đồng, đạt 135% so với kế hoạch năm 2013; Doanh thu từ hoạt động tài chính và doanh thu khác ước đạt 156,5 tỷ đồng, đạt 110% so với kế hoạch năm 2013. Với kết quả trên đã mang lại lợi nhuận trước thuế cho Công ty khoảng 155 tỷ đồng, đạt 103% so với kế hoạch năm 2013; Nộp ngân sách nhà nước 51 tỷ đồng.

Trong năm qua, Công ty đã ký được 15 hợp đồng mua bán nợ, giá trị các khoản nợ là 1.793 tỷ đồng, giá vốn mua nợ là 537 tỷ đồng (tỷ lệ mua nợ bình quân là 30%), đạt 101% so với kế hoạch năm 2013, tăng gấp 2 lần so với thực hiện năm 2012. Doanh thu từ hoạt động mua bán nợ ước đạt 326,8 tỷ đồng, tăng gấp 1,7 lần so với thực hiện năm 2012. Đồng thời với kết quả hoạt động mua bán nợ như trên, trong năm 2013, Công ty đã triển khai một số phương án mua bán nợ, tập trung đàm phán với các Ngân hàng thương mại để mua nợ xấu, xử lý tài chính, tái cơ cấu DN khách nợ, chủ yếu là các Tập đoàn, Tổng Công ty nhà nước, trước mắt, tập trung đàm phán mua nợ của các DN thuộc Tổng Công ty Tầu thủy Việt Nam (SBIC) và các DN thuộc Tổng Công ty Hằng hải Việt Nam (Vinalines). Đây là cơ sở tiền đề chuẩn bị cho kế hoạch kinh doanh năm 2014 và những năm tiếp theo.

Lũy kế từ năm 2004 đến năm 2013, Công ty đã thực hiện tổng cộng 136 phương án mua bán nợ, với giá trị các khoản nợ theo mệnh giá sổ sách kế toán là 10.172,9 tỷ đồng, giá vốn mua nợ là 2,996,6 tỷ đồng ( tỷ lệ mua nợ bình quân là 29,5%). Đã thu hồi được 3.172,2 tỷ đồng, đạt tỷ lệ thu hồi là 106%, trong đó: Thu bằng tiền và các hình thức thu khác là 2.463 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ thu hồi là 77,6% và chuyển nợ thành vốn góp cổ phần tại các 64 DN mà DATC tái cơ cấu là 709,3 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ là 22,4%).

Thông qua hoạt động mua bán nợ, xử lý tài chính, tái cơ cấu DN, chuyển nợ thành vốn góp cổ phần, năm 2013 Công ty đã tái cơ cấu thành công được 8 DN khách nợ, bao gồm: Tái cơ cấu chuyển đổi 5 DN 100% vốn nhà nước thành công ty cổ phần (trong đó có tái cơ cấu chuyển đổi Tổng công ty Dâu tằm tơ Việt Nam thành Công ty cổ phần - Tổng Công ty Dâu tằm tơ Việt Nam) và tái cơ cấu được 3 Công ty cổ phần có tiềm năng phát triển trên thị trường. Không dừng lại ở đó, hiện DATC đã và đang triển khai mua bán nợ, xử lý tài chính, tái cơ cấu để hỗ trợ cổ phần hóa cho khoảng 20 tổng công ty là những DN 100% vốn nhà nước.

Lũy kế từ năm 2007 đến năm 2013, DATC đã mua nợ để tái cơ cấu cho  89 DN khách nợ, gồm 62 DN đã hoàn thành và 27 DN đang triển khai thực hiện, với giá trị các khoản nợ theo sổ sách kế toán là 8.680 tỷ đồng, giá vốn mua nợ là 2.284 tỷ đồng (tỷ lệ mua nợ bình quân là 26,3%), đã thu hồi được 2.245,6 tỷ đồng, đạt tỷ lệ thu hồi là 98,3% ( bao gồm cả chuyển nợ thành vốn góp cổ phần tại  là 709,3 tỷ đồng).

Hoạt động tiếp nhận, xử lý tài sản và thu hồi nợ tồn đọng đã loại trừ khỏi giá trị DN khi cổ phần hóa DN 100% vốn nhà nước trong năm qua cũng đã được DATC triển khai thực hiện có hiệu quả. Với phương châm phát sinh đến đâu tiếp nhận đến đó, năm 2013, Công ty đã ký biên bản bàn giao, tiếp nhận nợ và tài sản loại trừ khỏi giá trị khi cổ phần hóa DN 100% vốn nhà nước của 37 DN, với giá trị tiếp nhận là 54,4 tỷ đồng, trong đó: Tài sản là 36,566 tỷ đồng và nợ là 17,806 tỷ đồng. Bên cạnh đó, Công ty đã phối hợp với các cơ quan thẩm định giá và đấu giá tài sản tiến hành xử lý tài sản và thu hồi nợ tồn đọng loại trừ đã tiếp nhận của 39 DN, giá trị tiếp nhận đã xử lý 34,4tỷ đồng, doanh thu (giá trị thực tế thu hồi) là 15,1 tỷ đồng, đạt 151% so với kế hoạch năm 2013.

Một điểm sáng được ghi nhận năm 2013 trong hoạt động kinh doanh của DATC là đã phát hành trái phiếu trong nước và quốc tế để tái cơ cấu nợ của Tập đoàn Công nghiệp tầu thủy Việt Nam (Vinashin). Cụ thể, Công ty đã phát hành và niêm yết thành công trái phiếu của DATC có bảo lãnh của Chính phủ để tái cơ cấu các khoản nợ mà Vinashin vay của các tổ chức tín dụng trong nước và nước ngoài. Giá trị trái phiếu quốc tế đã phát hành là 626.799.000USD để cơ cấu khoản nợ nước ngoài là 626.799.000USD và phát hành trái phiếu trong nước với số tiền là 3.574.720.700.000, đồng để xử lý 17,5 ngàn tỷ đồng của Vinashin nợ tại 19 tổ chức tín dụng trong nước.

Với những kết quả trên, năm 2013 DATC tiếp tục được trong bảng xếp hạng V-1000 (Trong tốp 1.000 DN đóng thuế thu nhập DN lớn nhất Việt Nam từ năm 2010 – 2013), DATC được xếp  vị trí thứ 268 (2013), vị trí thứ thứ 236 (2012) và vị trí thứ 119 (2010). Ngoài ra, trong năm 2013, Công ty CP Đường Kon Tum và Công ty CP Mía đường Sơn La là 02 DN được DATC tái cơ cấu thành công cũng được xếp hạng V-1000, với vị trí lần lượt là 419 và 706.  Năm 2013, DATC còn  vinh dự được Liên hiệp các Hội UNESCO Việt Nam trao tặng Bảng vàng danh hiệu “Doanh nghiệp Văn hóa UNESCO năm 2013”. Đây là giải thưởng cao quý của Ban Tổ chức ghi nhận những nỗ lực không ngừng của tập thể cán bộ, nhân viên DATC, tôn vinh những thành tích và sự đóng góp tích cực của DATC đối với nền kinh tế, đối với xã hội trong việc góp phần lành mạnh tình hình tài chính các DN và thúc đẩy tiến trình sắp xếp lại, chuyển đổi sở hữu các DNNN, là đơn vị điển hình thực hiện tốt trách nhiệm xã hội và phát huy bản sắc văn hóa Việt Nam.

Mục tiêu cho năm mới

Trên cơ sở nền tảng vững chắc đã được tạo dựng trong năm 2013, DATC lạc quan bước vào năm 2014 với những mục tiêu phát triển cao hơn. Cụ thể: Tổng doanh thu năm 2014, DATC phấn đấu đạt 550 tỷ đồng, tăng khoảng 5% so với năm 2-13; tổng số mua nợ và tài sản đạt khoảng 600 - 650 tỷ đồng, tăng từ 10-15% so với thực hiện năm 2013; lợi nhuận trước thuế cao hơn năm 2013…

Để hoàn thành các mục tiêu tăng trưởng trên, ngay từ thời điểm này, DATC đã triển khai các giải pháp như:

Thứ nhất, tiếp tục hoàn thiện tổ chức bộ máy, cơ chế chính sách: Hoàn thành việc chuyển đổi từ Công ty Mua bán nợ và tài sản tồn đọng của doanh nghiệp (DNNN) thành Công ty TNHH một thành viên Mua bán nợ Việt Nam; Tập trung triển khai Quyết định số 1905/QĐ-BTC ngày 9/8/2013 của Bộ trưởng Bộ Tài chính về việc phê duyệt Đề án tái cơ cấu Công ty Mua bán nợ Việt Nam. Triển khai xây dựng Chiến lược phát triển DATC giai đoạn  2014-2020, tầm nhìn đến năm 2025 và thực hiện Đề án nâng cấp DATC thành Tổng Công ty Mua bán nợ Việt Nam; Trình Bộ Tài chính sửa đổi, bổ sung Thông tư số 79/2011/TT-BTC ngày 8/6/2011 về việc ban hành Điều lệ tổ chức, hoạt động và Quyết định số 2857/QĐ-BTC ngày 9/11/2012 về việc ban hành Quy chế quản lý tài chính của Công ty TNHH một thành viên Mua bán nợ Việt Nam cho phù hợp với tình hình thực tế hoạt động mua bán nợ xấu gắn với tái cơ cấu chuyển đổi DN 100% vốn nhà nước thành công ty cổ phần; Chủ động phối hợp với các đối tác trong và ngoài nước để hợp tác, hỗ trợ, tư vấn về cơ chế, chính sách xử lý nợ xấu tại Việt Nam. Trước mắt, chủ trì phối hợp với các đơn vị của Bộ Tài chính và các đối tác có liên quan để tổ chức các cuộc Hội thảo khoa học, các khóa học tâp huấn về xử lý nợ, tái cơ cấu DN khách nợ. Tiếp tục phối hợp với Bộ Tài chính cùng cơ quan hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) triển khai Dự án” Nâng cao năng lực quản lý tài chính doanh nghiệp nhằm thực hiện tái cơ cấu DNNN”.

Thứ hai, đẩy mạnh hoạt động mua bán nợ: Chủ động phối hợp với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Bộ Tài chính, các Ngân hàng thương mại và Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC) để đàm phán mua bán nợ xấu của hệ thống các tổ chức tín dụng nhằm tái cơ cấu DN, tập trung vào các Tập đoàn, Tổng Công ty nhà nước. Trước mắt, tập trung vào mua bán nợ, xử lý tài chính, tái cơ cấu các DN thành viên thuộc Tổng công ty Công nghiệp Tầu thủy Việt Nam (SBIC) và các DN khác; Chủ động, tích cực làm việc với các DN khách nợ để tiến hành rà soát, phân loại, đánh giá lại toàn bộ các phương án mua nợ đã và đang xử lý chưa xong còn tồn lại 31/12/2013, trên cơ sở đó rút kinh nghiệm, tìm rõ nguyên nhân, đề ra các giải pháp phù hợp để xử lý, thu hồi nợ. Đồng thời, tích cực triển khai các phương án mua bán nợ mới, với phương châm là lựa chọn những phương án mua bán nợ có tính thanh khoản cao để triển khai thực hiện; Tập trung rút ngắn thời gian đàm phán cũng như thời gian thẩm định, phê duyệt các phương án mua bán nợ; Tập trung thu hồi nợ của các phương án mua nợ để thu hồi nợ, đồng thời tổ chức bán nợ thuộc các phương án mua nợ để tái cơ cấu DN nhưng không có khả năng tái cơ cấu để thu hồi nợ đã mua.

Trong năm 2014, tập trung xử lý tài chính để tái cơ cấu các DN khách nợ đã và đang triển khai thực hiện chưa xong còn lại đến 31/12/2013, đồng thời mua nợ, xử lý tài chính để tái cơ cấu các DN khách nợ mới phát sinh trong năm 2014. Phấn đấu năm 2014, tái cơ cấu thành công  được khoảng 10 – 15  DN khách nợ.

Thứ ba, thực hiện tốt công tác tiếp nhận, xử lý nợ và tài sản đã loại trừ: Tiếp tục thực hiện phương châm phát sinh đến đâu tiếp nhận đến đó, đồng thời phối hợp với các Công ty thẩm định giá và đấu giá tài sản để đẩy nhanh tiến độ xử lý tài sản loại trừ đã tiếp nhận; Tập trung thu hồi nợ loại trừ đã tiếp nhận thuộc nhóm 1 và tận thu nợ nhóm 2, đồng thời tích cực thu hồi nợ của các DN tự xử lý trước khi bàn giao cho DATC; Tiếp tục phân loại nợ loại trừ đã tiếp nhận, trên cơ sở đó đề ra các giải pháp thu hồi có hiệu quả nhất, đồng thời trình Bộ ban hành cơ chế xử lý.

Thứ tư, tích cực triển khai thực hiện tốt các nhiệm vụ công tác khác: Tổ chức phát động các phong trào thi đua yêu nước thường xuyên và đột xuất nhằm phấn đấu hoàn thành thắng lợi chỉ tiêu kế hoạch kinh doanh và nhiệm vụ công tác năm 2014; Tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng để đào tạo mới, đào tạo lại về chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ, công nhân viên nhằm nâng cao hiệu quả, chất lượng công tác; Ban hành “Tiêu chuẩn viên chức chuyên môn nghiệp vụ” của các đơn vị thuộc DATC và “Quy chế trả lương áp dụng trong Công ty Mua bán nợ Việt Nam”; Tăng cường công tác kiểm tra, tự kiểm tra và giám sát các hoạt động kinh doanh của Công ty và các đơn vị trực thuộc cũng như những DN tái cơ cấu, góp vốn đầu tư; Tăng cường công tác quảng bá, tuyên truyền hoạt động của DATC trên các phương tiện thông tin đại chúng và trên trang tin điện tử của Công ty (www. datc.vn).

Tuy nhiên, để hoàn thành các tiêu, nhiệm vụ trên, DATC cũng kiến nghị Bộ Tài chính sớm bổ nhiệm Hội đồng thành viên, Tổng Giám đốc và Kiểm soát viên DATC để hoàn thành công tác chuyển đổi từ Công ty Mua bán nợ và tài sản tồn đọng của doanh nghiệp (DNNN) thành Công ty TNHH một thành viên Mua bán nợ Việt Nam. Đồng thời, sửa đổi, bổ sung Thông tư số 79/2011/TT-BTC ngày 8/6/2011 về việc ban hành Điều lệ tổ chức, hoạt động và Quyết định số 2857/QĐ-BTC ngày 9/11/2012 về việc ban hành Quy chế quản lý tài chính của Công ty Mua bán nợ Việt Nam cho phù hợp với tình hình hoạt động mua bán nợ xấu, tái cơ cấu DN khách nợ hiện nay; Ban hành cơ chế, chính sách thay thế Thông tư số 38/2006/TT-BTC ngày 10/5/2006 của Bộ Tài chính hướng dẫn trình tự, thủ tục và xử lý tài chính đối với hoạt động mua, bán, bàn giao, tiếp nhận, xử lý nợ tồn đọng cho phù hợp với quy định của Điều lệ tổ chức và Quy chế quản lý tài chính của DATC…