Doanh nghiệp Nhà nước sẽ buộc phải minh bạch thông tin

Theo TBKTSG

Doanh nghiệp Nhà nước phải minh bạch hóa toàn bộ các thông tin về các hoạt động kinh tế nếu một dự thảo nghị định được Chính phủ thông qua.

Nghị định có nội dung về tập đoàn kinh tế nhà nước và tổng công ty nhà nước do Bộ Kế hoạch và Đầu tư soạn thảo và dự kiến trình lên Chính phủ trong thời gian tới nhằm thay thế Nghị định 101 hiện hành.

Trong tờ trình gửi Chính phủ, Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh giải thích, mục tiêu của dự thảo này là nhằm tạo cơ sở pháp lý đầy đủ cho các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước hoạt động. Theo dự thảo nghị định, các công ty trong tập đoàn kinh tế, tổng công ty buộc phải công khai các mục tiêu hoạt động dài hạn và các mục tiêu cụ thể hàng năm. Các thông tin về cơ cấu sở hữu và tài sản; danh mục các dự án đầu tư, hình thức đầu tư, tổng ngân sách đầu tư và tiến độ thực hiện các dự án đầu tư hiện hành; các khoản vay ngắn hạn và dài hạn; các giao dịch có quy mô lớn, khoản vay hay cho vay lớn và các giao dịch bất thường khác.Bên cạnh đó, toàn tập đoàn kinh tế, tổng công ty cần minh bạch báo cáo tài chính quý hợp nhất, cơ cấu, hoạt động, thay đổi vốn sở hữu tại các công ty; về các bộ máy, báo cáo thường niên của toàn tập đoàn, tổng công ty. Các tập đoàn kinh tế, tổng công ty phải báo cáo định kỳ về quá trình sử dụng vốn, đất đai, tài nguyên và các nguồn lực, hay quyết định mức lương của tổng giám đốc. Họ cũng phải minh bạch hóa kết quả sau khi sử dụng lợi nhuận sau thuế hoặc xử lý các khoản lỗ trong quá trình kinh doanh. Các nội dung thông tin công khai, minh bạch phải được đăng trên trang thông tin điện tử doanh nghiệp của Bộ Kế hoạch và Đầu tư www.business.gov.vn trong vòng 30 ngày kể từ ngày được phê duyệt.

Bộ trưởng Bùi Quang Vinh cho biết, trong quá trình soạn thảo, có ý kiến đề nghị không cần quy định minh bạch thông tin tại nghị định này, thay vào đó, Chính phủ sẽ áp dụng quy định công bố thông tin giống như quy định về công bố thông tin như công ty đại chúng quy mô lớn. Tuy nhiên, ông Vinh cho biết, cơ quan soạn thảo cho rằng việc công khai, minh bạch thông tin là một trong những giải pháp quan trọng nhằm tăng cường giám sát đối với tập đoàn kinh tế, tổng công ty. Hơn nữa, để đảm bảo hiệu lực, hiệu quả của việc công ty bố thông tin, nghị định này cần quy định cụ thể các loại thông tin cần công bố và hình thức, thời gian công bố. Việc các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước phải công bố thông tin đã được nhiều đại biểu Quốc hội yêu cầu nhiều lần trong nhiều phiên họp khác nhau trong suốt mấy năm qua, song đến bây giờ Chính phủ mới chuẩn bị xong được hành lang pháp lý. Lâu nay, các thông tin về các tập đoàn kinh tế thường được đưa ra rất mù mờ và không được cập nhật bởi các cơ quan nhà nước.

Chẳng hạn, Bộ Tài chính báo cáo với Quốc hội tháng 11 vừa qua, tổng số nợ phải trả của 91 tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước lên tới gần 1,3 triệu tỷ đồng tính đến cuối năm 2011, tăng gần 19% so với năm 2010.

Có 30 đơn vị tỷ lệ nợ phải trả/vốn chủ sở hữu lớn hơn 3 lần, trong đó có 8 đơn vị trên 10 lần, 10 đơn vị trên từ 5-10 lần, có 12 đơn vị từ 3-5 lần. Những tập đoàn đứng đầu danh sách nợ lớn gồm: Tập đoàn dầu khí PVN, số nợ phải trả đến gần 287.000 tỷ đồng; Tập đoàn Điện lực EVN số nợ hơn 257.000 tỷ đồng; Tập đoàn công nghiệp xây dựng nợ 69.500 tỷ đồng; Tổng công ty Hàng hải Việt Nam số nợ sấp xỉ 62.000 tỷ đồng, Tập đoàn Than - Khoáng sản nợ 71.000 tỷ đồng; Tập đoàn Đầu tư phát triển nhà và đô thị nợ 40.000 tỷ đồng.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Đình Cung, Viện phó Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế trung ương, cho rằng những thông tin đó của Bộ Tài chính chưa đáp ứng được yêu cầu minh bạch thông tin mà một doanh nghiệp cần phải báo cáo.

Trong khi đó, theo một tài liệu của Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, nợ xấu của doanh nghiệp nhà nước tới 200.000 tỷ đồng, trong đó khoảng 153.000 tỷ đồng thuộc về các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước. Nhưng những thông tin này sau đó đã được Thống đốc Ngân hàng Nhà nước bác bỏ tại phiên thảo luận của Quốc hội, dù ông không đưa ra số liệu cụ thể hơn.