Đảm bảo quyền lợi của người lao động khi doanh nghiệp FDI giải thể

Theo An Chi/enternews.vn

Việc thu hút các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (FDI) được xem là một trong những “chỉ số” phát triển của nhiều địa phương. Thế nhưng, tình trạng nhiều doanh nghiệp FDI trốn đóng BHXH đã gây ra những hậu quả khôn lường…

Cơ quan chức năng tỉnh Bình Phước giải quyết hậu quả tại Công ty Sang Hun. Nguồn: BHXH Việt Nam)
Cơ quan chức năng tỉnh Bình Phước giải quyết hậu quả tại Công ty Sang Hun. Nguồn: BHXH Việt Nam)

Chật vật con đường đòi quyền lợi cho người lao động.

Trở lại vụ việc Giám đốc Công ty Sang Hun có trụ sở tại KCN Đồng Xoài I - ông Lee Hong Sang (quốc  tịch Hàn Quốc) bỏ về nước, để lại khoản nợ BHXH, BHYT khoảng 12 tỷ đồng, cùng với khoảng 3.7 tỷ đồng lương của người lao động. Trước đó, Công ty này thường xuyên có khoảng từ 600 tới 800 lao động, với thu nhập trung bình của người lao động vào khoảng 5 triệu đồng/người/tháng.

Tuy nhiên, từ khi thành lập vào năm 2015 đến khi đóng cửa, tại doanh nghiệp này đã xảy ra 15 vụ người lao động đình công tập thể do những vấn đề liên quan đến chính sách lương, thưởng, BHXH, BHYT… Theo ông Mai Văn Tiến – Giám đốc BHXH tỉnh Bình Phước thì: “Cứ mỗi lần như vậy, Liên đoàn Lao động tỉnh, BHXH tỉnh và Sở Lao động, Thương binh và Xã hội lại mất ăn, mất ngủ”.

Cuối năm 2017, Công ty Sang Hun bất ngờ ngừng hoạt động, khiến hàng trăm lao động lâm cảnh khó khăn do Công ty còn nợ BHXH, BHYT khoảng 12 tỷ đồng, cùng với khoảng 3.7 tỷ đồng lương của người lao động. Chính vì vậy, nhiều người đã phải liên tục làm đơn cầu cứu gửi đến các cơ quan chức năng, khởi kiện Công ty Sang Hun để đòi quyền lợi. Song, đến nay, việc khởi kiện vẫn không đem lại kết quả…

Ông Nguyễn Hữu Đại - Chủ tịch Công đoàn các khu công nghiệp tỉnh Bình Phước cho biết: “Việc khởi kiện một doanh nghiệp để đòi quyền lợi về lương, BHXH, BHYT là vô cùng phức tạp. Bởi, để có đủ hồ sơ, chúng tôi phải thu thập tài liệu, chứng cứ như bảng lương, hợp đồng lao động, thông báo thu… Mệt mỏi nhất là thu thập chữ ký ủy quyền của người lao động. Sau khi bị mất việc, người lao động tứ tán mỗi người một nơi, người về quê, người chuyển chỗ ở, người xin việc làm ở doanh nghiệp khác”.

Cũng theo ông Đại, có muôn vàn khó khăn trên con đường đòi quyền lợi cho người lao động. Ông Đại chia sẻ, để tòa chấp thuận, nhiều hồ sơ, thủ tục khởi kiện phải sửa đi sửa lại chỉ vì các quy định pháp luật chưa thống nhất, rõ ràng. Cái khó nữa, đó là đối với doanh nghiệp 100% vốn FDI, chủ doanh nghiệp lại không có mặt ở Công ty nên rất khó tìm gặp. “Mỗi lần gặp, chúng tôi phải thuê phiên dịch, sau đó tiếp tục gặp đại diện chủ doanh nghiệp tại tòa để thương lượng tiếp. Ngoài ra, còn làm việc với người lao động để giải quyết các vướng mắc về mức lương của từng cá nhân cho thống nhất với số liệu do doanh nghiệp cung cấp”- ông Đại chia sẻ. Cũng do sự kiên trì của tổ chức Công đoàn nên đến ngày 13/2/2018, ông Lee Hong Sang đã phải chấp nhận chuyển trả tiền lương, BHXH, BHYT cho người lao động.

Điều đáng lưu ý là câu chuyện như của Công ty Sang Hun không phải là cá biệt. Tương tự là câu chuyện xảy ra tại Công ty TNHH TM Lắp đặt Vật liệu cách nhiệt - TP Vũng Tàu. Ông Nguyễn Thanh Sơn - Chủ tịch Liên đoàn Lao động TP Vũng Tàu cho biết, tháng 3/2015, công ty này thông báo hết việc và đột ngột ngừng hoạt động. Tại thời điểm đó, Công ty còn nợ của người lao động ít nhất 3 tháng lương và BHXH, BHYT. Do đó, 38 người lao động thuộc công ty đã ủy quyền cho Liên đoàn Lao động TP Vũng Tàu khởi kiện đòi quyền lợi.

“Quá trình tố tụng gặp rất nhiều khó khăn, kéo dài suốt 2 năm (từ 2016-2018). Đến nay, Liên đoàn Lao động TP Vũng Tàu đã khởi kiện thành công và đòi lại quyền lợi cho 38 người lao động với số tiền hơn 1,5 tỉ đồng. Tuy nhiên, hiện Công ty TNHH TM Lắp đặt Vật liệu cách nhiệt vẫn còn nợ BHXH của người lao động động với số tiền khoảng 200 triệu đồng. Thời gian tới, Liên đoàn Lao động TP Vũng Tàu sẽ tiếp tục đòi quyền lợi BHXH cho người lao động. Liên quan đến số tiền 1,5 tỉ đồng vừa thắng kiện, vừa qua, Liên đoàn Lao động TP. Vũng Tàu đã hoàn tất việc chi trả tiền lương, trợ cấp thôi việc, BHXH cho 38 người lao động trên”- ông Sơn thông tin.

Không để người lao động thiệt thòi quyền lợi về BHXH, BHYT.

Giám đốc BHXH tỉnh Bình Phước - ông Mai Văn Tiến cho biết, quan điểm của BHXH Bình Phước là không để bất kỳ người lao động nào thiệt thòi quyền lợi về BHXH, BHYT. Đơn cử như vụ Công ty Sang Hun, sau khi xảy ra vụ việc, BHXH tỉnh đã tiến hành rà soát, giải quyết chốt sổ BHXH cho NLĐ theo quy định của pháp luật theo hướng “Doanh nghiệp tham gia BHXH đến thời điểm nào thì chốt sổ BHXH cho người lao động đến thời điểm đó”. Sau vụ việc này, người lao động rất tin tưởng vào cơ quan chức năng của tỉnh…

Ông Lê Văn Mãi- Phó Giám đốc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội Bình Phước cho biết, tại thời điểm đó, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội, cùng các sở, ngành liên quan đã kiến nghị hướng giải quyết trình UBND tỉnh nhằm đảm bảo quyền lợi chính đáng cho người lao động. Theo ông Mãi: “Ưu tiên số một là việc cơ quan BHXH đã thực hiện chốt sổ BHXH, nhằm tạo điều kiện thuận lợi để người lao động tìm việc tại các đơn vị, doanh nghiệp khác, đồng thời xem xét giải quyết chế độ cho những người lao động bị mất việc, nghỉ việc theo luật định”.

Về tình trạng doanh nghiệp FDI nợ đọng BHXH, BHYT xảy ra trên địa bàn, ông Nguyễn Hồng Trà - Chủ tịch Liên đoàn Lao động tỉnh Bình Phước khẳng định, các cấp Công đoàn tỉnh Bình Phước đã nhận được hàng chục hồ sơ đơn vị, doanh nghiệp nợ BHXH từ cơ quan BHXH chuyển qua. Theo đó, trên địa bàn tỉnh vẫn còn một số doanh nghiệp nợ đọng BHXH, BHYT mà các cơ quan chức năng cần hết sức cảnh giác và phải luôn có sẵn giải pháp đề phòng xảy ra vụ việc tương tự như tại Công ty Sang Hun. “Công ty cổ phần Hà My nợ trên 2 tỷ đồng, Công ty TNHH Tae Chang Vina nợ 500 triệu đồng… Đây là những doanh nghiệp mà các cấp Công đoàn tỉnh đã và đang hoàn tất các thủ tục để tiến hành đòi quyền lợi cho người lao động”- ông Trà cho biết.

Trong khi đó, Liên đoàn Lao động TP. Vũng Tàu cũng đang tiếp nhận gần 200 đơn ủy quyền khởi kiện của người lao động để đòi hơn 4,1 tỉ đồng tiền lương và trên 100 đơn ủy quyền đòi quyền lợi về BHXH hơn 2 tỉ đồng. Về khoản tiền lương, nợ BHXH của người lao động đã đòi được phần lớn nên người lao động đã được chốt sổ BHXH. Tuy nhiên, còn rất nhiều vụ kiện mà Liên đoàn Lao động TP Vũng Tàu đang phải tiếp tục theo đuổi. Ông Sơn cho biết thêm, hiện Liên đoàn Lao động TP Vũng Tàu đang làm việc với tòa án về vụ việc của 27 người lao động tại Công ty TNHH Kwong Soon Offshore &Marine và Công ty TNHH T&T để khởi kiện đòi nợ lương, BHXH trên 2 tỷ đồng.