Và khi người dân chưa hết tâm lý kỳ vọng vào sự tăng lên của tỷ giá thì USD vẫn còn căng thẳng.

Thách thức

Sau quyết định tăng tỷ giá và điều chỉnh biên độ, Ngân hàng Nhà nước đã thực hiện hàng loạt chính sách cả về quản lý, kinh tế thị trường và thậm chí cả những biện pháp hành chính với sự vào cuộc của nhiều lực lượng trong đó có cả công an.Các biện pháp mang tính chất tổng kiểm tra được tiến hành ở hàng loạt điểm buôn bán ngoại tệ. Nhưng thị trường “chợ đen” dường như không chịu nhiều sức ép. Giao dịch vẫn diễn ra bình thường và nhất là chênh lệch giá USD giữa ngân hàng và “chợ đen” vẫn giữ nguyên mức 1.000 đồng/USD.

Đây dường như là một sự thách thức đối với cơ quan quản lý nhất là khi những biến động trên thị trường này ảnh hưởng nhiều đến giao dịch mua bán trên thị trường tiêu dùng và trong dân cư.

Trong khi đó, cơ quan quản lý, sau những biện pháp điều hành về nâng tỷ giá, tăng lãi suất, điều mà thị trường mong chờ nhất là điều chuyển được nguồn ngoại tệ khoảng 2 tỷ USD nhàn rỗi của các DNNN lớn để tăng cung cho thị trường vẫn chưa thực hiện được rốt ráo.

Trong khi đó, tâm lý găm giữ USD vẫn còn rất nặng nề trong DN và dân cư. Điều đó khiến cho nguồn cung USD chưa được cải thiện nhiều.

Ông Lê Xuân Nghĩa, Phó Chủ tịch Uỷ ban Giám sát Tài chính cho biết, do tâm lý găm giữ, một lượng tiền lớn để dành trong dân cư, trong DN, mà số tiền này lại nằm ngay trong tài khoản của ngân hàng, nhưng không ai làm gì được.

Nói cách khác, khi toàn bộ cộng đồng kỳ vọng rằng, tỉ giá hối đoái sẽ tăng thì đương nhiên người ta sẽ giữ tiền lại, còn nếu tỉ giá giảm thì họ sẽ bán ra.

Tỷ giá ép lãi suất

Theo nhận định của nhiều chuyên gia, năm 2010, tỷ giá sẽ tiếp tục là câu chuyện nóng của nền kinh tế. Và là vấn đề tập trung nhiều điều đáng lo ngại nhất được DN đề cập đến qua các cuộc khảo sát gần đây.Báo cáo của Standard Chartered Bank nhận định, vấn đề khan hiếm ngoại tệ USD rất có thể sẽ tiếp tục là một thách thức trong thời gian tới. Các nhà đầu tư nước ngoài sẽ tiếp tục quan sát và giữ nguyên danh mục đầu tư cho đến khi nào việc mua USD không còn gặp trở ngại nữa.

Theo dự báo của Standard Chartered Bank, lãi suất sẽ tăng cao trong năm 2010 do việc tăng lãi suất cơ bản trong tháng 11/2009 vừa qua nhằm đối phó với việc VND mất giá của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Trong khi đó, thâm hụt thương mại tăng thêm trong 6 tháng cuối năm 2009 do nhập khẩu tăng nhanh, càng làm dấy lên quan ngại là VND có thể đứng trước áp lực tiếp tục mất giá trong năm 2010.

Về việc này, ông Lê Xuân Nghĩa trong một buổi giao lưu với DN đã cho biết, "mới đây, khi Chính phủ có thay đổi tỉ giá hối đoái, phía chúng tôi đã có quan điểm là dứt khoát phải kèm theo một “động thái” đó là tăng lãi suất cơ bản. Còn nếu như không có thì tỉ giá hối đoái này chỉ có thể tồn tại được vài tháng. Thay đổi lãi suất cơ bản là khâu then chốt làm cho ổn định tỉ giá hối đoái".

Ông Nghĩa cho rằng, nếu chính sách thay đổi, tức là chúng ta có một chính sách lãi suất, tỷ giá hối đoái hợp lý thì lượng tiền lớn đang găm giữ sẽ được quay trở lại lưu thông.

“Chúng ta không thể chờ đợi cho đến khi không còn thâm hụt thương mại, thâm hụt cán cân vãng lai và cũng không thể chờ đợi cho đến khi đầu tư nước ngoài quay trở lại. Quan trọng là chúng ta phải cải cách chính sách lãi suất. Khi đó mới có thể làm cho một khối lượng lớn ngoại tệ đang bị đóng băng trong ngân hàng có thể quay trở lại lưu thông. Như vậy mới có thể ổn định được tỉ giá hối đoái”, ông Nghĩa nói.