Đường dây lừa đảo bằng tiền ảo Ifan, Pincoin phạm tội gì?

PV.

Dư luận những ngày qua nóng lên từ vụ việc những người dân treo băng rôn tố cáo Công ty Modern Tech lừa đảo bằng đồng tiền ảo với số tiền lên đến 15.000 tỷ đồng. Lợi nhuận thấp nhất 48% một tháng chính là “mồi nhử” khiến các nạn nhân của tiền ảo Ifan và Pincoin hoa mắt và sập bẫy. Vậy, pháp luật Việt Nam hiện quy định như thế nào về đồng tiền ảo? Đồng Ifan, Pincoin có phải là đồng tiền ảo hay không? Công ty Modern Tech vi phạm những tội danh gì?

Pháp luật Việt Nam hiện quy định như thế nào về đồng tiền ảo? Nguồn: Internet
Pháp luật Việt Nam hiện quy định như thế nào về đồng tiền ảo? Nguồn: Internet

Theo Luật sư Võ Đan Mạch - Tổng Giám đốc Công ty Luật TNHH MTV Ta Pha, hiện nay, Việt Nam đã có quy định pháp lý về đồng tiền ảo. Theo đó, đồng tiền ảo là đồng tiền dùng để thanh toán trên mạng internet. Ifan, và Pincoin là đồng tiền ảo, tham gia ứng dụng mua một ứng dụng nào đó. Theo Nghị định số 96/2014/NĐ-CP xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng, tiền ảo ở Việt Nam là không hợp pháp. Những tổ chức tín dụng ngân hàng sử dụng đồng tiền ảo sẽ bị xử phạt từ 3-6 năm tù.

Hình thức hoạt động của Công ty Modern Tech - được các công ty iFan và PinCoin ở nước ngoài ủy quyền hợp pháp tại Việt Nam - là tổ chức các sự kiện, kêu gọi nhà đầu tư mua đồng tiền ảo Ifan, Pincoin với cam kết được hưởng lợi nhuận thấp nhất là 48%/tháng, thời gian hoàn vốn tối đa 4 tháng. Tổ chức này cũng hứa sẽ liên kết với Chính phủ để các nhà đầu tư được mua nhà bên Mỹ và nhập quốc tịch tại Mỹ. Ngoài ra, nhà đầu tư tham gia và lôi kéo được người vào hệ thống sẽ được hưởng thêm 8% số tiền người mới tham gia. Đây là mô hình kinh doanh đa cấp theo kiểu kim tự tháp…

Hiện nay, pháp luật Việt Nam có quy định về xử phạt trong lĩnh vực tín dụng, tiền tệ và ngân hàng các hành vi phát hành, cung ứng sử dụng các phương tiện thanh toán không hợp pháp (bao gồm các bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác) sẽ bị xử phạt hành chính mức phạt từ 150 triệu đến 200 triệu đồng theo quy định tại khoản 6 Điều 27 Nghị định số 96/NĐ-CP/2014 về xử phạt hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và hoạt động ngân hàng.

Từ ngày 01/01/2018, hành vi phát hành cung ứng, sử dụng các phương tiện thanh toán không hợp pháp (bao gồm cả bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác) cũng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại điểm h khoản 1 Điều 206 Bộ luật Hình sự 2015 (đã được sửa đổi bổ sung năm 2017).

Theo quy định tại Bộ luật Hình sự năm 2015, người nào tổ chức hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp có thể bị phạt tiền tối đa đến 5 tỷ đồng, phạt tù tối đa 5 năm tù trong các trường hợp hoạt động mà không có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hoạt động bán hàng đa cấp; Hoạt động không đúng với nội dung giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp.  

Trường hợp phạm tội có dấu hiệu lừa đảo chiếm đoạt tài sản sẽ bị xử lý theo Điều 174 Bộ luật Hình sự về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Trường hợp phạm tội có yếu tố sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thì bị xử lý theo Điều 290 Bộ luật Hình sự về tội sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản.

Xem xét những yếu tố của Công ty Moden Tech nếu hoạt động đúng theo tố cáo của người dân thì Công ty này vi phạm vào tội lừa đảo và tội bán hàng đa cấp mà không có giấy phép bán hàng đa cấp. Phạm tội sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản.

Theo Luật sư Võ Đan Mạch, nhà đầu tư đã mua đồng tiền ifan, Pincoin là bị hại nên không có tội. Nếu họ có bằng chứng về việc giao nhận tiền và xác định rõ mục đích của việc giao nhận tiền và mục đích đó là chưa hoàn thành thì có quyền khởi kiện ra tòa án dân sự để đòi lại tiền. Trường hợp họ bị lừa và cơ quan điều tra khởi tố vụ án, khởi tố bị can thì trong quá trình xét xử những bị can đó bị buộc phải trả lại số tiền chiếm đoạt.  

Luật sư Võ Đan Mạch cũng khuyến cáo, người dân bị lừa mất tiền thì có quyền tố cáo đến cơ quan Công an để được xem xét giải quyết, vì bản thân người dân không nắm rõ hết các quy định pháp luật. Đối với những người dân đang có ý định tham gia vào đầu tư tiền ảo thì cần phải thận trọng vì có nguy cơ mất trắng số tiền bỏ ra vì hiện tại việc đầu tư đồng tiền ảo là giao dịch tự do và bị pháp luật nghiêm cấm.