Đó là phát biểu chỉ đạo của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khi nói đến câu chuyện sở hữu chéo trong hệ thống ngân hàng , tại hội nghị triển khai nhiệm vụ 2014 của ngành ngân hàng, ngày 18/12.

Thành tích lớn và những vụ án lớn

Đánh giá cao những nỗ lực của ngành ngân hàng và vai trò của Ngân hàng Nhà nước trong điều hành chính sách tiền tệ năm qua nhưng Thủ tướng cũng đã chỉ ra những hạn chế của ngành trong năm 2013. Đó là lạm phát được kiểm soát nhưng chưa vững chắc; khả năng huy động và tiếp cận vốn tín dụng của một bộ phận doanh nghiệp còn hạn chế; hoạt động của một số tổ chức tín dụng chưa thật an toàn, vẫn còn tiềm ẩn rủi ro mất an toàn thanh khoản. Đặc biệt là tình trạng sở hữu chéo, lũng đoạn hệ thống ngân hàng.

Thủ tướng nhấn mạnh trong năm qua ngành ngân hàng có nhiều thành tích lớn nhưng nhìn lại vẫn có những vụ án cũng lớn như Công ty Cho thuê Tài chính II, Ngân hàng ACB, vụ Huỳnh Thị Huyền Như,… “Những ngân hàng còn yếu kém, khó khăn, nếu không kiên quyết thì sẽ dẫn tới khó khăn.

Ngân hàng nào khó khăn thì tự giác làm đi. Sân sau, sở hữu chéo, làm ngân hàng cho công ty mình vay rồi đổ vào bất động sản, rồi hàng đống nợ. Năm ngoái tôi đã nhấn mạnh cái này, năm nay tôi tiếp tục nói. Đó không chỉ là trách nhiệm với mình mà còn là trách nhiệm với xã hội, với nền kinh tế” - Thủ tướng chỉ rõ.

Pháp luật của chúng ta còn sơ hở quá

Vậy giải quyết vấn đề sở hữu chéo, lũng đoạn ngân hàng bằng cách gì? Thủ tướng cho rằng: “Giải quyết bằng văn bản pháp quy chứ bằng cách gì! Ngăn chuyện rút vốn của cổ đông lớn phải bằng luật pháp. Thấy không lành mạnh rồi thì phải ngăn, phải hoàn thiện thể chế. Muốn khắc phục sở hữu chéo, các ngân hàng cổ phần đại chúng rồi thì dứt khoát phải đưa lên sàn chứng khoán, giao dịch công khai minh bạch. Nếu đúng thì các đồng chí ban hành văn bản quy định bắt buộc”.

Thủ tướng cũng chia sẻ thêm và đặt câu hỏi qua những vụ án ngân hàng vừa xảy ra, chúng ta sơ hở cái gì? “Tôi ngồi nghe công an báo cáo vụ Ngân hàng ACB, tôi thấy bao nhiêu thứ thuộc về văn bản pháp quy của ngân hàng”.

Vì vậy, Thủ tướng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước cần phải tiếp tục hoàn thiện văn bản pháp luật, để tạo thuận lợi cho các ngân hàng hoạt động công khai, minh bạch, hiệu quả. Đồng thời ngăn ngừa những sai trái để hạn chế thiệt hại, bảo vệ cho ngân hàng đó, kết hợp với tăng cường thanh tra giám sát.

Bên cạnh câu chuyện sở hữu chéo, Thủ tướng cũng nhấn mạnh vấn đề tái cơ cấu hệ thống ngân hàng cần gắn với giảm nhanh nợ xấu. Các ngân hàng thương mại phải tự mình xử lý nợ xấu. Công ty Quản lý Tài sản VAMC phải đẩy mạnh giảm nhanh nợ xấu để lành mạnh được hệ thống, đảm bảo thanh khoản, hỗ trợ thúc đẩy hồi phục nền kinh tế.

Dẫn chứng về con số nợ xấu, Thủ tướng cho biết nợ xấu theo báo cáo chỉ khoảng 4,6% nhưng theo các tiêu chí giám sát thì khoảng 8%. Trong khi đó IMF và WB nói khoảng 7%. Do đó, để đưa về mục tiêu 2%-3% vào năm 2015 thì còn nặng nề, còn khó khăn lắm. “Kết quả là vậy nhưng hệ thống ngân hàng đã an toàn, lành mạnh chưa, còn khả năng đổ vỡ hay không? Tôi thấy cái này là vẫn còn đấy” - Thủ tướng nhìn nhận.