Ở vai trò nhà quản lý, trong khó khăn, để giữ gìn sự an toàn, thông suốt trong hoạt động giao dịch, giữ sự minh bạch và công bằng là nhiệm vụ rất phức tạp, công việc của các đơn vị chức năng ngày một nhiều hơn, nhất là trong bối cảnh thị trường xuất hiện một số chiêu thức kinh doanh mới, mà định khung pháp lý chưa đề cập tới.
Tính đến ngày 17/9/2012, UBCK cho biết, đã tiến hành kiểm tra trên 20 CTCK, Thanh tra UBCK đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với 18 CTCK, đồng thời yêu cầu 3 CTCK phải dừng ký mới hợp đồng giao dịch ký quỹ có thời hạn. UBCK cũng đã làm việc trực tiếp với HĐQT, lãnh đạo của trên 30 CTCK để xem xét tình hình tài chính, cũng như yêu cầu các công ty có giải trình, báo cáo phương án khắc phục để đảm bảo an toàn tài chính theo quy định.
UBCK cũng đồng thời làm việc với các công ty kiểm toán để đánh giá, rà soát lại tình hình tài chính của một số CTCK yếu, trên cơ sở đó xem xét đưa vào diện cảnh báo. Để bám sát hoạt động của CTCK, hiểu rõ dịch vụ thực tế mà các DN này đang cung cấp, ngoài đọc báo cáo của CTCK, các đợt thanh, kiểm tra định kỳ, nhân sự của UBCK đã không ít lần thâm nhập vào hoạt động của CTCK trong vai… nhà đầu tư.
Theo Vụ trưởng Vụ Thanh tra UBCK Vũ Thị Chân Phương, biện pháp thâm nhập thực tế bằng việc đóng vai nhà đầu tư sẽ còn được cán bộ thanh tra áp dụng tại nhiều sàn giao dịch, bởi đó là cách trực diện nhất để nắm bắt chính xác hoạt động cung cấp dịch vụ tại các CTCK.
Trong quá trình thâm nhập thực tế, bà Phương cho biết, đã có lần chính lãnh đạo Vụ được nhân viên môi giới mời chào đến giao dịch, vì ở đó có “kho chứng khoán” và có hệ thống sẵn sàng cho vay tiền. Hiện tượng các CTCK vì áp lực cạnh tranh, đã sáng tạo ra các sản phẩm mới để hút khách diễn ra từ khá lâu. Sự phát triển tự phát này có mặt tích cực là mang đến cho nhà đầu tư nhiều sự lựa chọn, nhưng khi đi quá đà sẽ tiềm ẩn rủi ro mất an toàn hệ thống, rủi ro pháp lý cho người thực hiện khi quy định hiện hành chưa cho phép CTCK mở bung các dịch vụ tài chính hỗ trợ nhà đầu tư.
Trong quá trình giám sát, tranh tra và xử lý vi phạm tại khối CTCK, UBCK cho rằng, việc áp dụng các biện pháp hành chính là chưa đủ sức răn đe, nên trong dự kiến sửa đổi Nghị định 85/NĐ-CP sẽ có thêm các hình phạt bổ sung, như đình chỉ, tạm dừng, thu hồi giấy phép hoạt động của CTCK.
Trong việc giám sát sức khỏe tài chính của các CTCK, ông Nguyễn Đoan Hùng, Phó Chủ tịch UBCK cho biết, UBCK vừa thành lập Hội đồng rà soát báo cáo tài chính đã kiểm toán, với nhiệm vụ chính là phát hiện, sàng lọc các báo cáo có vấn đề để tư vấn cho Chủ tịch UBCK việc đưa DN vào diện kiểm soát đặc biệt hoặcyêu cầu kiểm toán lại để cung cấp cái nhìn chuẩn xác hơn.
Bên cạnh việc đẩy mạnh giám sát sức khỏe CTCK, đẩy mạnh công tác thanh tra để phát hiện và cảnh báo CTCK bước quá đà, một số quy định pháp lý cũng đang được xem xét sửa đổi để thúc đẩy quá trình tái cấu trúc CTCK, nhằm tạo dựng và hỗ trợ các CTCK khỏe mạnh, kinh doanh trong môi trường lành mạnh và minh bạch hơn.