Vô cớ làm mất giấy tờ của dân

Năm 1970, ông Nguyễn Du Thanh (ấp Hải Sơn, xã Phước Hòa, huyện Tân Thành, tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu) khai phá lô đất có diện tích 24.231m2 tọa lạc tại ấp Hải Sơn, lô đất này đã được chế độ đương thời công nhận. Ông Thanh đã xây dựng nhà trên đất và canh tác khu đất này đến năm 1983. Trong năm 1983, UBND xã Phước Hòa lấy đất của ông Thanh để phân phối cho một số hộ canh tác, còn lại căn nhà có diện tích đất thổ cư 732m2 thì UBND xã này bán hóa giá cho ông Vũ Hồng Khanh-là cán bộ xã lúc bấy giờ.

Khi phát hiện đất ruộng và nhà ở của mình bị xã phân chia, bán cho cán bộ mà mình không hề nhận được văn bản nào, ông Thanh đã tự đi thu hồi đất bỏ hoang của mình được 21.270m2, sử dụng ổn định đến nay. Cũng thời gian này, ông đến UBND xã hỏi lý do vì sao bị thu hồi nhà- đất và xuất trình đầy đủ các giấy tờ liên quan đến thửa đất của mình cho ông Bùi Duy Thoa, Phó Chủ tịch UBND xã (bao gồm: Chứng thư cấp quyền sở hữu; Giấy chứng thư khoán...) nhưng sau đó, lấy lý do các giấy tờ này bị thất lạc, không còn cơ sở nên UBND xã  Phước Hòa đã không giải quyết khiếu nại, bỏ mặc quyền lợi của ông Thanh.

Sau một thời gian dài đưa đẩy từ nơi nọ sang nơi kia, ngày 29/4/1999, UBND huyện Tân Thành có Quyết định số 169/1999/QĐ-UB giải quyết khiếu nại của ông Thanh với nội dung: Phục hồi quyền sử dụng  diện tích 21.270m2 đất ruộng (trong tổng số diện tích 24.310m2) do UBND xã Phước Hòa thu hồi, đã được ông Thanh lấy lại để sản xuất đến nay đã ổn định.

Ngoài ra, UBND huyện giữ nguyên diện tích 2.229m2 đất ruộng, 732m2 đất vườn và thổ cư do UBND xã Phước Hòa giao cho hai hộ trước đây; đồng ý trả lại tiền công khai phá cho ông Thanh đối với diện tích đất do UBND xã Phước Hòa đã giao cho hai hộ  sử dụng, hộ nào do UBND xã hóa giá nhà- đất thì UBND xã chịu trách nhiệm trả lại tiền công khai phá cho ông Thanh, hộ nào do UBND xã giao đất không thu tiền sử dụng đất thì UBND xã chịu trách nhiệm buộc hộ đó phải trả lại tiền công khai phá cho ông Thanh.

“Treo” quyền lợi hợp pháp

Sau Quyết định này, ông Thanh khiếu nại với hai nội dung: Đề nghị UBND xã Phước Hòa trả lại giấy tờ về đất mà xã đã thu, đồng thời trả lại phần diện tích đất ruộng còn thiếu và 732m2 đất thổ cư cho ông. Nếu không trả được diện tích đất này thì hoán đổi đất khác ở vị trí tương xứng....

Xác minh đơn của ông Thanh, ngày 2/11/1999, Sở Địa chính (nay là Sở Tài nguyên và Môi trường) tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu có Báo cáo số 1118. Theo báo cáo này, kiến nghị của Sở Địa chính gửi UBND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu cũng thống nhất với quyết định của UBND huyện Tân Thành, tức là không trả lại diện tích 2.229m2 đất ruộng và 732m2 đất thổ cư cho ông Thanh.

Tuy nhiên, UBND xã Phước Hòa có trách nhiệm tìm vị trí đất khác tương xứng để cấp hoán đổi cho ông hoặc đền bù thiệt hại về đất và vật kiến trúc (nếu có) theo quy định hiện hành. Về giấy tờ do UBND xã Phước Hòa thu giữ của ông Thanh vào năm 1985, UBND xã có trách nhiệm trả cho ông Thanh, nếu đã thất lạc thì công khai xin lỗi.

Gần 3 năm sau, ngày 5/9/2002, chính quyền huyện Tân Thành và xã Phước Hòa đã tổ chức buổi đối thoại với ông Thanh. Tại buổi làm việc này, đại diện UBND huyện cho biết, các cơ quan chức năng đã thống nhất giải quyết bồi thường thiệt hại cây cối hoa màu cho ông Thanh với số tiền khoảng trên 25 triệu đồng và giao xã Phước Hòa hoàn trả.

Đối với những sai sót của chính quyền xã về việc thu hồi đất trước đây, “nay đại diện chính quyền địa phương xin lỗi và có trách nhiệm bồi thường lại giá trị công sức lao động bằng tiền mặt theo giá trị hiện hành”. Tuy nhiên, từ đó đến nay đã gần 11 năm, quyền lợi của ông Thanh vẫn bị chính quyền địa phương “treo” trên giấy.

Trao đổi với chúng tôi, ông Thanh buồn rầu: “Thời trẻ, tôi đã có dư 20 năm lăn lộn trong khói lửa chiến tranh để phục vụ cách mạng, đến khi về già, chỉ một chút quyền lợi hợp pháp cũng phải đi đòi hàng chục năm mới được giải quyết. Công bằng tưởng được trả lại, nhưng rồi cơ quan chức năng lại không thực hiện và bây giờ thì trả lời tôi rằng không giải quyết nữa và sự việc chấm dứt tại đây. Tôi nay đã hơn 90 tuổi rồi, chẳng biết còn nhiều thời gian và sức lực để tìm công lý nữa không?”.

Biết nhận ra cái sai và đã công khai xin lỗi người dân, đấy là tinh thần cầu thị đáng được hoan nghênh, nhưng điều quan trọng hơn cả là những quyền lợi vật chất của người dân bị xâm phạm phải được chính quyền địa phương tính toán hợp lý và bồi thường kịp thời. Vấn đề này cần được UBND huyện Tân Thành và xã Phước Hòa khẩn trương thực hiện, đem lại công bằng và niềm tin của người dân vào các cấp chính quyền sở tại./.