Ấn Độ: Những bước tiến nhỏ của ông Modi

Theo thoibaonganhang.vn

(Tài chính) Khi Đảng nhân dân Ấn Độ (Bharatiya Janata Party) của ông Narendra Modi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử vào tháng 5 vừa qua với cam kết sẽ đưa nền kinh tế quay trở lại quỹ đạo tăng trưởng đã làm dấy lên hy vọng chính phủ mới sẽ áp dụng các biện pháp cải cách kinh tế. Tuy nhiên, cho đến nay, ông Modi vẫn né tránh những thay đổi lớn.

Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi giới thiệu biểu tượng Sáng kiến ”Make in India” tại Thủ đô New Delhi ngày 25/9/2014. Nguồn: internet
Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi giới thiệu biểu tượng Sáng kiến ”Make in India” tại Thủ đô New Delhi ngày 25/9/2014. Nguồn: internet

Sự trì trệ của Ấn Độ

Cắt giảm các khoản trợ cấp, như nhiên liệu và phân bón - vốn chiếm 2,3% GDP năm ngoái đã bị hoãn lại cho đến khi có một ủy ban gồm các chuyên gia sản xuất đệ trình báo cáo nghiên cứu về vấn đề này. Không có thời gian biểu cho các khoản thuế hàng hóa và dịch vụ quốc gia vốn sẽ thúc đẩy đáng kể GDP bằng cách loại bỏ rào cản thương mại giữa các tiểu bang của Ấn Độ.

Những chính sách về đầu tư trực tiếp nước ngoài trong nhiều lĩnh vực, bao gồm siêu thị vẫn chưa được  thay đổi. Thay vào đó, chính phủ đã thực hiện một loạt các bước nhỏ, chậm chạp. Liệu điều đó có giúp định hình lại nền kinh tế của Ấn Độ vốn đã trượt đi quá xa?

Năm ngoái, nền kinh tế Ấn Độ cũng chao đảo giống như bất kỳ thị trường mới nổi nào khác khi Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) lần đầu tiên ám chỉ rằng, việc chậm thu mua trái phiếu của chính phủ đã làm tăng triển vọng tại các nước giàu và làm giảm sự hấp dẫn đầu tư tại các thị trường mới nổi. Bây giờ lời cảnh báo đó dường như có cơ sở. Trong quý II vừa qua, kinh tế Ấn Độ tăng trưởng ở mức 5,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây không phải là con số quá hào nhoáng khi nền kinh tế nước này luôn đạt mức 9% cách đây vài năm.

Tuy vậy, con số này vẫn tốt hơn nhiều so với nhiều nước khác. Tiền nước ngoài chảy ra khỏi Ấn Độ năm ngoái đã quay trở lại. Thị trường chứng khoán đã tăng lên mức kỷ lục. Lạm phát ở mức cao (7,8%), nhưng không còn ở mức hai con số. Thâm hụt tài khoản vãng lai đã được thu hẹp; đồng Rupee ổn định. Nhưng động lực cho cải cách đã chậm lại.

Ông Modi đang rất đau đầu. Những câu chuyện gây sốc trong giới công chức chính phủ đã trở nên phổ biến. Nhiều giấy phép được cấp trực tuyến. Tính đến đầu tháng 9, chính phủ Ấn Độ đã phê duyệt 175 dự án bị đình trệ, theo Citigroup. Nhưng công việc tốt này đang có xu hướng đình trệ khi ngày 24/9, tòa án tối cao hủy bỏ 214 trong tổng số 218  giấy phép khai thác than được bán từ năm 1993 đến năm 2010. Chính phủ cam kết sẽ nhanh chóng bán đấu giá giấy phép mới.

Những bước tiến chậm chạp

Ít nhất cũng có một vài biện pháp nhỏ tại Ấn Độ tập trung vào một số vấn đề lớn. Những thay đổi nhỏ ở ngân hàng trung ương đã góp phần kiềm chế tai họa khác: lạm phát. Vì lạm phát tăng, người Ấn Độ gửi tiền tiết kiệm bằng vàng, một thứ hàng hóa vẫn giữ được giá trị. Khi nhập khẩu tăng, thâm hụt tài khoản vãng lai đã tăng lên mức hơn 6% GDP, hủy hoại đồng Rupee và do đó làm trầm trọng thêm vấn đề.

Raghuram Rajan - người đứng đầu Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ (RBI), đang tiến gần hơn mục tiêu lạm phát chính thức. Ông hy vọng kiềm chế lạm phát ở mức 8% vào đầu năm tới và 6% vào năm 2016.

Để làm được điều này, ông Rajan đã tăng lãi suất, mặc dù lãi suất vẫn chỉ vừa đủ cao hơn mức lạm phát một chút. Ông cho biết, lãi suất sẽ giảm khi chính phủ đạt mục tiêu lạm phát. Chiến lược này đã giúp ổn định thị trường tài chính và đồng rupee. Khi nguồn tiền đổ vào Ấn Độ sau chiến thắng của ông Modi, RBI nắm lấy cơ hội để bổ sung ngoại tệ vào quỹ dự trữ ngoại hối của mình.

Ngoài ra để thúc đẩy sản xuất trong nước, hôm 25/9, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã phát động chiến dịch mang tên “Sản xuất tại Ấn Độ” (Make in India) ở cấp quốc gia, cấp bang và cả các cơ quan đại diện Ấn Độ tại nước ngoài.

Theo sáng kiến, các nhà đầu tư trong và ngoài nước sẽ được khuyến khích thành lập công ty hoặc liên doanh sản xuất hàng hóa tại Ấn Độ cho nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu. Chính quyền các bang, các phòng thương mại và các phái đoàn đại diện của Ấn Độ tại nước ngoài đều phải đóng vai trò tích cực vào việc triển khai thực hiện sáng kiến.

Chính phủ Ấn Độ cũng cam kết “trải thảm đỏ” đón chào các công ty nước ngoài với tinh thần hợp tác tích cực; điều chỉnh chính sách, đơn giản hóa thủ tục đầu tư; thành lập một ủy ban gồm 8 chuyên gia và các quan chức chủ chốt được chỉ định từ các bộ, ngành và cả lĩnh vực tư nhân để giải quyết những vướng mắc liên quan đến các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài. Theo quy định mới, tất cả những trở ngại mà các nhà đầu tư bắt đầu kinh doanh hoặc đang làm ăn tại Ấn Độ sẽ được giải quyết trong vòng 72 giờ, nếu họ không có những thay đổi về chính sách đầu tư.

Bên cạnh việc triển khai các biện pháp nhằm đơn giản hóa thủ tục đầu tư, chính phủ cũng xem xét bãi bỏ quy định cũ trong một số lĩnh vực nhằm tạo thuận lợi cho môi trường kinh doanh. Cục Chính sách và xúc tiến công nghiệp (DIPP) đã xác định 25 lĩnh vực để tiến hành đơn giản hóa thủ tục và cải thiện môi trường kinh doanh, bao gồm linh kiện ô tô, hàng không, công nghệ sinh học, hóa chất, điện tử, chế biến thực phẩm, công nghệ thông tin, da, dầu mỏ, khai thác mỏ, phát triển đường bộ, đường cao tốc.

Những biện pháp nhỏ này có thể làm tăng triển vọng kinh tế của Ấn Độ từ mức 5,5% trong năm nay lên mức 6,5% trong những năm tiếp theo. Sự phục hồi sẽ nhanh hơn đối với những công ty đang bị đè nặng bởi các khoản nợ của những năm trước. May mắn là nhiều công ty có nguồn tài chính yếu đã nhân lúc thị trường chứng khoán tăng để nâng vốn chủ sở hữu.

Nhưng trừ khi chính phủ thực hiện những cải cách triệt để hơn, Ấn Độ cũng khó có thể đạt được tăng trưởng hàng năm ở mức 9% như trước khi xảy ra cuộc khủng hoảng tài chính. Trên hết, nền kinh tế thế giới hiện tại cũng đang rất chậm chạp.

Những người bảo vệ ông Modi nói rằng, những cải cách lớn với các loại thuế, trợ cấp và pháp luật lao động vốn có thể thúc đẩy tăng trưởng đòi hỏi sự hợp tác của các bang tại Ấn Độ. Đảng Nhân dân Ấn Độ của ông Modi đang hy vọng sẽ giành thêm các ghế tại cuộc bầu cử địa phương, nhưng muốn nhận được sự hỗ trợ của các bang tại Ấn Độ cần có thêm thời gian. Và đây cũng là một lý do tốt để bắt đầu cải cách.