Có hay không “bong bóng vàng”?

Theo InfoTV và VGB

Nhiều người tham gia giao dịch cũng như các chuyên gia đang tốn nhiều thời gian để tranh luận xem giá vàng đang trong xu thế tăng hay chỉ là trạng thái bong bóng. Ngày càng nhiều hơn những bài viết về khả năng bùng nổ của “bong bóng vàng” và ám chỉ đến việc “giao dịch theo số đông”. Nhưng liệu có phải tất cả chỉ là những nhận định vô căn cứ?

Hiện tại có 0,8% lượng tài sản hiện tại trên thị trường tài chính được đầu tư vào vàng, cổ phiếu liên quan đến vàng và quỹ đầu tư chuyển đổi ETFs. Vào năm 1932 tỷ lệ này là 20%. Còn khi thị trường lên cơn sốt năm 1980 tỷ lệ này là 26%. Nếu có mức tăng 2% cho tỷ lệ này sẽ phát sinh nhu cầu 85.000 tấn vàng, tương đương sản lượng khai thác toàn cầu trong 34 năm.
Dĩ nhiên đây là mô hình thống kê số học nhưng cũng phản ánh sự thiếu cơ sở khi cho rằng giá vàng ở tình trạng bong bóng. Theo một học giả trước kia đã nói, một cách để nhận ra tình trạng bong bóng đó là khi một người tham gia vào không phải với mục đích đầu tư, mà là chạy theo đám đông.

Vốn hóa trên thị trường chứng khoán cũng cho dấu hiệu tương tự. Hiện tại giá trị của những cổ phiếu thuộc chỉ số Gold Bugs vào khoảng 200 tỷ đôla. Đây là chỉ số gồm 16 công ty chuyên sản xuất vàng bạc, tức là đại diện cho ngành công nghiệp sản xuất kim loại quý. So sánh với chỉ số S&P 500 thật là khập khiễng. Vốn hóa của chỉ số Gold Bugs chỉ bằng 1,9% so với S&P 500. Thậm chí giá trị vốn hóa của Exxon Mobil cũng cao hơn 50% so với chỉ số Gold Bugs.

Thị trường vàng vật chất chứng kiến sự tăng trưởng mới. Theo Munze Osterreich của Austrian Mint, một trong năm công ty khai thác vàng lớn nhất thế giới, một kết quả kinh doanh kỷ lục được lập năm 2009. Công ty đã bán ra số lượng 1,6 triệu ounce (chủ yếu dưới dạng tiền xu), một bước tăng ấn tượng so với 137.000 ounce năm 2007.
Tính tổng lại (kể cả giao dịch vàng, kim loại quý khác…) cũng có sự chuyển biến lớn từ 277.600 năm 2007 lên 2.083.000 năm 2009. Xu hướng này có vẻ tiếp diễn trong năm 2010. Trong hai tuần cuối tháng Tư và đầu tháng Năm, gần 250.000 ounce được bán ra. Thậm chí còn nhiều hơn cả số lượng bán của quý I. Trước nhu cầu lớn như vậy, trang bán hàng online của Pro-Aurum (một trong năm công ty giao dịch kim loại quý lớn nhất tại Châu Âu) đã ngưng nhận đơn đặt hàng mới để giái quyết đơn hàng đang tồn đọng.

Tuy nhiên, khả năng bùng nổ của giá vàng dẫn đến tăng vọt doanh số bán chỉ diễn ra trong tương lai. Bởi vài ví dụ, theo Rand Refinery, người sáng lập ra công ty Kruggerand, mong đợi doanh số bán ra khoảng 1 triệu đồng xu trong năm 2010, mức cao nhất trong 6 năm qua. Tuy nhiên giai đoạn 1974 đến 1984 công ty này cũng từng đạt doanh số từ 2 đến 6 triệu. Còn tại các mỏ khai thác tại Mỹ, doanh số cũng chỉ cao hơn mức trung bình chút ít. Có 521.000 ounce được bán ra trong 5 tháng đầu năm nay.

Mặc dù thị trường tràn ngập những nhận xét về bong bóng giá. Nhưng thử tính toán một chút, sẽ dễ nhận ra không có gì phải hoài nghi ở đây. Với doanh số bán ra 250.000 ounce trong hai tuần tương đương giá trị 250 triệu euro. Người Áo đang tiết kiệm khoảng 260 tỷ euro. Nói cách khác, chỉ 0,0961% số đó là tiết kiệm thông qua vàng, ngay cả trong tuần lễ mà cuộc khủng hoảng Hy Lạp diễn ra. Một trạng thái bong bóng có vẻ sẽ không như thế. Theo Bloomberg, 82 tỷ đôla đã được đầu tư vào trái phiếu.

Có thể bạn sẽ không tin dự đoán của các chuyên gia. Nhưng cũng đáng để tham khảo khi Bloomberg đưa ra dự đoán mức trung bình của giá vàng năm 2010 là 1147 USD/oz, năm 2011 là 1163 USD/oz, năm 2012 là 1035 USD/oz và năm 2013 là 988 USD/oz.

Đồng thời khá nhiều cổ phiếu công ty khai thác vàng được giao dịch dưới đỉnh cao kỷ lục hay thậm chí dưới giá trị sổ sách. Ví dụ chỉ số Barrons Gold Mining đang được giao dịch dưới mức giá có được năm 1981.

Một trạng thái bong bóng là khi cả cộng đồng đều tham gia đầu tư. Nhưng trái lại với bong bóng bất động sản hay bong bóng cổ phiếu công nghệ, sự đầu tư vào vàng đang có giới hạn nhất định. Bởi vậy khi thấy một bản tin tài chính nào đó trên TV nhận xét về trạng thái bong bóng, chúng ta hãy nghĩ rằng điều ngược lại đang diễn ra. Nếu có trạng thái bong bóng diễn ra thì trên TV đã nói rằng nên mua vàng đi, thay vì cảnh báo tình trạng bong bóng.