Đà Nẵng thời hậu "sốt đất"

Theo Thân Lai/cstc.cand.com.vn

Cảnh chen lấn mua đất tại các dự án, cảnh xô bồ, hứng khởi trao tiền giao dịch tại các phòng công chứng, cảnh đông đúc, bực bội khó chịu khi phải chờ lâu tại Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất như thời điểm tháng 2, tháng 3 đã không còn. Thay vào đó là sự vắng vẻ, đìu hiu.

"Đất giảm giá 10-15% rồi mà khó tìm được người mua. Em lỡ ôm mấy lô trúng đỉnh, giờ bán thì lỗ nhiều quá. Thôi cố giữ một thời gian nữa rồi tính"- chị Linh, một "nhà đầu tư" đất tại khu vực Hòa Xuân chán nản cho biết.

"Lướt sóng" gặp phải… "sóng thần"

Các ki-ốt môi giới bất động sản mọc lên như nấm tại các dự án trong thời điểm sốt đất. Nhưng lượng giao dịch tại các ki-ốt này dường như chỉ là con số lẻ so với các giao dịch qua mạng, đặc biệt là facebook. 

Hàng loạt fanepage có tên na ná liên quan đến mua bán BĐS Đà Nẵng với hàng chục, đến hàng trăm ngàn thành viên là kênh tương tác nhanh nhất, hiệu quả nhất giữa môi giới và người mua, người bán. Nhưng thay vì chỉ đăng tin mua bán, thời điểm cuối tháng 3, đầu tháng 4-2019, từ "cứu cọc" đã xuất hiện dày đặc trên các bản tin, liên quan nhiều nhất đến BĐS tại dự án A. 

"Khách mình mua lô đất B.1X, 3 ngày nữa ra công chứng mà không đủ tiền, nhờ anh em cứu cọc". "Cần cứu cọc lô 2X giá 3,5 tỷ". "Em cọc lô 4X 300 triệu. Hôm nay chuyển lại cọc chỉ 150 triệu". "Mai em không có tiền công chứng nên chuyển cọc lô 5X, chịu lỗ 200 triệu. Em chờ đến 11h đêm nay, có ai cứu em với. Huhu"... 

"Trước đây, mỗi lô đất dự án bình thường chỉ cần cọc 50-100 triệu đồng. Nhưng trong cơn sốt đất, bên bán luôn yêu cầu đặt cọc 200-300 triệu đồng, thậm chí là nhiều hơn. Còn bên mua cũng muốn đặt cọc số tiền lớn vì lo sợ nếu đặt cọc ít, bên bán dễ "bẻ kèo", sẵn sàng đền tiền cọc khi giá đất tăng vọt từng ngày. Khi thấy thị trường chựng lại, nhiều người chấp nhận lỗ tìm mọi cách để sang cọc, vớt vát được đồng nào hay đồng đó, còn hơn là mất trắng.

Khi cơn sốt đất còn neo ở điểm đỉnh, vẫn còn nhiều người vào "comment", hoặc "inbox" để hỏi han, trao đổi, mặc cả. Tuy nhiên đến thời điểm này, những tin bán đất rao dồn dập nhưng rất ít người quan tâm. Người có nhu cầu mua đất xây nhà thì chờ đất xuống thêm, vì thấy giá hiện nay tuy giảm vẫn còn cao hơn nhiều so với năm trước. 

"Em cũng nhảy vô cứu cọc, giờ mắc kẹt tiền trong đất. Mà tiền mua đất gần 1/2 là vay ngân hàng. Gắng gượng đến cuộc thi pháo hoa quốc tế sắp tới (được tổ chức vào tháng 6-2019-PV) mà giá đất không hồi lại thì giá nào em cũng bán, chứ không trả nổi lãi ngân hàng"- Bình, một dân buôn BĐS chia sẻ, đôi mắt buồn bã nhìn xa xăm.

 Đà Nẵng thời hậu "sốt đất"  - Ảnh 1
Cơ quan CSĐT Công an TP Đà Nẵng bắt giam Nguyễn Thị Bích Thuận, đối tượng bán đất "ảo" tại phường Hòa Xuân, quận Cẩm Lệ, chiếm đoạt 150 tỷ đồng.

Cuối tháng 3-2019, thấy nhiều người kiếm tiền dễ dàng từ đầu cơ đất ở Đà Nẵng, chị Thúy bàn với chồng đến đây để đầu tư. Là chủ một doanh nghiệp xây dựng, chồng chị Thúy đã dùng hàng chục tỷ đồng vốn vay để thi công công trình chuyển qua mua 2 lô đất biệt thự, mỗi lô hơn 300m² ở Hòa Xuân. Việc tìm hiểu, mua bán và ra công chứng diễn ra chóng vánh trong vòng một ngày. 

Đến nay, ý định "lướt ván", mua nhanh bán nhanh coi như thất bại, doanh nghiệp khó khăn vì đồng vốn không thể luân chuyển. Khi nghe chị Thúy kể, người bạn ở Đà Nẵng chỉ còn biết nói lời an ủi, hy vọng vào một ngày... nắng đẹp.

Nếu như những người mua đất tại các dự án pháp lý đầy đủ, hạ tầng hoàn chỉnh, dự án đã có đông dân cư thì còn hy vọng giá đất một ngày nào đó hồi lại, hoặc chấp nhận lỗ nhiều thì bán cũng có người mua. Còn những người mua đất vườn ao, bụi bờ ở khu vực huyện Hòa Vang thì "chết đứng". Bởi đất khu vực này ở thì không được, xây trọ cũng chẳng ai thuê, mỗi lô đất vài chục đến một hai trăm m², cũng chẳng đáng bỏ công đến để chăn nuôi hay trồng trọt. 

Thời điểm sốt đất, mảnh vườn 400m của bà C (trú xã Hòa Tiến, huyện Hòa Vang) có người ở phố lên mua 1 tỷ. "Sau đó người ta sang nhượng qua nhiều tay, nghe nói lên đến hơn 2 tỷ đồng, gia đình cô tiếc đứt ruột. Nhưng nghe giờ rớt giá lắm rồi, cả tháng nay không thấy ai vào làng xem đất như trước", bà C bộc bạch...

 Đà Nẵng thời hậu "sốt đất"  - Ảnh 2
Cảnh xô bồ chen lấn mua đất tại khu vực Tây Bắc Đà Nẵng vài tháng trước khi thị trường "đóng băng".

"Uống Viagra cũng chưa lên được lúc này"

Có rất nhiều nhà đầu tư nhỏ lẻ tham gia mua bán bất động sản. Nhưng họ không phải là người dẫn dắt cuộc chơi. Nhiều người đã "nuốt quả đắng" khi bị lôi kéo bởi những "mê hồn trận" thông tin. Và không ít người ngỡ mình nhanh nhạy, nắm được thời cơ khi biết trước thông tin lại là những người bị thiệt hại nhiều nhất.

Trong lúc nhiều người tìm cách tháo chạy lại có những người âm thầm gom đất tại khu vực Tây Bắc Đà Nẵng vì được "rỉ tai" về cơ hội to lớn, khi một khu phi thuế quan và biệt thự cao cấp quy mô sẽ được đầu tư xây dựng tại đây. Thông tin này xuất hiện trùng với thời điểm một doanh nghiệp chuẩn bị "ra hàng" phân khu C thuộc một dự án trong khu vực này.

Trước đó, tại buổi "Tọa đàm mùa xuân" tại Đà Nẵng đầu tháng 3-2019,  ông Jonathan Hạnh Nguyễn, Chủ tịch Tập đoàn Liên Thái Bình Dương (IPP) đã hé lộ dự định mở Khu phi thuế quan tại Đà Nẵng. Tháng 4-2019, tại cuộc làm việc với lãnh đạo TP Đà Nẵng, Công ty Xuất nhập khẩu Thái Bình Dương (IPPG, trực thuộc IPP) đã đề xuất xây dựng dự án khu phi thuế quan và biệt thự, với tổng vốn đầu tư khoảng 10.000 tỷ đồng tại KĐT sinh thái Golden Hills. Theo đó, khu phi thuế quan có diện tích khoảng 7 ha gồm các hạng mục như cửa hàng miễn thuế, nhà hàng, các tiện ích vui chơi, giải trí; khu biệt thự cao cấp có diện tích khoảng 70 ha.

IPPG đưa ra viễn cảnh khu phi thuế quan và khu biệt thự cao cấp sẽ tạo điểm đến hấp dẫn đối với du khách trong và ngoài nước, biến khu vực này thành một nơi mua sắm sầm uất, thúc đẩy sự thịnh vượng, giàu có, giải quyết công ăn việc làm và tăng thu nhập cho người lao động tại địa phương. Ngoài ra, IPPG cũng đề xuất xây dựng trung tâm tài chính Đà Nẵng tại 4 lô đất trên đường Võ Văn Kiệt, quận Sơn Trà.

Nhưng đến ngày 6-5-2019, IPPG có báo cáo gửi UBND TP Đà Nẵng thông báo chấm dứt đàm phán dự án Khu phi thuế quan tại Golden Hills vì "không đạt được thỏa thuận như dự kiến với doanh nghiệp sở hữu khu đất" định đặt dự án. 

Theo IPPG, các thông tin liên quan tới việc IPPG thực hiện dự án đã xuất hiện trên nhiều kênh thông tin đại chúng khiến giá đất tăng cao, gây ảnh huởng đến việc đàm phán giữa IPPG và chủ khu đất. Lý do IPPG đưa ra khiến nhiều người ngạc nhiên, bởi thông tin về dự án đã được ông Hạnh Nguyễn nêu ra tại buổi tọa đàm có rất đông báo chí tham dự, thế nhưng lại lấy lý do dừng dự án vì "lộ thông tin" khiến giá đất tăng cao.

Nếu vượt lên những hồ hởi, phấn chấn về viễn cảnh của dự án, bình tĩnh nghiên cứu quy định của pháp luật, thì khu phi thuế quan chỉ được mở tại các khu kinh tế, khu kinh tế cửa khẩu được thành lập theo quyết định của Thủ tướng. Mở khu phi thuế quan tại một khu đô thị đâu phải thích là được, theo ý muốn của chủ đầu tư hay chính quyền địa phương! 

Nhưng, đúng như báo cáo của IPPG, giá đất Golden Hills đã tăng chóng mặt sau Tết Nguyên đán, đỉnh điểm là trước các thông tin về dự án khu phi thuế quan. Nhưng ngay sau đó đã trầm lắng, cùng với sự trầm lắng chung của cả thị trường bất động sản. Và khi những "tay to" đã bán đất ôm tiền và đến nay dự án đã chính thức "cáo chung", nhiều người đầu cơ đất tại khu vực này chỉ còn biết kêu trời...

 Đà Nẵng thời hậu "sốt đất"  - Ảnh 3
Hàng trăm người đội nắng nhờ UBND tỉnh Quảng Nam can thiệp vì mua đất chưa đủ điều kiện pháp lý từ các doanh nghiệp ở... Đà Nẵng.

Cùng với lượng khách rất lớn từ Hà Nội, các tỉnh Quảng Trị, Quảng Bình, Quảng Nam, Quảng Ngãi, giới đầu cơ đất đai ở Đà Nẵng cũng đông đảo không kém, góp phần kích thích thị trường. Để thổi giá đất, một số người bất chấp pháp luật, giả mạo các văn bản của UBND TP Đà Nẵng. Có trường hợp lợi dụng các hội thảo để tung tin đầu tư các dự án thương mại, di dời sân bay, xây cầu vượt sông... để thổi giá đất lên. 

Trước sự phát triển quá nóng và kém lành mạnh của thị trường, UBND TP Đà Nẵng đã đề nghị các cơ quan chức năng chấn chỉnh, điều tra, xử lý. Thị trường bất động sản Đà Nẵng, Quảng Nam vừa qua còn bị "một cái tát" rất mạnh qua vụ lừa đảo bán đất của Công ty Quảng Đà, chiếm đoạt của người mua đất 150 tỷ đồng; sự tranh chấp, "lật kèo" liên quan đến các chủ đầu tư dự án và đơn vị phân phối như Bách Đạt An, Hoàng Nhất Nam.... 

Qua những vụ việc này, đã bộc lộ nhiều dự án mở bán khi chưa đủ điều kiện pháp lý, chưa có cơ sở hạ tầng, thậm chí còn chưa hoàn thành nghĩa vụ thuế, chưa có quyết định giao đất của chính quyền địa phương. Hiệu ứng đám đông khiến nhiều người đổ xô đi mua khi đất tăng giá, rồi lại đổ xô đi bán khi thị trường bất ổn. Rất nhiều nhà đầu tư đã trở thành nạn nhân của sự làm ăn gian dối, và cũng là nạn nhân của chính mình vì quá non nớt hay hám lợi.

 Chỉ mới vài tháng trước đây thôi, tại một buổi họp mặt, phóng viên cảnh sát toàn cầu gặp hàng loạt bạn trẻ 8X, 9X giới thiệu là Tổng Giám đốc doanh nghiệp, tất nhiên là doanh nghiệp BĐS với những cái tên lạ lẫm. Họ đều đến từ một tỉnh phía Bắc, rủ nhau "đổ bộ" vào Đà Nẵng. 

"Giờ ai cũng chen nhau bán, mà rất hiếm người mua. Lãi suất ngân hàng cũng rậm rịch tăng, ôm đất càng lâu rủi ro càng lớn. Bọn em mong giá đất hồi lại gần với sau Tết để ra hàng. Nhưng với tình hình hiện giờ, chỉ có thể cắt lỗ chứ có đổ Viagra xuống thì giá đất cũng chưa thể lên được" - Một "Tổng giám đốc" thở hắt ra khi được hỏi về việc buôn bán đất đai...